Yeşil Pasaport Nasıl Alınır? Şartları ve Geçerli Olan Ülkeler

Hususi pasaport olarak da bilinen yeşil pasaport Türk vatandaşlarına tanınan özel ayrıcalıklardan biridir. Bu yazımızda yeşil pasaportun ne olduğunu, ne işe yaradığını, nasıl alındığını, şartlarını ve kimlere verildiğini ele alacağız. Ayrıca yeşil pasaportun geçerli olduğu ülkeleri tablo halinde sunacağız. Diğer yandan yeşil pasaportun kaç yıllık verildiğini, 2025 yılında yeşil pasaport ücretinin ne kadar olduğunu inceleyeceğiz.

Yeşil (Hususi) Pasaport Nedir?

Yeşil pasaport olarak bilinen hususi pasaport; Türkiye Cumhuriyeti tarafından belirli unvana sahip kişilere, belirli görevlerde yer alan kamu görevlilerine ve bu kişilerin belirli şartları taşıyan ailelerine verilen özel bir pasaport türüdür. 5682 sayılı Pasaport Kanunu kapsamında düzenlenen yeşil pasaport; birçok ülkeye vizesiz ya da kapıda vizeyle giriş imkanı sunar. Bu sayede yeşil pasaport sahipleri ek prosedürler olmadan, sadece uçak bileti alarak onlarca ülkeye seyahat edebilir. Diğer pasaportlardan farklı olarak yeşil pasaport, kişisel amaçlarla kullanılabildiği gibi görev amaçlı da kullanılabilen işlevsel bir pasaport türüdür.  

Yeşil (Hususi) Pasaport Ne İşe Yarar?

Yeşil (hususi) pasaport, yurt dışına vizesiz veya kapıda vize seçeneği ile çıkış yapma imkanı sağlayan pasaport türüdür. Yeşil pasaport sahipleri vize prosedürleri ile uğraşmadan sadece uçak bileti alarak seyahat edebilir. Dolayısıyla hem zaman hem de maliyet açısından yeşil pasaport avantajları saymakla bitmez. Bu pasaport sayesinde belirli unvan ve statü sahibi kişiler kolaylıkla ülkeler arası seyahat edebilir. Aynı zamanda bu kişilerin belirli şartları sağlayan aile üyeleri de yeşil pasaport alma hakkına sahiptir.  

Yeşil (Hususi) Pasaport Nasıl Alınır?

Yeşil pasaport başvuru süreci diğer pasaport türlerine göre daha farklıdır. Diğer pasaportlardan farklı olarak yeşil pasaport için gerekli evrakları hazırlamadan önce yeşil pasaport hakkının bulunduğundan emin olmak gerekir. Aşağıda yeşil pasaportun nasıl alındığı detaylarıyla açıklanmıştır:

1. Pasaport Hakkının Doğrulanması: Yeşil pasaport almak için öncelikle yeşil pasaport alma hakkının bulunup bulunmadığı netleştirilmelidir. Bunun için çalışılan kurumdan “hususi pasaport talep formu” ve hizmet belgesi almak gerekir. Bu belge sayesinde ilgili kişinin yeşil pasaport hakkına sahip olduğu resmî olarak kanıtlanmış olur.
2. Gerekli Belgelerin Hazırlanması: Başvuru için yeşil pasaport için gerekli evrakların hazırlanması gerekir:
   • T.C. kimlik kartı veya geçici kimlik belgesi,
   • Onaylı Hususi Damgalı Pasaport Talep Formu,
   • Hizmet süresi, unvan ve kadro derecesini gösteren resmî belge,
   • 2 adet biyometrik fotoğraf,
   • Pasaport defter bedeli ödeme dekontu,
   • Önceki pasaportun aslı (varsa),
   • Reşit olmayanlar için muvafakatname,
   • Öğrenimine devam eden çocuklar için öğrenci belgesi,
   • Engelli çocuklar için sağlık kurulu raporu,
   • Eş için evlilik cüzdanı fotokopisi.
3. Randevu Alınması: Belgelerin hazırlanmasının ardından Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü’nün web sitesi üzerinden veya ALO 199 çağrı merkezi aracılığıyla randevu alınmalıdır.
4. Gerekli Ücretin Yatırılması: Yeşil pasaport harç ücretinden muaf tutulur. Bu yüzden sadece defter bedelinin ödenmesi gerekir. Bu bedelin başvuru öncesinde bankaya yatırılması ve dekontun başvuru evraklarına eklenmesi gerekir.
5. Başvurunun Yapılması: Randevu günü, hak sahibi kişi nüfus müdürlüğüne şahsen giderek başvurusunu tamamlar. Parmak izi alma işlemi de bu aşamada gerçekleştirilir.
6. Pasaportun Teslim Alınması: Başvuru işlemi tamamlandıktan sonra pasaport, genellikle birkaç gün içinde PTT kargo aracılığıyla başvuru sahibinin belirttiği adrese gönderilir.

