Kök Maaş Nedir? Nasıl Hesaplanır ve Öğrenilir? Emekli Kök Maaş

Kök maaş, emeklilerin her zam döneminde en çok merak ettiği ve araştırdığı konular arasında yer alır. Bu yazımızda kök maaşının ne olduğunu, ne kadar olduğunu, nasıl hesaplandığını ve öğrenildiğini açıklayacağız. Ayrıca 2025 yılı Temmuz ayı verilerine uygun şekilde hazırlanan emekli kök maaş hesaplama tablosunu da sunacağız.

Kök Maaş Nedir?

Kök maaş, emekli aylığının hesaplanmasında kullanılan temel kazanç tutarı anlamına gelir. Kök maaşa refah payı, enflasyon farkı gibi ek ödemelerin dahil edilmesiyle nihai emekli maaşı ortaya çıkar. Kök aylık olarak da bilinen kök maaş, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından belirlenir. Belirlenen bu tutar; refah payı, devlet desteği veya herhangi bir ek ödemenin eklenmediği ham emekli maaşı tutarıdır. Emekli kök maaşının belirlenmesinde  çalışma süresi, prim gün sayısı ve prime esas kazanç dikkate alınır.

Bazı durumlarda kök maaş ile bankaya yatan maaş arasında farklılıklar görülebilir. Bunun nedeni; kök maaşı yasal alt sınırın altında kalan emeklilere devletin tamamlayıcı bir destek uygulamasıdır. Örneğin kök maaşı 9.000 TL olan emekli bireye yürürlükteki en düşük emekli maaşı olan 16 bin 881 TL ödenir. Ancak buradaki fark kök maaşta bir artış olduğu anlamını taşımaz; yalnızca devlet tarafından sağlanan geçici bir destek niteliğindedir. 

Emekli Kök Maaş Ne Kadar Oldu?

2025 Temmuz ayı itibarıyla, 14 bin 469 TL olan en düşük emekli maaşı 16.881 TL’ye çıkarılmıştır. Bu sınır ile devlet emeklinin gelirini belirli bir seviyede tutmayı hedefler. Ancak en düşük emekli maaşının belirlenmesinde kök maaşın doğrudan bir etkisi bulunmaz. Çünkü kök maaş; prim gün sayısı, çalışma süresi ve prime esas kazanç gibi unsurlara göre hesaplanır. Dolayısıyla her bireyin kök aylığı farklıdır. Zam dönemlerinde ise enflasyon ve refah payı oranları kök maaşın üzerine eklenir. 

Ancak emekli maaşı zam gelmesine rağmen halen kök maaş en düşük emekli maaşı seviyesini geçmezse kişi en düşük emekli maaş tutarını almaya devam eder. Örneğin 9.000 TL kök maaşı olan bir emeklinin maaşına %25 zam gelirse yeni kök maaş tutarı 11.250 TL olur. Ancak bu tutar halen en düşük maaş sınırının yani 16 bin 881 TL’nin altında kaldığı için bu zam döneminde emeklinin maaşında bir değişiklik olmadan devlet desteği ile 16 bin 881 TL  almaya devam eder.

Emekli Kök Maaş Hesaplama Tablosu - Temmuz 2025

Kök Maaş Nasıl Hesaplanır?

Kök maaş hesaplama işleminde kişinin prim gün sayısı, sigortalılık süresi ve prime esas kazançları temel alınır. Aşağıda kök maaş hesaplama işleminin nasıl yapılacağı ile ilgili detaylar sıralanmıştır:

• Emeklinin hangi prim statüsünde (SSK, Bağ-Kur, memur vb.) olduğuna bakılarak sigorta günü sayısı belirlenir.
• Emekli olmadan önceki prime esas kazançlar toplanarak aylık bazda hak edilen kazançlar belirlenir. 
• Bu kazançlar çalışma süresi, prim gün sayısı ve hizmet yılı gibi kriterlere göre işlenir. 
• Hesaplanan bu kök maaş; maaşın zam, iyileştirme, sosyal denge, enflasyon farkı ya da tamamlayıcı destek gibi ek ödemeler yapılmadan önceki halidir.
• Eğer kök maaş, yasada belirlenen en düşük emekli aylığı tutarının altında ise aradaki fark Hazine tarafından tamamlanarak emekliye net ödeme yapılır.

Kök Maaş Nasıl Belirlenir?

Kök maaşın belirlenmesinde etkili olan bazı unsurlar vardır; prim gün sayısı, çalışma süresi, prime esas kazançlar. Buna göre; kişi ne kadar uzun çalıştıysa ve prim günü ne kadar fazlaysa kök maaşı o doğrultuda yüksek olur. Ancak bu süreç sadece süre ve gelirle sınırlı değildir. Bunlara ek olarak; sigorta türü (SSK ya da Bağ-Kur), emeklilik şekli (yaşlılık, malüllük vb.) ve yasalar ile belirlenmiş aylık oranları da oldukça etkilidir. Kısacası kök maaşın belirlenmesi pek çok faktöre bağlıdır ve bu nedenle her bireyin kök maaşı farklılık gösterebilir.  

Kök Maaş Nasıl Öğrenilir?

Kök maaş öğrenme işlemi, e-Devlet üzerinde kolaylıkla yapılabilir. e-Devlet’e giriş yaptıktan sonra “4A Emekli Aylığı” ya da “4B Emekli Aylığı” sekmesine girilerek aylık detaylar ekranına ulaşılır. Bu ekranda yer alan “Aylık Tutarı” başlığı altında, “5510 Ek-19” gibi hazine desteği tutarları hariç bırakılmış kök maaş tutarı görüntülenir.

Toplam emekli maaşı ve varsa destek tutarı biliniyorsa, aradaki fark çıkarılarak da emekli kök maaş öğrenme işlemi yapılabilir. Böylece hangi tutarın temel aylık olduğunu ve bankaya yatacak toplam ödeme içinde ne kadarının destek bölümünden geldiği öğrenilebilir. 

EYT’nin ne olduğunu, kimleri kapsadığını ve şartlarını merak ediyorsanız, EYT Nedir, Kimleri Kapsar? EYT Şartları başlıklı yazımızı okuyarak bilgi sahibi olabilirsiniz. 

Kök Maaş Zammı Ne Zaman Olacak?

2025 yılında kök maaş zammının ne zaman yapılacağı en çok merak edilen konular arasında yer alır. Kök maaş düzenlemesi genel olarak toplu zam dönemlerinde gündeme gelmektedir. Zam dönemlerinde, enflasyon oranları, TÜİK verileri ve ilgili yasal düzenlemeler doğrultusunda belirlenen ilgili tutar, ilk olarak kök maaşa uygulanır. Daha sonra tamamlayıcı destek ya da diğer ödemeler dahil edilerek nihai emekli maaşı ödenir. Şimdiye kadar kök maaş zammı Ocak ve Temmuz aylarında gerçekleştirildiği için bir sonraki kök maaş zammının Ocak ayında yapılması öngörülebilir.