Yasal, Temerrüt ve Reeskont Faiz Hesaplama Robotu

Hesaplama robotumuz ile 2025 yılında kanuni, avans, reeskont, temerrüt ve ticari temerrüt faizlerinin tamamını tutar ve vadesine göre kolaylıkla hesaplayabilirsin!

Yasal Faiz Nedir?

Yasal faiz kavramı, borç ve alacak ilişkilerinde, taraflar arasında faiz oranının belirlenmediği durumlarda, kanun koyucunun belirlediği ve borçlunun alacaklıya ödemekle yükümlü olduğu faiz oranını ifade eder. Bu düzenleme, borçlunun temerrüde düşmesi, yani borcunu zamanında ifa etmemesi halinde devreye girer ve alacaklının uğradığı zararı telafi etmeyi amaçlar. Yasal faiz oranı, ekonomik koşullar, enflasyon ve piyasa dinamikleri gibi çeşitli faktörler göz önünde bulundurularak belirlenir ve dönemsel olarak güncellenir. Türkiye'de, 3095 sayılı Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanun'un 1. maddesi uyarınca, 1 Haziran 2024 tarihinden itibaren yıllık yasal faiz oranı %24 olarak uygulanmaktadır.

Bu bağlamda, yasal faiz, borç ilişkilerinde tarafların üzerinde mutabık kalmadığı faiz oranlarının yerine geçen ve hukuki düzenlemelerle belirlenen bir mekanizma olarak işlev görür. Ancak, taraflar aralarında farklı bir faiz oranı konusunda anlaşmışlarsa, bu durumda sözleşmede belirtilen oran geçerli olacaktır. Yine de, belirlenen faiz oranının kanuni sınırlar içinde olması gerektiği unutulmamalıdır.

Yasal Faiz Nasıl Hesaplanır?

Yasal faiz hesaplaması, belirlenen yıllık faiz oranının borç miktarı ve vade süresiyle çarpılmasıyla yapılır. Hesaplama için temel formül şu şekildedir:

Yasal Faiz = (Ana Para) x (Yıllık Faiz Oranı) x (Gün Sayısı / 365)

Örneğin, 10.000 TL’lik bir borç için yıllık yasal faiz oranının %24 olduğu varsayıldığında, bu borç 100 gün boyunca ödenmezse uygulanacak faiz şu şekilde hesaplanır:

10.000 TL x (24/100) x (100/365) = 657,53 TL

Bu hesaplama sonucunda borçlunun ödemesi gereken toplam faiz 657,53 TL olacak ve bu tutar ana borç miktarına eklenerek alacaklıya ödenecektir. Eğer borç daha uzun süre ödenmezse, faiz süresine göre artmaya devam eder. Ancak faiz hesaplanırken, temerrüt faizi gibi özel durumlar söz konusu ise farklı oranlar uygulanabilir.

Yasal Faiz Oranları 2025

Yasal faiz oranları, ekonomik koşulların ve enflasyonist dinamiklerin etkisiyle periyodik olarak güncellenmektedir. Bu bağlamda, 1 Haziran 2024 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere, kanuni faiz oranı yıllık %24 olarak belirlenmiştir. Ayrıca, mal ve hizmet tedarikinde alacaklıya yapılan geç ödemelere ilişkin temerrüt faizi oranı, 1 Ocak 2025 tarihinden itibaren %53,25'e yükseltilmiştir.

Bu oranlar, borç ilişkilerinde tarafların üzerinde mutabık kalmadığı faiz oranlarının yerine geçen ve hukuki düzenlemelerle belirlenen mekanizmalar olarak işlev görmektedir. Ancak, taraflar aralarında farklı bir faiz oranı konusunda anlaşmışlarsa, bu durumda sözleşmede belirtilen oran geçerli olacaktır. Yine de, belirlenen faiz oranının kanuni sınırlar içinde olması gerektiği unutulmamalıdır.

Yıllara Göre Yasal Faiz Oranları

Aşağıdaki tabloda yıllara göre uygulanan tüm yasal faiz oranları sunulmuştur:

Yasal Faiz Aylık mı Yıllık mı Hesaplanır?

