Rotatif Kredi Nedir, Nasıl Hesaplanır? Faiz Hesaplama Formülü

İşletmeler acil nakit ihtiyaçlarını karşılamak için farklı finansman türlerine ihtiyaç duyar. Bu finansman seçenekleri, bütçenin rahatlamasına ve işletme ihtiyaçlarının giderilmesine imkan tanır. Borçlu cari hesap kredisi olarak da bilinen rotatif krediler, bankalar tarafından belirlenen limitler halinde işletmelere sunulur. Bu kredi türünün vadesi ve faiz oranları değişiklik gösterir. 

Bu yazımızda rotatif kredinin ne olduğuna, nasıl hesaplandığına ve muhasebe kaydının nasıl yapıldığına değineceğiz. Ayrıca rotatif kredi vade seçeneklerini ve rotatif kredi ile spot kredi arasındaki farkları inceleyeceğiz.

Rotatif Kredi Nedir?

Rotatif kredi, işletmelerin kısa vadeli nakit ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla bankalar tarafından sunulan, esnek kullanım ve geri ödeme imkânı sağlayan bir kredi türüdür. Bu kredi türü, Borçlu Cari Hesap (BCH) veya rotatif avans olarak da adlandırılır. İşletmelere tanınan belirli bir kredi limiti dâhilinde, ihtiyaç duyulan tutarlar istenilen zamanda kullanılabilir ve geri ödenebilir. Kullanılan tutar geri ödendiğinde, kredi limiti yeniden kullanılabilir hale gelir. Faiz oranları piyasa koşullarına göre değişkenlik gösterebilir ve genellikle üçer aylık dönemlerde faiz tahakkuku yapılır.

Çek veya senet karşılığı rotatif kredi, işletmelerin ellerindeki çek veya senetleri teminat göstererek kullandıkları bir rotatif kredi türüdür. Bu yöntemle, vadesi gelmemiş çek veya senetler bankaya teminat olarak verilerek, karşılığında nakit kredi kullanılabilir. Bu uygulama, işletmelere ek bir finansman kaynağı sağlar ve nakit akışını düzenlemeye yardımcı olur.

Rotatif kredilerin en önemli avantajı, esnek kullanım ve geri ödeme imkânı sunmasıdır. İşletmeler, ihtiyaç duydukları anda kredi kullanabilir ve nakit fazlası olduğunda geri ödeme yaparak faiz maliyetini minimize edebilirler. Ancak, faiz oranlarının değişken olması ve düzenli faiz ödemelerinin gerekliliği, dikkatli bir finansal planlama yapılmasını zorunlu kılar.

Rotatif Kredi Nasıl Hesaplanır?

Rotatif kredi hesaplamasında, kullanılan kredi tutarı, faiz oranı ve gün sayısı dikkate alınır. Hesaplama dönemi genellikle 31 Mart, 30 Haziran, 30 Eylül ve 31 Aralık olmak üzere 3'er aylık dönemlerle yapılır. Ancak, bu dönemler dışında ara tarihlerde de hesaplama yapılabilir. Faiz, kullanıcı tarafından girilen tarih ve oran üzerinden hesaplanır. Faiz tutarı, BSMV ve ödeme hareketi sistemde kayıt altına alınır.  Faiz oranı, piyasa koşullarına göre değişkenlik gösterir. Kredi, anapara ödemesi olmaksızın faiz ve vergilerin ödenmesi şartıyla vade boyunca kullanılabilir.

Örneğin 150.000 TL'lik bir rotatif kredi, %55 yıllık faiz oranı ile 90 gün boyunca kullanıldığında, toplamda 24.750 TL ödeme yapılması gerekmektedir. Bu tutarın 20.625 TL'si faiz, 1.031,25 TL'si BSMV, 3.093,75 TL'si ise KKDF'den oluşmaktadır. Faiz oranı, kullanım süresi ve kredi miktarı değiştikçe toplam ödeme miktarı da değişir. Bu nedenle, kredi kullanmadan önce bu faktörleri göz önünde bulundurmanız önemlidir.

Rotatif Kredi Faiz Hesaplama Formülü Nedir?

Rotatif kredi faiz hesaplaması, kullanılan kredi tutarı, faiz oranı ve kullanım süresi dikkate alınarak yapılır. Genel olarak kullanılan formül şu şekildedir:

Ödenecek Faiz Tutarı = Anapara x Günlük Faiz Oranı x Kredi Kullanılan Gün Sayısı

Burada:

• Anapara: Kullanılan kredi miktarıdır.
• Günlük Faiz Oranı: Yıllık faiz oranının 360'a bölünmesiyle elde edilir.
• Kredi Kullanılan Gün Sayısı: Kredinin kullanıldığı toplam gün sayısıdır.

Ayrıca, hesaplanan faiz tutarı üzerinden %5 oranında Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi (BSMV) ve %15 oranında Kaynak Kullanımı Destekleme Fonu (KKDF) kesintileri de uygulanır.

Rotatif Kredi Muhasebe Kaydı Nasıl Yapılır?

Rotatif kredi muhasebe kaydı, kredinin kullanım anı, faiz tahakkuku ve geri ödeme işlemlerini içerir. Kredi kullanıldığında, işletmenin banka hesabına giren tutar "102 Bankalar" hesabına borç, aynı tutar "300 Banka Kredileri" hesabına alacak olarak kaydedilir. Dönem sonlarında veya faiz ödeme tarihine gelindiğinde, tahakkuk eden faiz tutarı "780 Finansman Giderleri" hesabına borç, faiz üzerinden hesaplanan BSMV (%5) ve KKDF (%15) gibi vergi kesintileri ise "360 Ödenecek Vergi ve Fonlar" hesabına alacak kaydedilir. 

