Geliştirdiğimiz asgari ücretli, memur, emekli ve özel sektör çalışanı maaş hesaplama robotu ile ister TÜFE ve Yİ-ÜFE oranına göre ister kendi belirleyeceğin özel bir orana göre maaşının ne kadar olacağını kolaylıkla hesaplayabilirsin.
Maaş zammı, çalışanların mevcut maaşlarına enflasyon, şirket politikası, performans ya da sektörel gelişmelere bağlı olarak uygulanan bir artış olarak tanımlanır. En yaygın hesaplama yöntemi maaşa belirli bir yüzde oranında zam yapılması şeklinde kullanılan zam hesaplama formülüdür.
Örneğin mevcut net maaşın 40.000 TL olması ve %20 oranında zam yapılması durumunda, 8.000 TL’lik bir artış gerçekleşir. Böylece yeni brüt maaş 48.000 TL’ye yükselmiş olur. Bu hesaplamada, "Yeni maaş = 40.000 × 1,20 = 48.000 TL" formülü kullanılır. Yüzde kaç zam yapıldığını hesaplamak için ise [(48.000 - 40.000) / 40.000] × 100 formülüyle %20 sonucu elde edilir.
Brüt maaş zam hesaplama, çalışanın iş sözleşmesinde yer alan ve kesintiler yapılmadan önceki toplam ücretin belirlenmesi esasına dayanır. Brüt maaş zam oranı hesaplamada, zam oranı doğrudan brüt maaş üzerine eklenir ve kesintiler sonrasında net maaş elde edilir.
Brüt maaşın 30.000 TL olarak belirlendiği ve %30 zam oranının uygulandığı durumda, zam sonrası brüt maaş 39.000 TL’ye yükselir. Daha sonra bu tutar üzerinden yasal kesintiler uygulanır. Brüt maaşın %14’ü SGK işçi primi olarak kesildiğinde 5.460 TL, %1’i işsizlik sigortası primi olarak kesildiğinde ise 390 TL tutarında kesinti oluşmaktadır.
SGK ve işsizlik sigortası primleri de düşüldükten sonra kalan 33.150 TL’lik matrah üzerinden gelir vergisi hesaplanmakta ve %15 oranı esas alındığında 4.972,5 TL gelir vergisi kesilmektedir. Ayrıca brüt maaş üzerinden %0,759 oranında damga vergisi uygulanmakta ve bu kesinti 296,01 TL olarak hesaplanmaktadır. Tüm bu kesintilerin toplamı 11.118,51 TL’ye ulaşmakta, kesintiler düşüldükten sonra ise zam sonrası net maaş 27.881,49 TL olarak oluşmaktadır.
Türkiye’de işverenlerin maaş zammı yapma zorunluluğu, iş sözleşmesi ve toplu iş sözleşmesi hükümlerine bağlıdır. Eğer iş sözleşmesinde belirli bir zam oranı ya da periyodik zam yapılacağına dair bir hüküm varsa, işveren bu şartlara uymak zorundadır. Ancak iş sözleşmesinde böyle bir hüküm yoksa, işverenin yasal olarak maaş zammı yapma zorunluluğu bulunmamaktadır. Yani, işveren zam yapmaya zorlanamaz. Ancak ücret, asgari ücretin altında kalırsa, işverenin en az asgari ücrete denk gelecek şekilde zam yapması zorunludur.
Eğer zam yapılmazsa ve bu durum çalışanların asgari ücretin altında maaş almasına yol açarsa, işçi iş sözleşmesini haklı nedenle feshedebilir ve kıdem tazminatı talep edebilir. Ayrıca işverenin işçilere eşit davranma yükümlülüğü vardır; performansa dayalı farklı zam oranları uygulansa da bu zamların adil ve objektif olması gerekmektedir. Aksi takdirde, ayrımcılığa uğrayan işçi, tazminat talep edebilir ve iş sözleşmesini feshedebilir.
Sonuç olarak, asgari ücretin üzerindeki maaşlar için işveren zam yapmak zorunda değildir, ancak eşitlik ilkesine uymak ve asgari ücretin altına düşmemek kaydıyla zam konusu değerlendirilmelidir. Yapılan değerlendirme sonucu belirlenen tutar asgari ücretten düşük olamaz.
Memur zammı hesaplama her yıl iki kez (Ocak ve Temmuz aylarında) toplu sözleşme zammı ve enflasyon farkı dikkate alınarak yapılır. 2025 yılı Temmuz ayında yapılan zam %15,57 oranında gerçekleşmiştir.