3095 sayılı Kanunî Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanun’un 1. maddesi açıkça yasal faizin yıllık bazda uygulanacağını belirtir. Yani, bir borç için faiz hesaplanırken öncelikle yıllık faiz oranı esas alınır. Ancak, borcun tüm yıl boyunca gecikmemesi durumunda hesaplamalar günlük veya aylık olarak yapılabilir. Bu durumda yıllık faiz oranı 12'ye bölünerek aylık bazda ya da 365’e bölünerek günlük bazda hesaplanır.

Adli Kanuni Faiz Yasal Mı?

Evet, adli kanuni faiz uygulaması yasal bir zemine dayanmakta olup, borç ilişkilerinde taraflar arasında faiz oranı kararlaştırılmadığı durumlarda devreye girer. Bu düzenleme, alacaklının korunmasını ve borçlunun temerrüde düşmesi halinde uygulanacak faiz oranının belirlenmesini sağlar.

Alışveriş Faizi Yasal Mı?

Evet, alışveriş faizi olarak bilinen faiz türü, yasal bir uygulamadır ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından belirlenen azami faiz oranlarına tabidir. Bu faiz, kredi kartı dönem borcunun asgari ödeme tutarının üzerinde kalan ve ödenmeyen kısmına uygulanır. Örneğin, dönem borcunuzun tamamını ödemediğinizde, kalan bakiyeye alışveriş faizi işletilir.

Bankalar, TCMB tarafından belirlenen bu azami oranları aşmamak koşuluyla, kendi faiz oranlarını serbestçe belirleyebilirler. Bu nedenle, alışveriş faizi uygulaması, yasal düzenlemeler çerçevesinde ve belirlenen sınırlar dahilinde gerçekleştirilen bir işlemdir.

Senetin Yasal Faizi Nasıl Hesaplanır?

Senetin yasal faizini hesaplama, borcun vadesinde ödenmemesi durumunda devreye girer ve 3095 sayılı Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanun hükümlerine dayanır. Eğer senette faiz oranı açıkça belirtilmemişse, borçlu temerrüde düştüğünde yıllık %24 oranında yasal faiz uygulanır. Hesaplama sürecinde öncelikle borcun ana para tutarı belirlenir ve borcun ödenmesi gereken ancak ödenmediği tarih esas alınarak faiz başlangıç tarihi tespit edilir.

Borç tamamen ödenene kadar geçen süre hesaplanarak faiz bitiş tarihi belirlenir ve bu iki tarih arasındaki toplam gün sayısı hesaplanır. Faiz hesaplamasında, yıllık faiz oranı (%24) ana para ile çarpılır ve bulunan tutar 365'e bölünerek günlük faiz miktarı elde edilir. Son olarak, günlük faiz miktarı gecikme süresi boyunca geçen toplam gün sayısı ile çarpılarak toplam faiz tutarı hesaplanır.

Eğer 50.000 TL tutarındaki bir senedin vadesi 1 Ocak 2025’te dolmuş ve borç 6 ay boyunca ödenmemişse (yaklaşık 180 gün gecikme), toplam faiz hesaplanarak borca eklenir. Bu durumda, günlük faiz oranı (50.000 TL x %24) / 365 = 32,87 TL olarak hesaplanır ve 180 gün boyunca işletilen faiz toplamı 5.917,81 TL olur. Böylece, borçlunun ödemesi gereken toplam tutar 55.917,81 TL olarak hesaplanır.

Alacak Yasal Faizi Nasıl Hesaplanır?

Alacak yasal faiz hesaplama, borcun vadesinde ödenmemesi durumunda devreye girer ve 3095 sayılı Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanun hükümlerine dayanır. Eğer taraflar arasında farklı bir faiz oranı kararlaştırılmamışsa, yasal faiz oranı esas alınır. 1 Haziran 2024 itibarıyla bu oran yıllık %24 olarak belirlenmiştir. Örneğin, 20.000 TL tutarında bir borç, 1 Ocak 2025’te ödenmesi gerekirken 1 Temmuz 2025’e kadar ödenmemişse, toplam 182 gün gecikme süresi için faiz hesaplanır. Günlük faiz (20.000 TL x %24) / 365 = 13,15 TL olarak hesaplanır. 182 gün boyunca işletilen faiz toplamı 2.393,42 TL olur. Böylece, borçlunun toplamda 22.393,42 TL ödemesi gerekir. ​​

Göreve İade Edilen Memurun Maaş İadesinde Yasal Faiz Nasıl Hesaplanır?