Yeşil (Hususi) Pasaport Şartları Nelerdir?

Yeşil pasaport alabilmek için belirli unvan, derece, kıdem ve statü koşullarının karşılanması gerekir. Ancak yeşil pasaport alma şartları değişiklik gösterebilir. Yeşil pasaport alabilmek için belirli unvan, derece, kıdem ve statü koşullarının karşılanması gerekir. 

Kamu görevlileri için belirlenen en temel şart kadro derecesidir. Buna göre kamu görevlilerinin yeşil pasaport alabilmesi için 2. veya 3. derecede olmaları gerekir. Dereceler hizmet süresi ve kıdem göz önünde bulundurularak belirlenir. Dolayısıyla hizmet süresi uzadıkça derecelerde de artış görülür. Derecesi uygun olan memurların çalıştığı kurumdan imzalı ve kaşeli Hususi Pasaport Talep Formu alması yeterlidir. 

Kamu görevlileri dışında, belirli ekonomik şartları sağlayan ihracat yapan iş insanları da yeşil pasaport hakkına sahiptir. Son üç takvim yılı içinde yıllık ortalama 500 bin dolar ve üzeri (veya toplam 1,5 milyon dolar) ihracat gerçekleştiren firmaların sahipleri, ortakları ve çalışanları bu haktan yararlanabilir. Başvurular, Ticaret Bakanlığı onayıyla yapılır.

Öte yandan yeşil pasaport almaya hakkı bulunan kişilerin aileleri de belirli koşullar altında yeşil pasaport alabilir. Yeşil pasaport hakkı bulunan kişinin eşine hiç bir şart aranmadan pasaport verilebilirken çocuklarda durum farklıdır. Bu noktada yeşil pasaport yaş sınırı devreye girer. 18 yaşından küçük çocuklar için velilerin onay vermesi gerekir. 25 yaş altı çocukların ise öğrenimine devam ediyor olması, bekar olması, çalışmaması ve aynı adreste ikamet etmesi gerekir.

Yeşil (Hususi) Pasaport Ne Zaman Alınır?

Yeşil pasaport belirli yasal koşulların sağlanması halinde alınabilir. Bir memur genellikle 9. veya 10. dereceden göreve başlar. Her yıl bir kademe ilerlemesi yapılır ve üç kademe tamamlandığında bir derece yükseltilir. Kişinin disiplin cezası bulunmaması ve görevini başarıyla yerine getirmesi halinde bu işlem otomatik olarak yapılır. Diğer yandan eğitim durumu da başlangıç derecesinde belirleyici bir faktördür. Lisans ya da yüksek lisans mezunları daha yüksek dereceden başlama fırsatını elde edebilir.  

Memurların yeşil pasaport alabilmeleri için ise 1., 2. veya 3. dereceye ulaşmaları gerekir. Bu şartı sağlamayan kişilere yeşil pasaport verilmez. Diğer yandan görev süresini tamamlamış emekli kamu görevlileri, TBMM eski üyeleri, birinci derece belediye başkanları ve bazı kamu kurumlarında üst düzey görev yapmış kişiler de yeşil pasaport alabilir. 