Faiz ve vergiler ödendiğinde, bu tutarlar "102 Bankalar" hesabından düşülerek ilgili borç hesapları kapatılır. Anapara geri ödemeleri yapıldığında ise "300 Banka Kredileri" hesabı borçlandırılır ve ödeme yapılan tutar "102 Bankalar" hesabına alacak olarak kaydedilir. Bu sistematik kayıt süreci, kredinin kullanım ve ödeme aşamalarını doğru ve düzenli bir şekilde muhasebeleştirmek için uygulanır.

Rotatif Kredi Vadesi Ne Kadar?

Rotatif krediler, işletmelerin kısa vadeli nakit ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla sunulan esnek kredi türleridir. Bu kredilerin vadesi genellikle 12 ayı geçmez.Bu krediler, işletmelere esneklik sağlamakla birlikte, faiz oranları piyasa koşullarına göre değişkenlik gösterebilir ve genellikle üçer aylık dönemlerde faiz tahakkuku yapılır. Bu nedenle, rotatif kredi kullanmayı düşünen işletmelerin, kredi vadesi ve faiz ödeme dönemleri konusunda bankalarıyla görüşerek detaylı bilgi alması önemlidir.

Spot Kredi ve Rotatif Kredi Farkı Nedir?

Spot kredi ve rotatif kredi, her ikisi de işletmelerin kısa vadeli nakit ihtiyaçlarını karşılamak için kullanılan kredi türleridir, ancak yapıları ve kullanım şekilleri açısından belirgin farklılıklar gösterir. Spot kredi, kullanım anında belirlenen sabit faiz oranı ve vade süresiyle alınan bir kredi türüdür. Bu kredi, kredi süresi boyunca aynı faiz oranı ile işlem görür ve anapara ile faiz, vade sonunda tek seferde geri ödenir. Spot kredi, piyasa koşullarından etkilenmez ve genellikle kısa vadeli, tek seferlik finansman ihtiyaçları için kullanılır. İşletmeler, belirli bir tarihte kesin ödeme planı olan harcamalar için spot krediyi tercih ederler.

Rotatif kredi ise esnek bir kredi türüdür. Bu kredi türünde, işletmelere bir kredi limiti tanımlanır ve bu limit dahilinde ihtiyaç duyulan tutar kullanılabilir. Kullanılan kredi tutarı geri ödendiğinde, aynı limitten tekrar kredi kullanılabilir. Rotatif kredinin en önemli farkı, faiz oranlarının piyasa koşullarına göre değişiklik gösterebilmesidir. Ayrıca, faiz hesaplaması kullanılan gün sayısına göre yapılır ve genellikle her 3 ayda bir faiz tahakkuku gerçekleştirilir. Bu kredi türü, sürekli nakit akışı ihtiyacı olan işletmeler için daha uygundur.

Temel farklar açısından bakıldığında, spot kredi belirli bir vade ve sabit faizle alınan tek seferlik bir finansman aracıdır. Rotatif kredi ise bir tür "açık hesap" gibidir; belirli bir kredi limiti dahilinde, istenilen zaman diliminde para çekilip ödenebilir. Spot kredi, piyasa dalgalanmalarından etkilenmezken, rotatif kredi faiz oranları piyasa koşullarına göre değişir. Bu nedenle, belirli bir tarihte ödeme gerektiren harcamalar için spot kredi, sürekli ve düzensiz nakit akışı ihtiyacı için ise rotatif kredi daha uygun bir seçenek olabilir.

Spot kredi hakkında daha kapsamlı bilgiye sahip olmak için “Spot Kredi Nedir, Nasıl Hesaplanır? Spot Kredi Faiz Oranları” başlıklı yazımıza göz atabilirsiniz. 

SIK SORULAN SORULAR

BCH ve Rotatif Aynı mı?

Evet, Borçlu Cari Hesap (BCH) kredisi ile rotatif kredi aynı anlama gelir. Her iki terim de işletmelere belirli bir kredi limiti dahilinde esnek kullanım ve geri ödeme imkanı sunan kredi türünü ifade eder. Bu krediler, işletmelerin kısa vadeli nakit ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla kullanılır.

Rotatif Kredi Faiz Oranı Değişir mi?

Evet, rotatif kredilerin faiz oranları piyasa koşullarına bağlı olarak değişkenlik gösterebilir. Bu nedenle, kredi vadesi boyunca faiz oranları güncellenebilir.

Rotatif Kredi Ödenmezse Ne Olur?

Rotatif kredi faiz ödemeleri zamanında yapılmazsa, gecikme faizleri ve ek ücretler uygulanabilir. Bu durum, borcun artmasına neden olur ve kredi notunu olumsuz etkileyebilir. Ayrıca, bankalar yasal işlem başlatma hakkına sahip olabilirler.

Rotatif Kredi Kaç Aydır?

Rotatif kredilerin maksimum vadesi genellikle 12 aydır. Bu süre zarfında, faiz ödemeleri genellikle mart, haziran, eylül ve aralık aylarının sonunda olmak üzere üçer aylık dönemlerde tahsil edilir.

Rotatif Kredi Riski Nedir?

Rotatif krediler, faiz oranlarının piyasa koşullarına göre değişkenlik göstermesi nedeniyle faiz maliyetlerinin artma riski taşır. Ayrıca, esnek kullanım ve geri ödeme imkanı, disiplinsiz finansal yönetim durumunda borç yükünün artmasına neden olabilir. Bu nedenle, rotatif kredi kullanırken dikkatli bir finansal planlama yapılması önemlidir.