Tedarikçi Finansman Sistemi Nedir? Nasıl Çalışır? Kredisi Nasıl Alınır?

Ticari süreçlerde likidite sorunları yaşanabildiği gibi işletme faaliyetlerinin aksaması da muhtemeldir. Ancak şirketler, bu aksaklıkları engellemek ve düzenli bir nakit akış elde etmek için çeşitli finansal yöntemlere başvurmak isteyebilir. Tam da bu noktada Tedarikçi Finansman Sistemi, tedarikçi firmanın likidite ihtiyacını kolay bir şekilde karşılamasına imkan tanır. Böylelikle ticari süreçler, daha verimli bir şekilde yönetilebilir.

Bu yazımızda tedarikçi finansman sisteminin ne olduğunu, nasıl çalıştığını ve hesaplandığını detaylı bir şekilde ele alacağız. Ayrıca bu finansmanın türleri ve avantajları hakkında kapsamlı bilgiler sunacağız. 

Tedarikçi Finansman Sistemi Nedir?

Tedarikçi finansman kredisi, bir işletmenin tedarikçilerine yaptığı ödemeleri daha hızlı ve kolay hale getiren bir finansman yöntemidir. Basitçe anlatmak gerekirse, alıcı firma ile banka veya finans kuruluşu arasında kurulan bir işbirliği sayesinde, tedarikçi ürün veya hizmetini teslim ettikten sonra ödemesini beklemek zorunda kalmaz; anlaşmalı banka, tedarikçiye alacağının büyük kısmını hemen öder. Alıcı firma ise ödemeyi kendi belirlediği vadede bankaya yapar. Böylece tedarikçi nakit akışını güvence altına alırken, alıcı firma da vade avantajı kazanır. Bu sistem hem tedarikçiye hem de alıcıya esneklik sağlayarak iş ilişkilerinde güveni artırır, tedarik zincirinde süreklilik yaratır.

Tedarikçi Finansmanı Sistemi (TFS), alıcının belirlediği koşullar çerçevesinde tedarikçilere erken ödeme yapılmasına yardımcı olur. Alıcı firma, bu sistem ile yüksek bir maliyet ile karşılaşmadan tedarikçilere yapacağı ödemeleri kolay bir şekilde yönetebilir. Ancak bu finansmana ait faiz oranları, geleneksel kredi kurumlarının uyguladığı oranlardan yüksek olabilir. Bu noktada anlaşmanın dikkatli bir şekilde incelenmesi önemlidir. 

Öte yandan tedarikçi finansman kredisi birçok avantajı da beraberinde getirir. Özellikle bu sistem, tedarikçiler ile işletme sahipleri arasındaki ilişkilerin güçlendirilmesine yardımcı olduğu gibi finansman kullananların güçlü bir kredi geçmişi oluşturmalarına da imkan tanır. 

Tedarikçi Finansman Türleri Nelerdir?

Tedarikçi finansmanı, teyitli ve teyitsiz olmak üzere iki türde yapılır. Bu türler; riskleri, teyit işlemleri ve maliyetleri açısından farklılık gösterir. Teyitli ve teyitsiz tedarikçi finansmanına ait bilgiler aşağıdaki gibidir;

Teyitli Tedarikçi Finansmanı

Teyitli tedarikçi finansmanı, alıcı firmanın tedarikçiye olan borcunu banka veya finans kurumu nezdinde onayladığını ifade eden bir finansman türüdür. Bu yöntemle banka, alıcının ödeme taahhüdünü resmi olarak gördüğü için tedarikçiye güvenle erken ödeme imkânı sağlar. Böylece tedarikçi, bankanın veya alıcının teyidi doğrultusunda alacağını vadesinden önce nakde dönüştürebilir.

