Çiftçilik Belgesi Nasıl Alınır? Ne İşe Yarar? Tüm Şartları

Tarım ve hayvancılıkla uğraşan kişiler için çiftçilik belgesi hem yasal bir kimlik hem de önemli devlet desteklerinden yararlanmanın kapılarını açan bir belgedir. Çiftçiler için devletin sunduğu çeşitli teşvikler ve desteklerden faydalanabilmek için çiftçi kayıt belgesi oldukça önemlidir. 

Bu yazımızda çiftçilik belgesinin ne olduğunu, nasıl alındığını, ne işe yaradığını ele alacak; çiftçilik belgesi için gerekli tüm belgeleri paylaşacak ve çiftçilik belgesine sahip olanların yararlanabileceği tüm destek, kredi ve indirimlerden bahsedeceğiz.

Çiftçilik Belgesi Nedir?

Çiftçilik Belgesi, tarım ve hayvancılıkla uğraşan kişilerin mesleklerini resmi olarak belgeleyen ve devlet desteklerinden yararlanmalarını sağlayan bir evraktır. Bu belge, Çiftçi Kayıt Sistemi'ne (ÇKS) kayıtlı olan çiftçilere verilir.

Çiftçi kayı belgesi, çiftçilerin devlet tarafından sağlanan hibeler, düşük faizli krediler ve diğer desteklerden faydalanabilmeleri için gereklidir. Ayrıca, tarım BAĞ-KUR'u üzerinden emeklilik, bankalardan çiftçilere özel kredi ve kredi kartı alımı, tarımsal ürünlerin nakliyesi için gerekli olan müstahsil yol belgesinin temini gibi konularda da çiftçilere avantaj sağlar. 

Bu belgeyi almak için çiftçilerin, tarımsal faaliyetlerinin bulunduğu il veya ilçedeki ziraat odalarına başvurarak gerekli belgeleri sunmaları ve ÇKS'ye kayıt olmaları gerekmektedir. Başvuru süreci ve istenen belgeler hakkında detaylı bilgi için Tarım ve Orman Bakanlığı'nın resmi web sitesi veya il/ilçe tarım müdürlükleri ziyaret edilebilir. 

Çiftçilik Belgesi Ne İşe Yarar?

Çiftçilik belgesine sahip olan çiftçiler, devletin sunduğu hibe ve desteklerden faydalanabilir, Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifleri'nin düşük faizli kredi imkânlarından yararlanabilirler. Ayrıca, BAĞ-KUR üzerinden emeklilik hakkı elde edebilir, bankalardan çiftçilere özel kredi ve kredi kartı başvurularında bulunabilirler.

Ürettikleri tarım ürünlerinin nakliyesi için gerekli olan müstahsil yol belgesini alabilir ve çiftçilere özel cep telefonu hatlarına sahip olabilirler. Bu sayede, tarımsal faaliyetlerini daha verimli ve sürdürülebilir bir şekilde yürütebilirler.

Çiftçilik Belgesi Nasıl Alınır?

Çiftçilik Belgesi almak için öncelikle Çiftçi Kayıt Sistemi’ne (ÇKS) kayıt olmanız gerekmektedir. ÇKS kaydı, tarımsal faaliyetlerinizi belgeleyen bir sistemdir ve başvurular İlçe Tarım Müdürlükleri üzerinden şahsen veya e-Devlet platformu aracılığıyla online olarak yapılabilir. Kayıt sürecinde, tarımsal faaliyetlerinizi doğrulayan bilgileri ve ilgili belgeleri sunmanız gerekir.

ÇKS kaydınız onaylandıktan sonra, bağlı bulunduğunuz Ziraat Odası’na başvurarak Çiftçilik İzin Belgesini alabilirsiniz. Bu belge, devlet tarafından sunulan tarımsal destekler, düşük faizli krediler ve sigorta gibi avantajlardan yararlanmanızı sağlar. Başvuru süreci ve gereken detaylar için İlçe Tarım Müdürlükleri veya Ziraat Odaları ile iletişime geçmek faydalı olacaktır.

Çiftçilik Belgesi İçin Gerekli Belgeler Nelerdir?