Yeşil (Hususi) Pasaport Kimlere Verilir?

Yeşil (hususi) pasaport, belirli statüdeki kişilere ve bu kişilerin aile bireylerine verilen özel bir pasaport türüdür. Aşağıda, yeşil pasaport alma hakkına kimlerin sahip olduğu sıralanmıştır: 

• Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) eski üyeleri ve eski bakanlar: Kamu görevlerinde çalışmış kişiler, görev süreleri sona erse bile yeşil pasaport alma hakkına sahiptir.
• 1., 2. ve 3. derece kadrolarda görev yapan devlet memurları: Bu derecelerde görev yapan veya bu derecelerden emekli olan kamu personelleri yeşil pasaport alabilir. 
• Sözleşmeli olarak çalışan devlet memurları: Sözleşmeli olarak çalışan ancak emeklilik kesenekleri 1., 2. veya 3. derece üzerinden yatırılan sözleşmeli kamu personelleri de yeşil pasaport alabilir. 
• Emekli veya görevden ayrılmış kamu personeli: Görev süresince 1., 2. veya 3. derece kadroda çalıştıktan sonra emekli olan ya da istifa eden memurlar; derecelerini belgelemeleri durumunda yeşil pasaport alabilir.  
• Belediye başkanları: Büyükşehir, il ve ilçe belediye başkanları görev süreleri boyunca yeşil pasaport pasaport alabilir.
• Kamu kuruluşu kökenli çalışanlar: Özelleştirme öncesinde yeşil pasaport hakkı bulunan Türk Telekom, Ziraat Bankası, Halkbank ve Emlak Bankası çalışanları belirli şartlar altında yeşil pasaport alabilir. 
• Devlet sporcuları: Resmî olarak “devlet sporcusu” unvanını taşıyan kişilerin yeşil pasaport alma hakkı bulunur.
• İhracat yapan iş insanları: Belirli bir ihracat kotasını tamamlayan firma sahipleri, ortakları ve çalışanları Ticaret Bakanlığı onayıyla yeşil pasaport alabilir. 
• Baroya kayıtlı avukatlar: En az 15 yıl kıdemi bulunan avukatlar, meslek sürelerini belgeledikleri durumda yeşil pasaport hakkından yararlanabilirler.
• Hak sahiplerinin eşleri: Yeşil pasaport hakkı bulunan kişilerin eşleri, ek bir şart aranmadan yeşil pasaporttan faydalanabilir.
• Hak sahiplerinin çocukları:
  • 18 yaş altı çocuklar velilerinin onayıyla pasaport alabilir.
  • 25 yaş altı çocuklar için; evli olmamak, çalışmamak, öğrenime devam etmek ve aynı adreste ikamet etmek şartları aranır.
  • Engelli veya bakıma muhtaç çocuklar için yaş sınırı olmaksızın yeşil pasaport düzenlenebilir.

Yeşil (Hususi) Pasaport Geçerli Olan Ülkeler

2025 yılında yeşil pasaport vizesiz ülkeler listesi aşağıda tablo halinde verilmiştir.

Yeşil Pasaport Kaç Yıllık Verilir?

2022 yılında 5682 Sayılı Pasaport Kanunu’nda yapılan son düzenlemelere göre yeşil pasaportun geçerlilik süresi 5 yıldan 10 yıla çıkarılmıştır. Bu sürenin artırılmasında yerli ve milli pasaport üretiminin başlamasının önemi büyüktür. Diğer yandan yeşil pasaport hakkını anne ve babası dolayısıyla  kullanan çocukların pasaport süreleri, kendi yaş sınırlarına veya öğrenim durumlarına göre değişiklik gösterebilir. 

Kaç Yıllık Memur Yeşil Pasaport Alabilir?

