Engelli Ehliyeti Nasıl Alınır? Tüm Raporlara Göre 2025

2025 yılında engelli ehliyeti almak isteyen bireyler için süreç, alınacak sağlık raporunun türünden ehliyete işlenecek kodlara kadar pek çok ayrıntıyı içermektedir. Bu yazımızda engelli ehliyenin ne olduğunu, nasıl alındığını ve bu ehliyetten kimlerin yararlanabildiğini ele alacağız. 

Ayrıca engelli raporunun mevcut ehliyeti iptal edip etmediğine, normal ehliyetin nasıl engelli ehliyetine çevrildiğine ve engelli ehliyeti olanların ÖTV’siz araç alma durumuna değineceğiz. Diğer yandan engelli ehliyet sınıflarına göre engel oranlarını ve engelli ehliyetinde yer alan kodları ve anlamlarını tablo halinde sunacağız. 

Engelli Ehliyeti Nedir?

Engelli ehliyeti, engel durumundan kaynaklı standart bir ehliyet alamayan engelli bireylere özel ehliyet kodları ile sunulan sürücü belgesidir. Bu kodlar sayesinde engelli bireylerin hangi şartlarda araç kullanabileceği net bir şekilde ortaya konulmuştur. 1 Ocak 2016 tarihinden önce engellilere sadece H sınıfı ehliyet verilebilirken bu tarihten itibaren Trafik Yönetmeliği’nde yapılan değişiklikler ile engelli bireyler A veya B sınıfı ehliyet alabilmektedir. Bu ehliyetlerin standart A ve B ehliyetinden farkı ise ehliyetin içine işlenen engel kodları ve kullanım kısıtlamalarıdır.

Engelli A ehliyeti, motosiklet ve motorlu bisiklet kullanmak isteyen engelli bireyler için düzenlenen sürücü belgesidir. A sınıfı engelli ehliyetinde kişinin engel durumuna göre hangi tip motosikletleri (A1, A2, A) kullanabileceği özel kodlarla belirlenir. Örneğin ortopedik engeli bulunan bir kişinin motosikleti hangi şartlarda kullanabileceği sağlık raporunda ve ehliyete işlenen kodlarda açıkça belirtilmek zorundadır. İlgili kişinin denge sorunu yaşaması halinde motosiklete yan teker takılması, el ve ayak kullanımında kısıtlama olması durumunda ise özel kumanda sistemi gibi eklemeler yapılması gerekebilir. Kısacası engelli kişi ancak bu düzenekler sağlandığında motosiklet kullanabilir. 

Engelli B ehliyeti ise otomobil, kamyonet veya M1-N1 sınıfı araç kullanmak isteyen engelli bireyler için düzenlenen kapsamı en geniş ve en yaygın kullanılan sürücü belgesidir. Bu ehliyette de kişinin engeli doğrultusunda özel tertibat zorunluluğu vardır. Engelli B ehliyetinde yer alan kodlar ile sürücünün aracı hangi teknik koşullarda araç kullanabileceği net bir şekilde belirtilir. 

Örneğin el ve ayak kullanımında engeli bulunan kişilerin elden kumanda sistemi, sol ayakla kullanılabilen gaz pedalı, direksiyon topuzu gibi özel aparatları kullanması gerekebilir. Öte yandan bazı durumlarda sürücünün sadece otomatik vitesli araç kullanması zorunlu tutulabilir. Bu gerekliliklerin her biri engelli bireylerin daha rahat ve güvenli biçimde araç kullanabilmesini sağlamak için belirlenmiştir.

Engelli Ehliyet Sınıfları ve Engel Oranları Tablosu

ÖTV indirimli engelli araç fiyatlarını merak ediyorsanız her ay fiyatların güncellendiği Engelli Araç Fiyatları 2025 (Kasım) - ÖTV Muafiyetli Araçlar başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.  

Engelli Ehliyeti Nasıl Alınır?

