Sosyal güvenlik sistemi, sigortalı çalışanların ve emeklilerin çeşitli risklere karşı korunmasını sağlamak amacıyla çeşitli ödemeler ve yardımlar sunmaktadır. Bu kapsamda, sigortalı bir kişinin vefatı durumunda geride kalan hak sahiplerine verilen ölüm aylığı, ailelerin maddi güvenliğini sağlamada önemli bir rol oynar. Ölüm aylığı, vefat eden sigortalının prim gün sayısı ve çalışma süresi esas alınarak hesaplanır ve hak sahiplerine düzenli olarak ödenir.
Bu yazımızda kişi vefat ettikten sonra ölüm aylığı kapsamında değerlendirilen maaşın eşine nasıl bağlandığı sorusunu ele alacağız. Bunun yanına ölüm aylığının ne olduğunu, şartlarını, SGK ve emekli sandığı ölüm aylığı alma sürecini detaylı bir şekilde inceleyeceğiz.
Ölüm aylığı, sigortalı bir kişinin vefatı durumunda, geride kalan yakınlarına Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından verilen finansal destektir. Vefat eden sigortalının prim günü ve çalışma süresi esas alınarak hesaplanan bu aylık, hak sahiplerinin ekonomik durumunu güvence altına almak amacıyla verilir. Ölüm aylığı, sosyal güvenlik sisteminin önemli bir parçası olup, vefat eden sigortalıların ailelerine destek olmayı hedefler. Vefat eden kişinin çalıştığı kurumun (SGK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı) özelliklerine göre aylık miktarı ve bağlanma şartları değişiklik gösterebilir.
Çalışma sürecinde vefat eden sigortalının hak sahiplerine bağlanacak olan ölüm aylığı, ölüm tarihini takip eden aybaşında başlatılır. Bu ödeme, hak sahiplerinin maddi güvenliğini sağlamak amacıyla düzenli olarak yapılır ve ilgili yasal prosedürler tamamlandıktan sonra kesintisiz bir şekilde devam eder. Hak sahiplerinin ölüm aylığı alabilmesi için gerekli belgeleri tamamlamaları ve başvurularını zamanında yapmaları önemlidir. Bu süreç, sosyal güvenlik kurumları tarafından titizlikle yürütülür ve hak sahiplerinin mağduriyet yaşamaması için gereken önlemler alınır.
Vefat eden kişinin emekli maaşının eşine bağlanma süreci, birkaç adımda tamamlanır.İlk etapta, dul eş, vefat eden eşinin emekli maaşının kendisine tahsis edilmesi için SGK'ya başvurmalıdır. Bu başvuru sırasında ölüm belgesi, evlilik cüzdanı, vukuatlı nüfus kayıt örneği gibi istenen belgeler sunulmalıdır. Ayrıca emekli maaşının kesilmesini gerektirecek başka bir durum olup olmadığını belirten belgeler de başvuruya eklenmelidir.
Başvurunun ardından SGK, sunulan belgeleri ve başvuruyu inceler. Bu inceleme sürecinde, vefat eden kişinin sigorta ve emeklilik durumu, dul eşin gelir durumu ve diğer şartlar değerlendirilir. İnceleme tamamlandığında, vefat eden kişinin emekli maaşı dul eşine bağlanır. Bu süreç, başvurunun tam ve eksiksiz yapılmasına bağlı olarak 1-3 ay sürebilir.
Son olarak, emekli maaşı düzenli olarak dul eşin hesabına yatırılır. Ancak bu ödeme, dul eşin tekrar evlenmesi durumunda kesilir.
SGK Ölüm Aylığı talebi için hak sahipleri tarafından e-devlet üzerinden veya sigortalının dosyasının yer aldığı Sosyal Güvenlik Müdürlüğü’ne Ödenek Talep Belgesi ile başvuru yapılması gerekmektedir. Başvuru sırasında ölüm belgesi, nüfus cüzdanı, vukuatlı nüfus kayıt örneği ve evlilik cüzdanı gibi belgelerin sunulması gerekmektedir. SGK, başvuruyu ve belgeleri inceleyerek ölüm aylığının bağlanıp bağlanamayacağını belirler. Gerekli şartların sağlanması durumunda başvuru onaylanır.
Emekli Sandığı kapsamında ölüm aylığı alınması süreci, SGK ile benzer adımları içerir. İlk olarak, ölüm aylığı talebi, vefat eden kişinin hak sahipleri tarafından sigortalının dosyasının bulunduğu Sosyal Güvenlik Müdürlüğü’ne yapılmalıdır.