Memurların yeşil pasaport alabilmesi için belirli bir çalışma yılı şartı yoktur. Memurların yeşil pasaport alma hakkına sahip olması doğrudan kadro derecesiyle ilişkilidir. 5682 Sayılı Pasaport Kanunu’na göre 1., 2. ve 3. derece kadrolarda bulunan devlet memurları  ve bu derecelerde görev yaparken emekli olan kişilerin yeşil pasaport alma hakları bulunur.  Dolayısıyla bu konuda bir memurun kaç yıl görev yaptığından çok hangi derece ile çalıştığı belirleyicidir. 

Yeşil (Hususi) Pasaport Ücreti Ne Kadar?

Yeşil pasaport harç bedelinden muaf olması yönüyle diğer pasaport türlerinden farklılık gösterir. Buna göre yeşil pasaport ücreti 2025 yılında yalnızca defter bedelinden ibarettir, bunun dışında bir ödeme yapılmaz. 2025 yılı itibarıyla yeşil pasaport için ödenmesi gereken defter bedeli ise 1.135 TL’dir. 

10 Yıllık Yeşil Pasaport Ücreti Ne Kadar?

Yeşil (hususi) pasaport, pasaport harcından muaf tutulur. Bu yüzden yeşil pasaport bedeli ödeme işlemi yalnızca 1.135 TL tutarında defter bedeli için geçerlidir. 10 yıllık yeşil pasaport ücreti de 2025 yılında defter bedeli kadardır bunun dışında ek bir ödeme yapılmaz. 

Yeşil Pasaport Yurtdışı Çıkış Harcı Ne Kadar?

2025 yılında yeşil pasaport sahipleri Harçlar Kanunu kapsamında pasaport harcından muaf tutulsa da yurt dışı çıkış harcını ödemekle yükümlüdürler. Yurt dışı çıkış harcı 9 Eylül 2025 tarihinde Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından 1.000 TL olarak belirlenmiştir. Dolayısıyla yurt dışı çıkış harcından yalnızca resmî görevle yurt dışına çıkan kişiler için muaftır. 

Yeşil (Hususi) Pasaport Nasıl Yenilenir?

Yeşil pasaport yenileme işlemi pasaport süresinin dolmasına kısa bir süre kala yapılabilidiği gibi bu süre dolduktan sonra da yapılabilir. Yenileme işlemi, pasaport çıkartma işlemleriyle oldukça benzerdir. Yeşil pasaportu yenilemek isteyen kişilerin eski pasaportları ile birlikte kimlik kartı, kurum onaylı pasaport talep formu, iki adet biyometrik fotoğraf ve pasaport defter bedeli ödeme makbuzu gibi gerekli belgeleri hazırlamaları gerekir. Bu süreçte dikkat edilmesi gereken en önemli nokta, belgelerin eksiksiz şekilde hazırlanması ve pasaport defter bedelinin yatırılmış olmasıdır. 

Pasaport yenileme randevusu; Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğün’ne gidilerek, NVİ’nin resmi internet sitesi kullanılarak ya da ALO 199 çağrı merkezi aranarak alınabilir. Randevu günü geldiğinde ise ilgili nüfus müdürlüğüne şahsen gidilerek yenileme başvurusu yapılabilir. Talebin alınmasının ardından yenilenen yeşil pasaport başvuru sahibinin adresine PTT aracılığı ile gönderilir. 

Yeşil (Hususi) Pasaport Yenileme Ücreti Ne Kadar?

Yeşil (hususi) pasaport Harçlar Kanunu gereği harçtan müstesna tutulmuştur. Dolayısıyla 2025 yılı itibarıyla yeşil pasaport yenileme işlemleri için herhangi bir harç bedeli alınmaz. Pasaportun süresi dolduğunda ya da yenilenmesi gerektiğinde başvuru sahiplerinin sadece defter bedelini ödemesi yeterlidir. 2025 yılında bu bedel 1.135 TL’dir. 

