Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi Nedir? Kimleri Kapsıyor? Yürürlük Tarihi

Türkiye’de emeklilik sistemine yeni bir boyut kazandırması planlanan Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES), çalışanların emeklilik döneminde refah içinde yaşamasını hedefleyen önemli bir adım olarak öne çıkmaktadır. 

Bu kapsamda hazırladığımız yazımızda; yeni emeklilik sisteminin ne olduğuna, kimleri kapsadığına, hangi şartlarla işlediğine ve hangi tarihte yürürlüğe girmesinin planlandığına değineceğiz. Ayrıca TES’in çalışanlara sağlayacağı avantajlar, zorunlu olup olmayacağı, kıdem tazminatıyla nasıl ilişkilendirileceği ve emeklilik döneminde çifte maaş imkanı sunup sunmadığı gibi konuları da ele alacağız. Böylece hem bireyler hem de işverenler açısından sisteminin getirdiği yenilikler ve olası etkileri genel hatlarıyla ortaya koyacağız.

Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi Nedir?

Tamamlayıcı emeklilik sistemi (TES), mevcut emeklilik sistemine ek olarak tasarlanan fon esasına dayanan bir sistemdir. Bu sistem emeklilik döneminde de çalışma hayatında olduğu gibi yaşam standartlarını korumayı amaçlamaktadır. Yeni emeklilik sisteminin işleyişinde çalışan, işveren ve devlet katkıları bir araya getirilerek emeklilik fonlarında değerlendirilir. Hangi fonun seçileceği ve birikimin nasıl dağılacağı katılımcının insiyatifindedir. 

Tamamlayıcı emeklilik sistemi aslında bireysel emeklilik sisteminin zorunlu hali olan Otomatik Katılım Sistemi’nin (OKS) çok daha kapsamlı hali olarak tasarlanmıştır. TES’in yürürlüğe girmesiyle birlikte çalışanların maaşlarından bir miktar kesinti yapılması ve işveren desteğinin eklenmesi planlanmaktadır. Son olarak devlet desteğinin sürece dahil edilmesiyle kapsamlı bir tasarruf sağlanması beklenmektedir. 

Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi Şartları Nelerdir?

Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi’nin şartları detaylı olarak ortaya konmuş olmasa da temel koşullardan bahsetmek mümkündür. TES kapsamına sadece kamu ve özel sektör çalışanlarının dahil edileceği konuşulsa da serbest meslek sahipleri ve kendi işini yapanların da TES kapsamına gireceğinden söz edilmektedir. 

Tamamlayıcı emeklilik sisteminde hak kazanmak için en 10 yıl boyunca prim ödenmesi ve 60 yaş sınırının tamamlanmış olması gerektiğinden bahsedilmektedir. Bahse göre şartlar sağlandığında mevcut emeklilik sisteminin dışında olarak ikinci basamaktan TES emeklilik geliri sağlanabilmektedir.  Ancak bu konuda yasal bir açıklama söz konusu olmadığı için güncel duyuruların takip edilmesi gerekir.  İşverenler açısından TES’e baktığımızda ise sosyal sigorta sisteminde olduğu gibi çalışanlar adına düzenli katkı sağlanması sistemin temel şartlarından biridir. 

Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi Kimleri Kapsıyor?

Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi’nin küçük ölçekte bir grubu kapsadığı sanılsa da geniş bir kesimi içine alacak şekilde tasarlanmıştır. Buna göre tamamlayıcı emeklilik sistemi memurlar başta olmak üzere işçiler, kamu ve özel sektör çalışanları, kapsamaktadır. Bunun yanında serbest meslek sahipleri ve kendi işini yapanların da sisteme katılmaları öngörülmektedir. Öte yandan mevcut emeklilerin de sisteme dahil edilmesi planlanmaktadır.   

Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi’ne sosyal güvenlik statülerinden bakacak olursak 4/A ve  4/C statüsünde çalışanların sisteme dahil edileceğinden bahsedilmektedir. 4/B statüsünde yani Bağ-Kur kapsamında çalışanların ise sürece dahil edilemeyeceği belirtilmektedir.

Tamamlayıcı Emeklilik Sisteminin Avantajları Nelerdir?

Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES), bireylerin emeklilik sürecinde ek gelir sağlamasını amaçlarken aynı zamanda ülke ekonomisinde uzun vadeli tasarruf sağlamayı da hedefleyen bir sistemdir. Bu sistem doğrultusunda pek çok avantaj sağlanabilmektedir. Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi avantajları aşağıdaki tabloda detaylarıyla verilmiştir.

Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi Ne Zaman Yürürlüğe Girecek?

Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi’nin (TES) 2025 yılının son çeyreğinde uygulamaya alınması öngörülmektedir. Bu tarihe kadar TES’e dair yasal düzenlemelerin netleştirilmesi, alt yapının oluşturulması, katılım şartlarının netleştirilmesi yönünde çalışmalar devam etmektedir. 

Yürürlüğe girmeden önce çalışanların ve işverenlerin merak ettiği tüm soruların aydınlatılması beklenmektedir.  Dolayısıyla sistemin ne zaman yürürlüğe gireceği, uygulama biçimi ve şartlarıyla ilgili resmi kaynaklar tarafından yapılacak duyurular takip edilmelidir. 

Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi Zorunlu mu Olacak?

Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi’ne dair en çok merak edilen konuların başında sigorta sisteminin zorunlu olup olmayacağı yer alır. Bu zamana kadar yapılan açıklamalar doğrultusunda edinilen bilgilere göre  Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi’nin zorunlu olarak başlatılması planlanmaktadır. Bu sayede hem işveren desteğinin alınması hem de tasarruf bilinci oluşturularak ülke ekonomisine katkı sağlanması öngörülmektedir.

Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi’ne giriş yaptıktan sonra ilerleyen süreçlerde isteğe bağlı hale getirileceğine dair de söylentiler bulunmaktadır. Ancak bu düzenlemenin kesinleşmesi için yasal çerçevenin tamamlanması ve Resmî Gazete’de yayımlanacak mevzuatın takip edilmesi gerekmektedir.

Tamamlayıcı Emeklilik Sisteminde Kıdem Tazminatı Nasıl Olacak?

Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi’nin hayata geçtiği senaryoda kıdem tazminatının yanması ile endişeler azımsanmayacak kadar çoktur. Ancak Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi ile kıdem tazminatının işleyişinde düzenlemelere giderek ortak bir paydada buluşturulması yönünde açıklamalar söz konusudur. 

Buna göre işverenlerin çalışanların maaşları üzerinden sağladıkları kıdem tazminatı ikiye gruba ayrılacaktır. Bunun bir kısmı geleneksel kıdem tazminatı olarak korunurken, diğer kısmı işveren katkısına dahil edilerek çalışan adına açılacak bireysel fon hesabına aktarılacaktır. Bu sayede çalışanlar, mevcut haklarını korurken emeklilik dönemine yönelik işveren katkısı elde etmiş olacaklardır. 

Burada dikkat edilmesi gereken önemli noktalardan biri geçmiş dönemlere yönelik kıdem tazminatının güvence altına alınırken yeni sisteme devredilmeyeceğidir.Yani Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi’ne geçmeden önceki kıdem tazminatı alınmaya devam edilecektir. Ancak Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi’nden sonra kazanılan kıdem tazminatı emeklilik fonları aracılığıyla iletilecektir. 

Dikkat edilmesi gereken bir diğer nokta ise yeni emeklilik sisteminde işten ayrılma halinde kıdem tazminatının toplu halde alınmadan emeklilik dönemine aktarılmasıdır. Ancak emeklilik öncesinde belirli şartların sağlanması halinde bir defaya mahsus olmak üzere kısmi ödeme imkanı tanınmasından söz edilmektedir.  

Bireysel emeklilik sisteminin nasıl iptal edildiği ile ilgili detayları merak ediyorsanız Bes Nasıl İptal Edilir? Tüm Bankaların İptal Adımları başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.

Tamamlayıcı Emeklilik ile Çifte Maaş mı Verilecek?

Evet, Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi ile Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan alınan maaşa ek olarak düzenli ya da toplu ödeme alınabilmektedir. Halk arasında çifte maaş olarak adlandırılan bu durum emeklilik döneminde SGK’dan alınan maaş dışında yıllar içerisinde TES’te biriken fonların ek bir ödeme şeklinde alınmasıdır.

Yani, TES kapsamında prim ödemelerini ve işveren katkılarını fonlarda değerlendirerek, şartları yerine getiren emekliler, Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi’nden SGK maaşına ek olarak düzenli ya da toplu ödeme alabileceklerdir. Bu sayede emeklilerin toplam kazanlarında artış görülerek yaşam standartları korunmaya devam edecektir. 

Tamamlayıcı Emeklilik Sisteminden Nasıl Çıkılır?

Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi’nden çıkış kişinin kendi isteği doğrultusunda mümkün değildir. Dolayısıyla TES’den çıkış yalnızca emeklilik yaşı dolduğunda, maluliyet durumlarında ve ölüm durumunda mümkündür. Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi’ne katılanlar birikimlerini belirli çerçeveler dahilinde kullanabilmektedir. Ancak hastalık, evlilik ya da işsizlik gibi önemli durumlar söz konusu olduğunda bir defaya mahsus olmak üzere kısmi ödeme imkanı tanınmaktadır. Bu yönüyle TES esnek yapıdan uzak sınırlı imkanlar dahilinde sunulan bir sistemdir.  

İş Değişikliğinde Tamamlayıcı Emeklilik Sistemine Ne Olur?

İş değişikliği durumlarında Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi’nde yer alan birikimler kaybolmaz ya da sıfırlanmaz, kişinin kendi hesabında korunmaya devam eder. Ancak burada kişinin işten ayrılma sebebi ve çalışma süresi önemli bir kriterdir. Bir işyerinde bir yıldan uzun süre çalışmış kişilerin TES birikimleri büyük ölçüde korunur. Ancak çalışma kurallarına aykırı bir sebeple iş değişikliği yapıldıysa, istifa edildiyse ya da bir yıldan daha kısa süreli çalışma gerçekleştirildiyse   birikimin bir kısmına geçiçi olarak bloke koyulabilir. 

Kademeli emekliliğin gelip gelmeyeceğini merak ediyorsanız Kademeli Emeklilik Gelecek mi? Kademeli Emeklilik Tablosu 2025 başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz. 

Tamamlayıcı Emeklilik Sisteminden Emekli Olunduğunda İkramiye Alınır Mı?

Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi’nden emekli olunduğunda Sosyal Güvenlik Kurumu’nda olduğu gibi toplu bir ikramiye ödemesi alınmaz. Ancak birikimin belirli bir bölümü bir defaya mahsus olacak şekilde çekilebilir. Kalan tutar üzerinden her ay düzenli olarak ödeme yapılmaya devam eder. Bu avantaj sayesinde anlık oluşabilecek toplu para ihtiyacı karşılanırken aylık ödemeler devamlılığını korur. 

Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi ile SGK Emeklilik Sisteminin Farkları Nelerdir?

SGK emeklilik sistemi ile yeni kurulması planlanan Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES) arasındaki farklı kamuoyu tarafından en çok merak edilen konulardan biridir. Bu iki emeklilik sisteminin farkları detaylarıyla aşağıdaki tabloda verilmiştir.