Çiftçilik belgesi için gerekli belgeler arasında aşağıdaki belgeleri bulunur:

• Kimlik Fotokopisi: T.C. kimlik numaranızı içeren nüfus cüzdanı fotokopisi,
• Nüfus Kayıt Örneği: Güncel nüfus kayıt örneği,
• Vesikalık Fotoğraf: Son altı ay içinde çekilmiş bir adet vesikalık fotoğraf,
• Tapu Kayıt Örneği veya Kira Sözleşmesi: Kendi araziniz varsa tapu kayıt örneği; kiralık arazi kullanıyorsanız noter onaylı kira sözleşmesi,
• Çiftçi Kayıt Formu İl/İlçe Tarım ve Orman Müdürlüklerinden ya da Ziraat Odası'ndan temin edilir. Çiftçilik faaliyetleriyle ilgili bilgiler bu formda yer alır.
• Çiftçi Kütük Belgesi: Bağlı bulunduğunuz ziraat odasından alınan ve muhtar tarafından onaylanmış çiftçi kütük belgesi,
• İşletme Tescil Belgesi ve Hayvan Listesi: Hayvancılıkla uğraşıyorsanız, ilçe tarım müdürlüğünden alınmış işletme tescil belgesi ve hayvan listesi,
• İmza Sirküleri ve Yetki Belgesi: Tüzel kişiler için ticaret sicil gazetesi, imza sirküleri ve yetki belgesi,
• Kiralık arazilerde tarım yapanlar, arazi sahibiyle yaptıkları kira sözleşmesini ibraz etmelidir. 100 dekar üzerindeki araziler için noter onayı, daha küçük araziler için muhtar onayı gerekir.
• Ekili Alanların Muhtar Tarafından Onaylı Formu (C Formu): Tarımsal üretim yapılan alanların büyüklüğünü ve niteliğini gösteren formdur. Muhtar tarafından onaylanır.
• Döner Sermaye Yardım Belgesi: Ziraat Odaları ve Tarım Müdürlükleri, başvuru sürecinde döner sermaye katkı payı talep edebilir. Bu ödemeyi gösteren makbuzdur.
• Vergi Numarasını Gösteren Belge (Varsa): Başvuru sahibinin vergi mükellefi olması durumunda, vergi numarasını gösteren bir belge ibraz edilmelidir.
• Tapu Kadastrodan Alınacak Tapu Kayıt Örneği: Arazi sahipleri için, tarım yapılan alanın kendilerine ait olduğunu kanıtlayan tapu belgesi gereklidir.
• Traktör Ruhsat Fotokopisi (Varsa): Tarım faaliyetlerinde kullanılan traktör varsa, ruhsat fotokopisi istenir.
• Sigorta Numarası (Varsa): Başvuru sahibinin sigortalı ya da emekli olması durumunda, sosyal güvenlik numarası belirtilmelidir.
• Şahsın Kendisi Müracaat Edecek: Çiftçilik belgesi başvurusunda, başvuru sahibinin şahsen müracaat etmesi gereklidir. Vekaletle başvuru yapılmaz.
• Emekli veya sigortalı olmayanlar için çiftçilik belgesi alındığında, SGK ya da Bağ-Kur’a kayıt zorunludur.

Bu belgelerle birlikte, İlçe Tarım Müdürlüklerine veya e-Devlet üzerinden başvuru yaparak ÇKS kaydınızı oluşturabilirsiniz. Başvurunuz onaylandıktan sonra bağlı bulunduğunuz ziraat odasından çiftçilik belgenizi alabilirsiniz.

Çiftçi Kayıt Belgesi Olanlar Nelerden Faydalanabilir?

Çiftçi Kayıt Sistemi (ÇKS) belgesi olan çiftçiler, çeşitli devlet desteklerinden ve avantajlardan yararlanabilir. ÇKS belgesine sahip çiftçilerin faydalanabileceği öne çıkan haklar ve destekler şöyle sıralanabilir :

1. Tarımsal Üretimi Destekleme Ödemeleri

ÇKS kaydı olan çiftçiler, tarımsal üretimlerini desteklemek amacıyla verilen devlet teşviklerinden yararlanabilir. Bu destekler şunları içerebilir:

• Mazot ve gübre desteği
• Yem bitkisi desteği
• Organik tarım ve iyi tarım uygulamaları desteği
• Çiftlik muhasebe veri ağı desteği
• Fındık alan bazlı gelir desteği

2. Tarım Sigortası (TARSİM)

ÇKS belgesi, çiftçilerin TARSİM kapsamındaki tarım sigortalarından faydalanabilmesini sağlar. Bu sayede doğal afetler (don, dolu, sel, kuraklık) gibi durumlarda ürün kaybına karşı sigorta desteği alabilirler.

3. Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifleri Kredileri

ÇKS belgesine sahip çiftçiler, Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifleri'nden düşük faizli ya da faizsiz kredi kullanma hakkına sahiptir. Bu krediler, tarımsal üretimi artırmak için hayvancılık, seracılık veya ekipman alımları gibi alanlarda kullanılabilir.

4. Hibe Programları

Tarım ve Orman Bakanlığı ile diğer kurumlar tarafından verilen çeşitli hibe programlarına başvurma hakkı tanınır:

• Genç Çiftçi Projesi Hibesi
• Kırsal Kalkınma Destekleri (IPARD)
• Hayvancılık hibeleri (ağıl, ahır yapımı vb.)
• 2 Ödemesiz, 5 Yıl Geri Ödemesiz Hayvancılık Kredisi

5. Ürün Alım Garantisi ve Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) Destekleri

ÇKS kaydı olan çiftçiler, Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) uyguladığı taban fiyat uygulamalarından yararlanarak ürünlerini güvenli bir şekilde satabilir.

6. Tarım Ekipman ve Makine Desteği

Çiftçilerin üretim kapasitelerini artırmak için traktör, sulama ekipmanları, tarım makineleri gibi araçların alımına yönelik teşviklerden faydalanabilirler.

7. Sosyal Güvenlik Hakları

• ÇKS belgesi, çiftçilerin tarım sigortası kapsamına alınmasını sağlar. Bu sayede sosyal güvenceye kavuşarak emeklilik, sağlık hizmetleri gibi haklardan yararlanabilirler.
• Çiftçi Bağ-Kur’una kayıt yaptırabilirler.

8. Elektrik ve Su İndirimi

ÇKS belgesine sahip çiftçiler, tarımsal sulamada elektrik ve su faturalarında indirimli tarifelerden yararlanabilir.

9. İhracat ve Pazar Desteği

Belirli ürünlerin ihracatı ya da pazarlanması sırasında verilen devlet desteklerinden faydalanabilirler. Ayrıca yerel pazar yerlerinde ürünlerini satışa sunarken öncelik elde edebilirler.

10. Eğitim ve Danışmanlık Hizmetleri

Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından verilen eğitim programlarına ve teknik danışmanlık hizmetlerine katılım hakkına sahip olurlar.

ÇKS belgesi, bu avantajlardan yararlanmak için gerekli bir belgedir ve her yıl güncellenmesi gerekmektedir. Çiftçilerin bu desteklerden tam anlamıyla faydalanabilmesi için ilgili kurumlarla düzenli iletişimde olmaları önemlidir.

Çiftçilik Belgesi Şartları Nelerdir?

Çiftçilik belgesi almak için yerine getirilmesi gereken şartlar şöyle sıralanabilir:

• Türkiye Cumhuriyeti Vatandaşı Olmak: Başvuru sahibinin T.C. vatandaşı olması gerekmektedir.
• Tarımsal Faaliyetlerde Bulunmak: Aktif olarak tarım veya hayvancılık faaliyetleri yürütmek veya bu faaliyetlere başlamayı planlamak şarttır.
• Arazi Sahipliği veya Kiralama:
• • Arazi Sahipleri İçin: Kendi arazisinde tarım yapanlar, tapu fotokopisi ve kimlik bilgilerini sunmalıdır.
  • Arazi Kiralayanlar İçin: Başkasının arazisinde tarım yapacak olanlar, noter onaylı kira sözleşmesi (100 dekar üzeri araziler için) veya muhtar onaylı kira kontratı (100 dekar altı araziler için) ile birlikte tapu fotokopisini ibraz etmelidir.
• Çiftçi Kayıt Sistemi (ÇKS) Başvurusu: Başvuru sahibinin ÇKS'ye kayıt olması gerekmektedir. Bu kayıt, e-Devlet üzerinden veya İl/İlçe Tarım Müdürlüklerine başvuru yoluyla yapılabilir.

Çiftçilik Belgesi ile Emekli Olunur mu?