Teyitli tedarikçi finansmanının özellikleri şöyle sıralanabilir:

1. Alıcı teyidi vardır. Alıcı firma faturayı onaylar: “Evet, bu borcu kabul ediyorum, vadesinde ödeyeceğim.”
2. Tedarikçi, faturayı bankaya temlik eder (alacağını bankaya devreder).
3. Banka, tedarikçiye parayı hemen öder.
4. Vade geldiğinde alıcı firma, ödemeyi doğrudan bankaya yapar.
5. Risk dağılımı: Alıcının teyidi olduğundan, banka açısından risk düşüktür; tedarikçi açısından ise güvence yüksektir.

Teyitsiz Tedarikçi Finansmanı

Teyitsiz tedarikçi finansmanı, alıcı firmanın tedarikçiye olan borcunu banka ya da finans kurumu nezdinde teyit etmemesinin ardından oluşan finansman türüdür. Yani banka, tedarikçiye kredi sunarken yalnızca tedarikçinin alacak belgesine güvenerek hareket eder. Bu noktada alıcı firmanın herhangi bir ödeme garantisi olmadığından risk tedarikçi firmaya aittir. 

Teyitsiz tedarikçi finansmanının özellikleri ise şöyle sıralanabilir:

1. Alıcı teyidi yoktur. Banka, faturanın alıcıya kesilmiş olmasına bakar, alıcıdan onay istemez.
2. Tedarikçi faturayla bankaya gelir, nakit ihtiyacını vadesinden önce karşılar.
3. Vade günü geldiğinde ödeme gerçekleşmezse, banka doğrudan alıcıyla muhatap olmak yerine sorumluluğu tedarikçiye yansıtabilir.
4. Risk dağılımı: Burada risk daha çok tedarikçidedir; çünkü alıcı ödemezse banka kendini güvenceye almaz.

Tedarikçi Finansman Sistemi Nasıl Çalışır?

Tedarikçi Finansman Sistemi, alıcı firmanın tedarikçiye sipariş vermesiyle başlar. Bu süreç içerisinde tedarikçi firma, sipariş ve ödeme vadesi bilgilerini ilgili bankaya iletir; banka ise tedarikçiye gerekli fiyat ve komisyon bilgilerini sunar. Bankadan gelen teklif tedarikçi firma tarafından kabul edilirse, alınan ürün ya da hizmetin alıcı firmaya sevki başlar. Bu noktada alıcı firma, fatura bilgilerini bankaya gönderir. 

Burada banka, tedarikçinin belirlediği vade tarihinde fatura bedeli öder. Alıcı firma ise fatura vadesi geldiğinde bankaya ödeme yapar. Bu süreç, alacakların vadesinden önce nakde dönüştürülmesine ve ödeme vadelerinin düzenlemesine yardımcı olur. 

Alıcı Limitli Tedarikçi Finansman Sistemi Nedir?

Alıcı limitli tedarikçi finansman sistemi, alıcıya verilen finansman limiti üzerinden belirlenen ve alıcının fatura vadesinden önce ödeme yapmasını sağlayan finansal çözümdür. Bu sürece ilişkin detaylar, banka ile alıcı arasındaki sözleşmeye dayanır. Sözleşme kapsamında alıcı, tedarikçisine belirli bir miktarda iskonto ile ödeme gerçekleştirir. Ayrıca alıcı taraf, kendi alacaklarını bankaya teminat olarak gösterir. İskonto vadesi geldiğinde ise alıcı tarafından bankaya geri ödeme yapılır.

Bu süreç aşağıdaki gibi ilerler;

• Bankanın anlaşmalı olduğu platformlar üzerinden tedarikçi listesi belirlenir.
• Alıcı, faturalarını sisteme yükler.
• Tedarikçiler, ödeme talep ettiği faturaları platformdan seçer.  
• Tedarikçi finansman talep ettiği faturalar için ilgili bankanın tekliflerine erişir ve değerlendirme yaparak teklifi kabul eder.
• Teklifin kabul edilmesiyle faturalar kontrol edilir ve banka tarafından alıcıya ödeme yapılır. 
• İskontolu kredi tutarı, alıcının transfer talimatı ile tedarikçiye gönderilir. 