Engelli ehliyeti alabilmek için ilk olarak bireyin engelli ehliyeti şartlarını karşılaması gerekir. Bu şartlar şöyle sıralanabilir: 

• Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olunması,
• 18 yaşının tamamlanmış olması,
• Adli sicil kaydının temiz olması, 
• İlgili kişinin ehliyetinin elinden alınmamış olması, 
• Yetkili hastaneden “sürücü olabilir” ibaresinin yer aldığı sağlık raporunun alınması,
• Sağlık raporunda hangi araç sınıfının kullanılabileceğinin açıkça belirtilmesi, 
• Engel oranının araç sınıfına uygun olması, (Otomatik B sınıfı için en az %40, Manuel vites B sınıfı için en az %60, A1–A2–A motosiklet sınıfları için en az %50 engel oranı)
• Sürücü kursunun ve sınavların başarıyla tamamlanmış olması.

Bu şartları sağlayan engelli bireylerin; kimlik kartı, son altı ay içinde çekilmiş biyometrik fotoğraf ve yetkili hastaneden alınmış sağlık raporu gibi engelli ehliyeti için gerekli evrakları hazırlaması gerekir. Engelli ehliyeti için sağlık raporunda engelli kodlarının belirtilmesi sürecin işleyişi açısından oldukça önemlidir. Belgelerin hazırlanmasının ardından aşağıdaki adımlar takip edilerek engelli ehliyeti başvurusu yapılabilir.

• 1. Adım: Sağlık Raporunun Alınması: Engelli bireylerin özel yetkili hastanelerden birine başvuru yapması durumunda araç kullanmaya uygunluğu ve varsa özel tertibat ihtiyacı değerlendirmeye alınır.
• 2. Adım: Rapor Kodlarının Belirlenmesi: Sağlık raporunda “sürücü olur” kararına ek olarak otomatik vites, elden kumanda, sol ayak gaz pedalı gibi engellilerin hangi şartlarda araç kullanabileceği gerekli kodlarla belirlenir.
• 3. Adım: e-Devlet Üzerinden Randevu Alınması: Sağlık raporunun alınması ve engelli ehliyet kodlarının belirlenmesinin ardından e-Devlet üzerinden ilgili Nüfus Müdürlüğü’ne sürücü belgesi başvuru randevusu alınır. Bu aşamada engelli ehliyeti başvuruları ile standart ehliyet başvuruları aynı sistem üzerinden yapılır.
• 4. Adım: Başvurunun Alınması: Başvuru, Nüfus Müdürlüğü’ne kimlik, fotoğraf ve sağlık raporu ile gidilmesi durumunda resmî olarak işleme alınır.
• 5. Adım: Sürücü Kursuna Kayıt Olunması: Sağlık raporunda belirtilen ehliyet sınıfına (A1 / A2 / A / B) uygun sürücü kursuna kayıt olunarak teorik ve pratik eğitimler alınır.
• 6. Adım: Yazılı Sınava ve Direksiyon Sınavına Girilmesi: Teorik ve pratik eğitimlerin ardından yazılı sınavına girilir. Bu sınavda en az 70 puan alınması halinde direksiyon sınavına girmeye hak kazanılır. Bu aşamada ise kişinin engeline uygun özel tertibatlı bir araçla direksiyon sınavı tamamlanır.
• 7. Adım: Ehliyetin Teslim Alınması: Direksiyon sınavında da başarılı olunması halinde engelli ehliyet kodlarının işlendiği sürücü belgesi hazırlanarak ilgili bireye teslim edilir.

Engelli Ehliyetinden Kimler Yararlanabilir?

Engelli ehliyeti alma hakkına sahip olan kişiler şöyle sıralanabilir: 

• Sağlık durumu nedeniyle standart ehliyet alamayan ancak araç kullanmasında sakınca bulunmayan engelli bireyler,
• Sağlık raporunda sürücü olabilir kararı verilen; ortopedik, işitsel, görsel ya da kronik hastalığı olan bireyler,
• Otomatik vites B sınıfı için en az %40 engeli bulunan bireyler, 
• Manuel vites B sınıfı için en az %60 engeli bulunan bireyler,  
• A1–A2–A motosiklet sınıfları için en az %50 engeli bulunan bireyler. 

Engelli Raporu Ehliyeti İptal Eder mi?