Memur maaşı hesaplama işlemi; taban aylık, ek gösterge, kıdem aylığı, özel hizmet tazminatı, ek ödeme ve yan ödeme kalemlerinin tamamının bir araya getirilmesiyle oluşturulan toplam maaş üzerinden yapılır. Söz konusu kalemler memurun unvanı, hizmet süresi, görev yaptığı kurum ve çalışma koşullarına göre farklılık gösterir. Bu nedenle aynı zam oranı uygulanmış olsa dahi memurların alacağı maaş artışı kişiden kişiye değişebilir. Toplam maaş belirlendikten sonra ilgili döneme ait toplu sözleşme zammı ve enflasyon farkı bu tutara yansıtılarak memurun zamlı maaşı hesaplanır.
Memur maaşı hesaplama işleminde kullanılan kriterler ve detayları aşağıda sıralanmıştır:
Taban Aylık
Tüm memurlar için derece ve kademeye göre belirlenen ve en düşük aylık ücreti ifade eden kalemdir.
Ek Gösterge
Memurun görev unvanı ve hizmet sınıfına bağlı olarak belirlenir. Ek gösterge, emeklilik keseneği ve maaş üzerinde doğrudan etkilidir.
Kıdem Aylığı
Hizmet süresine bağlı olarak ödenen kalemdir. Yıllar geçtikçe artar.
Özel Hizmet Tazminatı
Görev yapılan kurum, hizmet sınıfı ve görev koşulları dikkate alınarak belirlenir. Zorlayıcı görev koşulları ve kritik hizmetlerde daha yüksek olabilir.
Ek Ödeme
Toplu sözleşme hükümlerine göre belirlenen, görevdeki unvana ve kuruma bağlı olarak değişen bir ödeme kalemidir.
Yan Ödeme (Tazminat ve Tazminat Puanı)
Teknik hizmetler, sendika üyeliği gibi durumlara göre belirlenen ve genellikle puanlama sistemiyle hesaplanan ek ödeme kalemidir.
Memur maaşlarına yapılan zamlarda enflasyon farkı, Ocak ve Temmuz aylarında yapılan maaş artışları sırasında, toplu sözleşme ile belirlenen zam oranının ilgili dönemde gerçekleşen enflasyonun altında kalması halinde ortaya çıkar ve bu fark maaş artışına eklenerek memurun alım gücünün korunması amaçlanır. Enflasyon oranının toplu sözleşme zammının altında kaldığı durumlarda ise enflasyon farkı oluşmadığı için yalnızca toplu sözleşme zammı uygulanır.
Bununla birlikte, bazı dönemlerde maaş artışları yalnızca yüzdesel zamlar üzerinden değil, memur maaş zammı seyyanen uygulaması yoluyla da gerçekleştirilebilir. Seyyanen zam, tüm memurlara maaş tutarından bağımsız olarak aynı tutarda ek ödeme yapılması anlamına gelir ve enflasyon farkından ayrı bir düzenleme olarak maaşlara yansıtılır. Bu nedenle memur maaş artışı; toplu sözleşme zammı, varsa enflasyon farkı ve seyyanen zam kalemlerinin toplamı üzerinden şekillenebilir.
Memur zammı enflasyon farkı hesaplama işlemi şu şekilde yapılabilir:
Memur zammı enflasyon farkı hesaplamasında, öncelikle bir önceki zam döneminden itibaren geçen 6 aylık dönemde TÜİK tarafından açıklanan enflasyon oranı esas alınır.
Aynı 6 aylık dönem için toplu sözleşmede memurlar adına zam oranı belirlenir.
Belirlenen enflasyon oranı ile toplu sözleşme zammı karşılaştırılır.
6 aylık enflasyon oranı, toplu sözleşme zammını aşıyorsa, aradaki fark enflasyon farkı olarak hesaplanır.
Hesaplanan enflasyon farkı memur maaşlarına eklenir.
Emekli zammı hesaplama, her yıl Ocak ve Temmuz aylarında açıklanan enflasyon oranları esas alınarak yapılır. Bu kapsamda SSK emekli maaş zammı ve Bağkur emekli maaş zammı, TÜİK tarafından açıklanan 6 aylık TÜFE oranı doğrultusunda belirlenirken; Emekli Sandığı maaş zammı ise enflasyon farkına ek olarak toplu sözleşme hükümleri dikkate alınarak hesaplanır.
2025 yılı Temmuz ayında yapılan artışlara göre SSK ve Bağ-Kur emeklileri için emekli maaş zammı %16,67, memur emeklileri (Emekli Sandığı) için maaş zammı ise %15,57 olarak açıklanmıştır. Emekli maaş artışı hesaplama sürecinde kişinin prim ödeme gün sayısı, sigorta başlangıç tarihi, çalışma süresi ve prime esas kazanç seviyesi gibi unsurlar maaş tutarını doğrudan etkiler.