25 Yaşından Sonra Yeşil Pasaport Kullanılabilir mi? 

Yeşil pasaport belirli statüdeki kamu görevlilerine verilebildiği gibi bu kişilerin belirli şartları sağlayan çocuklarına da verilebilir. Ancak bu hak 25 yaşına kadar sınırlıdır dolayısıyla anne ve babası dolayısıyla yeşil pasaport alan çocukların 25 yaşından sonra bu pasaportu kullanmaları mümkün değildir. 

SIK SORULAN SORULAR

Memurun Anne Babası Yeşil Pasaport Alabilir mi?

Hayır, memurun anne ve babası yeşil pasaport alamaz. Yeşil pasaport, yalnızca belirli statüdeki kamu görevlilerine, bu kişilerin eşlerine verilir. Diğer yandan memur çocuğu yeşil pasaport alabilir ancak bu noktada belirli şartların sağlanması gerekir. Yani yeşil pasaport hakkı bulunan kişi kendi hakkı üzerinden anne ve babasının yeşil pasaport almasını sağlayamaz. 

10 Yıllık Memur Yeşil Pasaport Alabilir mi?

Evet alabilir, ancak bu durum sadece hizmet süresine bağlı değildir. Yeşil pasaport hakkı hizmet süresinden çok kamu görevlisinin derecesi ile ilgilidir. Yeşil pasaport hakkı 5682 Sayılı Pasaport Kanunu’na göre yalnızca 1., 2. veya 3. derece kamu görevlilerine verilir.

4 Derece Memur Yeşil Pasaport Alabilir mi?

Hayır, 4. derece bir memurun yeşil pasaport alabilmesi için yeterli bir derece değildir. 5682 Sayılı Pasaport Kanunu gereği yeşil pasaport 1., 2. veya 3. derecedeki kamu görevlilerine verilir. Dolayısıyla 4. derecedeki bir memurun yeşil pasaport alması ancak 3. dereceye yükseldiğinde mümkün olabilir. 

Özel Okul Öğretmenlerine Yeşil Pasaport Verilecek mi?

2025 yılı itibarıyla özel okul öğretmenlerine yeşil pasaport verilmesi yönünde yürürlükte olan herhangi bir düzenleme bulunmamaktadır. Dolayısıyla  özel okul öğretmenleri mevcut durumda yeşil pasaport hakkından yararlanamaz. Ancak ilerleyen dönemde yapılabilecek düzenlemelerle özel okul öğretmenlerine de yeşil pasaport verilmesi mümkün hale gelebilir.

Avukatlar Nasıl Yeşil Pasaport Alabilir?

Avukatların yeşil pasaport alabilmeleri için belirli koşulları yerine getirmeleri gerekir. Bu koşullar arasında belirli bir kıdem ve baro üyeliği süresi yer alır. 2023 yılında yapılan düzenlemeler doğrultusunda en az 15 yıl kıdemi bulunan, baroya kayıtlı olan ve aktif bir şekilde mesleğini sürdüren avukatlara yeşil pasaport alma hakkı sunulur. Ancak bu pasaportun alınmasında barodan alınacak onay yazısı ve Adalet Bakanlığı’nın vereceği uygundur görüşü oldukça önemlidir.

Doktorlar Nasıl Yeşil Pasaport Alabilir?

Doktorların yeşil pasaport alabilme durumu, kamu kurumunda mı yoksa özel sektörde mi çalıştıklarına göre değişiklik gösterir. Doktorlar, kamu kurumlarında görev yaptıkları takdirde diğer devlet memurlarıyla aynı şartlara tabi olurlar. Dolayısıyla 1., 2. veya 3. dereceye ulaşan doktorlar yeşil pasaport almaya hak kazanır. Diğer yandan özel hastanelerde çalışan doktorlar kamu görevlisi statüsünde yer almadıkları için yeşil pasaport hakkından yararlanamaz. 

Emekli Memur Çocuğu Yeşil Pasaport Alabilir mi?