Tedarikçi Finansman Sisteminden Kimler Yararlanabilir?

Tedarikçi finansman sisteminden yararlanmak için belirli kriterleri karşılamak gerekir. Alıcı olarak kurumsal alanda faaliyet gösteren firmalar bu sistemden yararlanabilir. Tedarikçi olarak ise tedarikçi finansman sistemine sahip olan bankaların anlaşmalı olduğu kurumsal ya da ticari firmalar ve KOBİ’ler bu destek için ilgili yerlere başvuru yapabilir. 

Öte yandan tedarik zincirlerindeki nakit akışlarını hızlandırmak, bu akışa yeni çözümler üretmek, finansal istikrarı korumak ve sürdürmek isteyen işletmeler de bu sistemden yararlanabilir. 

Tedarikçi Finansmanı Nasıl Hesaplanır?

Tedarikçi finansmanı hesaplama işlemi sırasında alacak tutarına, vade tarihine, iskonto oranına, işlem ücretine ve teminat şartlarına dikkat edilir. Bu süreçte alıcının teyitli olup olmaması, bankanın risk durumunu ve iskonto oranını belirlemesi açısından önem arz eder. Örneğin teyitsiz işlemlerde bankanın riski daha yüksek olduğundan, uygulanacak faiz oranı da daha yüksek olabilir ve ekstra maliyetler devreye girebilir. 

Örneğin; aylık kâr oranı %1,29 olan bir banka ile tedarikçi finansmanı anlaşması yapıldığını düşünelim. Şirkete ait fatura tutarı 200.000 TL, vade süresi ise 60 gün olsun. Tedarikçi, vade sonunu beklemeden finansmandan yararlanmak istediğinde eline yaklaşık 194.724,90 TL geçer. Bu durumda banka, tedarikçiden 5.275,10 TL tutarında iskonto almış olur.

Mali Tablo Nedir? Nasıl Analiz Edilir? başlıklı yazımızı okuyarak mali tablo hazırlığı hakkında kapsamlı bilgiler edinebilirsiniz. 

Tedarikçi Finansman Sisteminin Avantajları Nelerdir?

Tedarikçi finansman sistemi, alıcı ve tedarikçi için farklı avantajlar sunar. Bu avantajlar, aşağıdaki gibidir:

Alıcı İçin Avantajları

• Esnek vade imkanı ile ödeme vadelerinin uzatılmasına yardımcı olur.
• Satın alma maliyetlerini azaltır.
• Bilanço yönetimi noktasında alıcıya destek verir.
• Operasyonel iş süreçlerinin azaltılmasında etkilidir.
• Tedarikçi sadakatini yükselterek onlarla uzun süreli çalışma olanağı tanır.
• Uygun koşullu finansmanın sağlanması halinde tedarik sürecini kolaylaştırır.
• Aynı kalitedeki ürünlere pratik ulaşım imkanı sunar.
• Ödeme sürecinin kesintiye uğramasını engeller. 

Tedarikçi İçin Avantajları

• Alacakların uygun koşullarda ve erken tahsil edilmesine yardımcı olur.
• Tahsilat süreçlerinin güven çerçevesinde ilerlemesini sağlar.
• Alıcı ile güçlü iletişim kurmaya imkan tanır. 
• Kredi riski olmadan işletme sermayesinin yönetimini kolaylaştırır.
• Nakit akışı daha kolay yöneterek bu akışın bozulmasını engeller ve planlı şekilde faaliyetlere devam etme fırsatı sunar. 
• Alıcı firmanın kredibilitesi sayesinde uygun kâr oranları ile finansman desteği sağlar. 
• Tahsilatlar elektronik ortamdan yapıldığı için operasyonel anlamda verimlilik artar. 

Net işletme sermayesinin ne olduğunu ve nasıl hesaplandığını öğrenmek için Net İşletme Sermayesi Nedir? Nasıl Hesaplanır? Kaç Olmalı? başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.