Örneğin SSK emeklisi olan bir kişinin maaşının 20.000 TL olduğu varsayıldığında, %16,67 oranındaki zam uygulandığında maaşı 3.334 TL artarak 23.334 TL’ye yükselir. Aynı dönemde memur emeklisi olan ve 25.000 TL maaş alan bir emeklinin aylığı %15,57 oranındaki artışla 3.892,50 TL yükselir ve zam sonrası maaşı 28.892,50 TL olur. Emekli Sandığı kapsamında memur emeklisi olan ve aylık 18.500 TL maaş alan bir kişi için %15,57 oranında maaş zammı uygulandığında ise emekli maaşı 2.880,45 TL artar ve zam sonrası maaşı 21.380,45 TL olur.
Asgari Ücret Zam Hesaplama Asgari ücret zammı hesaplama işlemi, her yılın Ocak ve Temmuz aylarında yapılan düzenlemeler ve enflasyon oranları doğrultusunda belirlenen zam oranının mevcut brüt asgari ücrete uygulanması ile yapılır. Asgari ücret 2026 zam hesaplama işlemi genellikle üç aşamada yapılır:
Mevcut Asgari Ücret: Zammın uygulanacağı mevcut asgari ücret belirlenir.
Asgari Ücret Zam Oranı: Çalışma Bakanlığı ve işveren sendikaları tarafından belirlenen zam oranı uygulanır.
Vergi ve Kesintiler: Brüt asgari ücret üzerinden düşülecek; vergi, SGK primi ve işsizlik sigortası kesintileri dikkate alınarak net maaş hesaplanır. 2024'te yapılan düzenlemelerle, asgari ücret üzerinden gelir vergisi ve damga vergisi alınmamaktadır.
Özel sektör zam hesaplaması, genellikle işverenin belirlediği zam politikalarına, enflasyon oranına, performansa ve şirketin mali durumuna göre yapılır. Zam oranı belirlenirken enflasyonun çalışanların alım gücüne etkisi dikkate alınırken işçilerin maaşlarının enflasyon karşısında erimemesi için düzenlemeler yapılabilir. Buna ek olarak çalışanların bireysel performansı ve başarı düzeyi de zam oranının belirlenmesinde etkili olan önemli unsurlardan biridir.
Güncel asgari ücrete yüzde 30 oranında bir zam yapıldığında tutar aşağıdaki gibi olacaktır:
28.075,50 × 1,30 = 36.498,15 TL
Güncel asgari ücrete yüzde 35 oranında bir zam yapıldığında tutar aşağıdaki gibi olacaktır:
28.075,50 × 1,35 = 37.902,93 TL
Güncel asgari ücrete yüzde 40 oranında bir zam yapıldığında tutar aşağıdaki gibi olacaktır:
28.075,50 × 1,40 = 39.305,70 TL
Güncel asgari ücrete yüzde 45 oranında bir zam yapıldığında tutar aşağıdaki gibi olacaktır:
28.075,50 × 1,45 = 40.709,48 TL
Güncel asgari ücrete yüzde 50 oranında bir zam yapıldığında tutar aşağıdaki gibi olacaktır:
28.075,50 × 1,50 = 42.113,25 TL
Enflasyona göre maaş hesaplaması, maaşın alım gücünü koruyabilmesi için gerçekleşen enflasyon oranının mevcut maaşa uygulanması esasına dayanır. Bu hesaplamada önce ilgili dönem için açıklanan enflasyon oranı belirlenir, ardından mevcut maaş bu oran kadar artırılır. Böylece maaşın, fiyat artışları karşısında reel değerini koruması amaçlanır. Enflasyon oranı genellikle TÜİK tarafından açıklanan aylık veya 6 aylık enflasyon verilerine göre dikkate alınır ve maaş artışı bu orana paralel olarak hesaplanır. Enflasyona göre maaş hesaplama işleminin formülü ise şöyledir:
Enflasyona Göre Zamlı Maaş = Mevcut Maaş × (1 + Enflasyon Oranı)
Bu noktada enflasyona göre maaş artışı hesaplanırken, hangi enflasyon göstergesinin esas alındığı büyük önem taşımaktadır. Uygulanan yönteme göre maaş artış oranı ve ortaya çıkan zamlı maaş tutarı farklılık gösterebilmektedir.
Maaş Zam Hesaplama Oylama 4.8/5 (⭐⭐⭐⭐⭐) Toplam Oy: 796