Evet, emekli memur çocukları belirli şartları sağlamaları halinde yeşil pasaport hakkından yararlanabilir. Bu noktada emekli memurun emekli olmadan hemen önce hangi derecede yer aldığı önem taşır. Eğer bu kişi 1., 2. ya da 3. derece kamu görevlisi olarak emekli olduysa; 25 yaşını geçmemek kaydıyla 18 yaşını geçen ve öğrenim hayatı devam eden çocukları yeşil pasaport hakkından faydalanabilir. 

10 Yıllık Öğretmen Yeşil Pasaport Alabilir mi?

10 yıllık öğretmenin yeşil pasaport alıp alamayacağı öğretmenin ulaştığı dereceye bağlıdır. 5682 Sayılı Pasaport Kanunu’na göre 1., 2. veya 3. derece kamu görevlileri yeşil pasaport hakkından yararlanabilir. Eğer 10 yıllık öğretmen 1., 2. veya 3. derecede yer alıyorsa yeşil pasaport alabilir. 

Yeşil Pasaport Bitimine 3 Ay Kala Seyahat Edilir mi?

Yeşil pasaportun bitimine 3 ay kala seyahat edilip edilemeyeceği gidilecek olan ülkede uygulanan şartlara bağlıdır. Bazı ülkeler, ülkeye girişte pasaportun en az 6 ay geçerliliği bulunmasını şart koşarken bazı ülkelerde böyle bir sınırlama yoktur. 

Yüzde 40 Engelli Yeşil Pasaport Alabilir mi?

%40 engelli bireyler, engel durumundan kaynaklı olarak yeşil pasaport alma hakkına sahip değildir. Yeşil pasaport sadece 1., 2. veya 3. dereceye ulaşan kamu görevlilerine, bu kişilerin eşlerine ve belirli şartları sağlayan çocuklarına sunulan bir haktır.

 

Yeşil Pasaportta Seyahat Sağlık Sigortası Gerekli mi?

Yeşil pasaport pek çok ülkeye vizesiz bir şekilde seyahat etme imkanı sunsa da seyahat sağlık sigortası zorunluluğunu ortadan kaldırmaz. Seyahat sağlık sigortası her yurt dışı seyahatinde yapılması zorunlu bir uygulamadır. Bu sigorta yurt dışında gerçekleşebilecek hastalık, kaza veya acil tedavi gibi durumlarda geçerlidir. 

Boşanınca Yeşil Pasaport İptal Olur mu?

Evet, boşanma durumunda yeşil pasaport iptal edilir. Yeşil pasaport kamu görevlisinin statüsüne bağlı olarak düzenlenen bir pasaport türüdür. Boşanma durumlarında bu bağ hukuken sona erdiği için pasaport da iptal edilir.  

Yeşil Pasaport ile Umreye Gidilir mi?

Hayır, yeşil pasaport ile vizesiz bir şekilde Suudi Arabistan’a Umre ziyareti için gidilemez. Türkiye ile Suudi Arabistan arasındaki vize muafiyeti sadece belirli diplomatik pasaportlar için geçerlidir ve bu pasaportlar arasında yeşil pasaport yoktur. Dolayısıyla Umre ziyareti yapmak isteyen yeşil pasaport sahibi bireylerin  Suudi Arabistan Umre vizesi almaları gerekir.

Gazetecilere Yeşil Pasaport Verilecek mi?

2025 yılı itibarıyla gazetecilere yeşil pasaport verilmesi ile ilgili  yürürlükte olan bir yasal düzenleme bulunmamaktadır. Ancak bu konuda çeşitli kanun teklifleri gündeme gelmiştir. Dolayısıyla ilerleyen dönemde yapılacak bir yasal değişiklikle bu hakkın tanınması mümkün hale gelebilir. 

İmamlar Yeşil Pasaport Alabilir mi?

Evet, imamlar da diğer kamu görevlileri gibi belirli şartları sağlamaları halinde yeşil pasaport alabilir. İmamlar da 1., 2. veya 3. dereceye kadroya ulaşmaları halinde yeşil pasaport alma hakkı kazanırlar.  

Kaynakça

• 5682 Sayılı Pasaport Kanunu
• 492 Sayılı Harçlar Kanunu