Evet, çiftçilik belgesi, çiftçilerin Tarım Bağ-Kuru (4/b) kapsamında sigortalı olmalarını sağlayarak emeklilik hakkı kazanmalarına olanak tanır. Bu belgeyle kayıtlı çiftçiler, düzenli prim ödemeleri yaparak 9000 gün (25 yıl) veya kısmi emeklilik için 5400 gün (15 yıl) primle emekli olabilir. Prim borcu bulunmaması çiftçilik belgesi ile emeklilik için şarttır ve emekli olduktan sonra çiftçiliğe devam edenler sosyal güvenlik destek primi ödemekle yükümlüdür. Malulen emeklilik veya engelli emeklilik gibi durumlar için özel koşullar bulunmaktadır.

Çiftçilik Belgesi İçin Ne Kadar Tarla Gerekli?

Çiftçilik Belgesi almak için belirli bir arazi büyüklüğü şartı bulunmamaktadır; tarımsal faaliyet gösterdiğinizi kanıtlayan bir araziye sahip olmanız veya kiralamanız yeterlidir. Ancak, kiralık arazilerde tarım yapıyorsanız, 100 dekarın üzerindeki araziler için noter onaylı kira sözleşmesi, 100 dekarın altındaki araziler için ise muhtar onaylı kira sözleşmesi gerekmektedir. 

Çiftçilik Belgesi ile Tarım Kredisi Başvurusu Nasıl Yapılır?

Çiftçilik Belgesi ile çiftçi kredisi başvurusu yapmak için öncelikle Ziraat Odası'ndan alınmış güncel Çiftçilik Belgesi ve Çiftçi Kayıt Sistemi (ÇKS) kaydı gereklidir. Başvuru, Ziraat Bankası veya Tarım Kredi Kooperatifleri gibi tarımsal krediler sunan kurumlara yapılır. Bankaya başvuru sırasında Çiftçilik Belgesi, nüfus cüzdanı, tapu veya kira kontratı (tarımsal araziyi belgelemek için), gelir durumunu gösteren belgeler ve krediye konu olan projenin detaylarını içeren bilgiler sunulmalıdır. Krediler, genellikle mazot, gübre, tohum, tarım ekipmanları veya hayvancılık projeleri gibi tarımsal ihtiyaçların finansmanı için sağlanır.

Memurlar Çiftçilik Belgesi Alabilir mi?

Devlet memurları, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 28. maddesi uyarınca, Türk Ticaret Kanunu'na göre tacir veya esnaf sayılmalarını gerektirecek faaliyetlerde bulunamazlar. Ancak, ticari nitelik taşımayan tarımsal faaliyetlerde bulunmaları yasak kapsamına alınmayabilir. Dolayısıyla, memurların kendi arazilerinde veya kiraladıkları arazilerde çiftçilik yapmaları ve bu kapsamda Çiftçi Belgesi alarak Ziraat Odalarına kayıt olmaları mümkün olabilir. Ancak bu hususta Danıştay 3., 7. ve  12.dairelerinin farklı kararlar aldıklarını belirtmekte fayda vardır.

Danıştay'ın farklı daireleri memurların çiftçilik ve arıcılık gibi faaliyetlerini değerlendirme konusunda farklı kararlar vermiştir. Danıştay 3. Dairesi (1973 tarihli kararı), çiftçiliği ticari faaliyet olarak görmezken, Danıştay 7. Dairesi (1982 tarihli kararı), çiftçiliği ticari faaliyet saymıştır. Öte yandan, Danıştay 12. Dairesi (1995 tarihli kararı), arıcılık faaliyetinden gelir eden bir memurun bu faaliyetini ticaret yasağı kapsamında değerlendirmemiş ve kazanç getirici faaliyet olarak görmemiştir. Bu durum, memurların tarımsal faaliyetlerine yönelik değerlendirmelerde hukuki yorum farklılıklarının olduğunu göstermektedir.

Çiftçilik Belgesi Olan Kişi Tacir Sayılır mı?

Hayır, çiftçilik belgesi, tarımsal faaliyetlerde bulunan kişilerin resmi olarak çiftçi statüsünü kazanmalarını sağlar ve devlet desteklerinden yararlanmalarına imkân tanır. Ancak, bir kişinin tacir sayılması, Türk Ticaret Kanunu'na göre bir ticari işletmeyi kısmen dahi olsa kendi adına işletmesine bağlıdır. Dolayısıyla, Çiftçilik Belgesi sahibi olmak tek başına tacir sayılmak için yeterli değildir; kişinin ticari bir işletmeyi kendi adına işletmesi durumunda tacir sıfatı kazanılır.