Hayır, engelli raporu tek başına mevcut ehliyetin iptal edilmesine sebep olmaz. Sağlık raporunda engelli kodlarının (otomatik vites zorunluluğu, özel tertibat gerekliliği vb.) belirtilmesi durumunda mevcut ehliyet bu kodlar doğrultusunda yeniden düzenlenir. Ancak engelli raporunda “sürücü olamaz” ibaresinin yer alması durumunda ehliyet iptal edilir.  

Normal Ehliyet Engelli Ehliyetine Nasıl Çevrilir?

Normal ehliyetin engelli ehliyetine çevrilmesi, kişinin sağlık durumunda bir değişiklik olması ya da bir engelin meydana gelmesi durumlarında gerçekleşir. Normal ehliyetin engelli ehliyetine çevrilmesi için öncelikle yetkili bir hastaneden engelli sürücü sağlık raporu alınması gerekir. 

Bu sağlık raporunda kişinin araç kullanmaya uygun olup olmadığı, hangi araç sınıfını kullanabileceği ve özel tertibatlara ihtiyaç duyulup duyulmadığı engelli kodları ile belirtilir. Raporun alınmasının ardından  e-Devlet üzerinden “ehliyet yenileme” başvurusu yapılarak Nüfus Müdürlüğü’nden randevu alınır.  Randevu gününde kimlik, biyometrik fotoğraf, sağlık raporu ve ücret dekontuyla başvuru tamamlanır ve normal ehliyet engelli ehliyetine çevrilir. 

Normal Ehliyet Engelli Ehliyetine Çevirme Ücreti Ne Kadar?

2025 yılında normal ehliyetin engelli ehliyetine çevrilmesi işlemi, ehliyet yenileme kapsamında değerlendirildiği için yalnızca yenileme ücreti alınmaktadır. Engelli bireyin elindeki eski tip (2016 öncesi) sürücü belgesinin engelli kodları eklenerek engelli ehliyetine dönüştürülmesi için 1 Kasım 2025 itibarıyla 7.438 TL alınmaktadır. Yeni tip ehliyete sahip olan bireyler ise  ehliyet yenileme işlemi için 1.760 TL ödemekle yükümlüdür. 2026 yılında ise eski tip ehliyetini yenilemeyen bireylerden ehliyet yenileme kapsamında 9.336,45 TL, yeni tip ehliyetlerden ise 2.208 TL alınacaktır. 

Engelli B Ehliyeti Olanlar ÖTV’siz Araç Alabilir mi?

Engelli B ehliyeti, tek başına ÖTV’siz araç alma imkanı sağlamaz. Engelli B ehliyeti olan bireylerin ÖTV’siz araç alabilmesi için öncelikle tam teşekküllü bir hastaneden engel oranını gösteren engelli sağlık raporu alması gerekir. Bu raporda engel oranının %90 ve üzeri olması durumunda ilgili birey özel tertibat şartı bulunmadan ÖTV’siz araç alma hakkı elde eder. Engel oranı %90’ın altında olan bireyler ise özel tertibat şartıyla ÖTV’siz araç alabilir. Ancak özel tertibat  gerektiren durumun sağlık raporunda açıkça belirtilmesi gerekir. 

Ehliyeti Olmayan Engelli Araç Kullanabilir mi?

Hayır, ehliyeti olmayan engelli bireyin araç kullanması mümkün değildir. Benzer şekilde ehliyeti bulunmayan hiç kimsenin araç kullanması uygun değildir. Engelli bireylerin araç kullanabilmesi için ilk olarak sağlık raporunda  “sürücü olabilir” ibaresinin yer alması ve engel durumuna göre kodların yer aldığı engelli ehliyetinin bulunması gerekir. Nitekim ehliyet olmadan araç kullanmak trafik güvenliği açısından sakıncalı olduğu gibi idari ve hukuki yaptırımları vardır. 

Engelli Ehliyeti Olan Normal Araç Kullanabilir mi?

Evet, engelli ehliyeti olan bir kişi normal araç kullanabilir. Ancak burada dikkat edilmesi gereken unsur ehliyette yer alan engelli kodudur. Ehliyette özel tertibat şartı yoksa veya sürüş kısıtlaması söz konusu değilse kişi normal araçları da sorunsuz şekilde kullanabilir. Ancak ehliyette “otomatik vites zorunluluğu”, “özel tertibat şartı” veya “yalnızca özel düzenekli araç kullanır” gibi bir kodun yer alması durumunda sürücünün bu şartlara uymayan bir aracı kullanması yasaktır.