Göreve iade edilen bir memurun maaş iadesinde yasal faiz hesaplaması, ilgili mevzuatlara ve faiz oranlarına göre belirlenir. Özellikle, 3095 sayılı Kanunî Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanun’a dayanarak, faiz oranı yıllık %24 olarak belirlenmiştir. Bu durumda öncelikle, göreve iade edilen memurun almadığı toplam maaş miktarı belirlenir. Ardından bu orana %24 yıllık faiz uygulanarak toplam miktar memura geri iade edilir.

Örneğin, maaşı 42.000 TL olan bir memurun, 7 ay boyunca maaş alamadığı bir durumda ödenmeyen maaş miktarı toplamda 42.000 TL x 7 = 294.000 TL olmuştur. Ardından, yıllık %24 faiz oranı üzerinden 7 ay süresince biriken faiz hesaplanır. Yıllık faiz oranı 12’ye bölünerek aylık faiz oranı bulunur. Aylık faiz oranı %2 olur (24/12). Bu oran, ödenmeyen maaşın üzerine 7 ay boyunca uygulanacaktır. 294.000 TL’lik maaş üzerinden hesaplanan faiz, 41.160 TL olacaktır (294.000 TL x 0.24 x 7/12). Sonuç olarak, toplam alacak, maaş ve faiz toplamı olarak hesaplanır. 7 ay boyunca ödenmeyen maaş ve bu maaş üzerinden hesaplanan faiz toplamda 335.160 TL olur (294.000 TL maaş + 41.160 TL faiz). Bu miktar, memurun göreve iade edildiği tarihten itibaren ödenecek toplam tutarı gösterir.

Geriye Dönük Maaşın Yasal Faizi Nasıl Hesaplanır?

Geriye dönük maaşın yasal faiz hesaplaması, yukarıda anlatılan yasal faiz hesaplama sürecinin aynısıdır. Burada dikkat edilecek ana unsur, öncelikle çalışana ödenmeyen maaş miktarının belirlenmesidir. Bu tutar toplandıktan sonra kalan hesaplama adımları, yasal faiz hesaplama adımları ile aynıdır.

İcra Dosyası Yasal Faiz Nasıl Hesaplanır?

İcra dosyası yasal faiz hesaplama işleminde yukarıda anlatılan yasal faiz hesaplama adımları uygulanır. Dikkat edilecek nokta, borcun ticari bir ilişkiden kaynaklanmaması gerektiğidir. Eğer borç ticari bir ilişkiden kaynaklanmıyorsa öncelikle ana para belirlenir ve yasal faiz hesaplama prosedürü uygulanır.

Tazminat Yasal Faiz Nasıl Hesaplanır?

Tazminat yasal faiz hesaplama işleminde öncelikle ana para tutarı, yani tazminat miktarı belirlenir. Daha sonra, faizin işlemeye başladığı faiz başlangıç tarihi tespit edilir. Bu tarih, tazminatın türüne bağlı olarak haksız fiil tarihi, mahkeme kararının kesinleşme tarihi veya temerrüt tarihi olabilir. Faiz bitiş tarihi, tazminatın ödendiği veya hesaplama yapılmak istenen tarih olarak belirlenir. Ardından, faiz başlangıç ve bitiş tarihleri arasındaki toplam gün sayısı hesaplanarak faiz süresi netleştirilir. Faiz hesaplamasında, yıllık faiz oranı (%24) ana para ile çarpılır ve 365’e bölünerek günlük faiz miktarı elde edilir. Son olarak, bu günlük faiz miktarı toplam gün sayısı ile çarpılarak tazminata uygulanacak toplam faiz tutarı bulunur.

Örneğin, 100.000 TL tutarında bir tazminat, mahkeme kararına rağmen 200 gün boyunca ödenmemişse, bu süre boyunca yasal faiz uygulanacaktır. Yıllık faiz oranı %24 olduğunda, günlük faiz (100.000 TL x %24) / 365 = 65,75 TL olarak hesaplanır. 200 gün boyunca işletilen faiz toplamı 13.150,68 TL olur. Böylece, borçlunun ödemesi gereken toplam tutar 113.150,68 TL olarak hesaplanır. Bu hesaplama, mahkeme kararının ardından tazminat ödemesinin gecikmesi durumunda alacaklının uğradığı kaybın faizle birlikte nasıl hesaplandığını göstermektedir.