Örnek vermek gerekirse:

• Ehliyette 10.02 (otomatik vites zorunluluğu) kodu bulunması halinde manuel araç kullanılamaz.
• Ehliyette 20.01, 25.04 gibi özel tertibat kodları bulunması halinde tertibatsız bir aracın kullanılması mümkün değildir.

İşitme Engelliler Ehliyet Alabilir mi?​ 

Evet, işitme engelli bireyler ehliyet alabilir. İşitme engellilerin sürücü belgesi alabilmesi için en az bir kulakta işitme cihazı olsun ya da olmasın, saf ses ortalamasının 35 dB olması gerekir. 35 dB seviyesine yalnızca işitme cihazıyla ulaşabilen bireylerin sağlık raporlarına ise ‘işitme cihazı kullanma’ kodu eklenir. Öte yandan işitme engelli bireylerin araçlarının arka camında “İşitme Engelli Sürücü” işaretinin yer alması zorunludur. 

1 Ay Zihinsel Engelliler Ehliyet Alabilir mi?​ 

1 ay zihinsel engelli bireylerin ehliyet alıp alamayacağı zihinsel engelin düzeyine ve güncel sağlık raporundaki değerlendirmeye bağlıdır. Ancak Sürücü Adayları ve Sürücülerde Aranacak Sağlık Şartları ile Muayenelerine Dair Yönetmelik’e göre IQ düzeyi 79 ve altı olan bireylerin ve orta-ağır düzey zihinsel engeli bulunan kişilerin ehliyet alması mümkün değildir. Bu kişiler, trafikte gerekli dikkat, karar verme, risk algısı ve motor koordinasyon becerilerini güvenli şekilde yerine getiremeyecekleri için ehliyet verilmesi uygun görülmez.

Hafif düzey zihinsel engeli bulunan bireylerin ehliyet alıp alamayacağı ise uzman değerlendirmesine bağlıdır. Yetkili hastanenin, kişinin araç kullanmaya uygun olduğunu raporla belirtmesi ve sürüş güvenliğini tehlikeye düşürecek bir bilişsel sorun olmadığını tespit etmesi durumunda ilgili kişi ehliyet alabilir. 

Görme Engelli Ehliyet Alabilir mi?

Görme engelli bireylerin ehliyet alıp alamayacağı, görme seviyesine, gözlerin birlikte veya ayrı ayrı görme kapasitesine ve sağlık kurulunun değerlendirmesine bağlıdır. Sürücü Adayları ve Sürücülerde Aranacak Sağlık Şartları ile Muayenelerine Dair Yönetmelik’e göre iki gözde ya da tek gözde tam görme kaybı söz konusuysa bu kişilerin ehliyet alması mümkün değildir. 

İleri düzey görme bozukluğu, ciddi görüş kaybı, gece körlüğü veya kontrast kaybı gibi riskler söz konusu olduğunda ilgili sağlık kuruluşu tarafından “sürücü olamaz” kararı verilerek ehliyet başvurusu reddedilir. Hafif veya orta düzey görme bozukluğu olan kişilerde ise durum tamamen sağlık kurulunun kararına bağlıdır. Diğer yandan gözlük, lens veya belirli optik düzeltmelerle görme seviyesinin uygun seviyeye geldiği durumlarda ehliyet alınabilir. 

Engelli Araba Almak İçin Ehliyet Şart mı?

Engelli araba almak için ehliyet şartı kişinin engel oranına bağlıdır. Engel oranı %90 ve üzerinde olan bireyler ehliyet olmadan da  ÖTV’siz araç alabilir. Çünkü aracı %90 engele sahip bireyin kendisi değil yakınları (eş, çocuk, anne, baba, kardeş vb.) kullanmaktadır. Bu nedenle %90 ve üzeri raporla araç alımında ehliyet şart değildir. Öte yandan engel oranının %90’ın altında olduğu durumlarda, engelli birey aracı bizzat kendisi kullanmak zorundadır. Bu nedenle engelli ehliyetinin bulunması şarttır. 

Ehliyette Kullanılan Engelli Kodları ve Anlamları