Başvuruya ölüm belgesi, nüfus cüzdanı, evlilik cüzdanı ve vukuatlı nüfus kayıt örneği gibi belgeler eşlik etmelidir. SGK, başvuruyu ve sunulan belgeleri inceleyerek ölüm aylığının bağlanıp bağlanamayacağını belirler. Sürecin olumlu sonuçlanmasının ardından ölüm aylığı hak sahiplerine ödenmeye başlanır ve hak sahiplerinin hesabına düzenli olarak her ay yatırılır.
Ölüm aylığı hisse oranlarına göre yatırılmaktadır. 2024 yılında %25 hissesi bulunan bir vatandaş 2.500 TL, %50 hissesi bulunan bir kişi 5.000 TL, %75 hissesi bulunan dul ve yetim aylığı alan bir kişi ise 7.500 TL maaş almaktadır.
2024 Temmuz zamlarının ardından ise %25 hisseyle dul ve yetim aylığı alanlar en az 3930,50 TL, %50 hisse oranına sahip olanların maaşı en az 7.859 TL, %75 oranında dul ve yetim aylığı alan kişiler ise en az 10.039 TL maaş alacaklar.
Ölüm aylığı sorgulama işlemi, e-devlet sistemi üzerinden kolayca gerçekleştirilebilir. Bunun için öncelikle e-devlet hesabına giriş yapılmalıdır. Giriş yaptıktan sonra, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) hizmetleri sekmesinden "Ölüm Aylığı Sorgulama" bölümüne tıklayarak başvurunun durumu ve aylık bilgilerinin detayları görüntülenebilir. Ayrıca SGK il/ilçe müdürlüklerine gidilerek ya da Alo 170 hattı aranarak da ölüm aylığı sorgulama işlemi yapılabilir.
Ölüm aylığı, dul eşin yeniden evlenmesi, çocukların belirli yaş sınırlarını geçmesi veya çalışmaya başlaması gibi durumlarda kesilir. Ayrıca aylık alan hak sahiplerinin ölüm aylığı almaya devam edebilmesi için belirli şartları yerine getirmemesi durumunda da aylık kesilebilir. Her bir durumun detaylı olarak SGK tarafından belirlenen kurallara göre incelenmesi gerekmektedir.
Ölüm aylığı bağlanma süreleri, başvurunun yapıldığı tarihe ve gerekli belgelerin eksiksiz sunulmasına bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Genel olarak, ölüm aylığı başvurusu yapıldıktan sonra SGK'nın başvuruyu incelemesi ve onaylaması 1-3 ay arasında sürebilir. Başvurunun tam ve eksiksiz olması, bu sürecin hızlı ilerlemesi açısından oldukça önemlidir. Eksik belge veya bilgi durumunda süreç uzayabilir.
Ölen emeklinin eşine maaş bağlanması için öncelikle SGK'ya başvuruda bulunmak gerekmektedir. Başvuru sırasında ölüm belgesi, evlilik cüzdanı, nüfus cüzdanı ve vukuatlı nüfus kayıt örneği gibi belgelerin sunulması zorunludur. Başvuru, e-devlet üzerinden veya SGK il/ilçe müdürlüklerinden yapılabilir. Başvurunun ardından SGK, belgeleri inceleyerek maaş bağlama sürecini başlatır.
Ölen eşin emekli maaşı, başvurunun yapılmasından ve gerekli belgelerin sunulmasından sonra ortalama 1-3 ay içinde bağlanır. Bu süreç, başvurunun tam ve eksiksiz olmasına ve SGK'nın iş yüküne bağlı olarak değişebilir. Başvurunun kabul edilmesi ve belgelerin onaylanmasının ardından, maaş hak sahibinin hesabına düzenli olarak yatırılmaya başlanır.
E-devlet üzerinden ölüm aylığı başvurusu yapmak oldukça kolaydır. Öncelikle, e-devlet sistemine T.C. kimlik numarası ve şifre ile giriş yapılır. Giriş yaptıktan sonra, SGK hizmetleri sekmesinden "Ölüm Aylığı Başvurusu" bölümüne giderek gerekli bilgiler ve belgeler sisteme yüklenir. Başvuru tamamladıktan sonra, başvurunun durumunu e-devlet üzerinden takip edilebilir.
Ölüm aylığının bağlandığını öğrenmek için e-devlet sistemine giriş yaparak SGK hizmetleri sekmesinden "Ölüm Aylığı Sorgulama" bölümüne bakılabilir. Ayrıca SGK il/ilçe müdürlüklerine gidilerek veya Alo 170 hattı aranarak da başvuru durumu hakkında bilgi alınabilir.
Birikmiş ölüm aylığı, hak sahiplerinin başvurusunun onaylanmasının ardından SGK tarafından belirlenen ödeme kanallarından alınabilir. Bu ödemeler, hak sahiplerinin banka hesaplarına yatırılabileceği gibi PTT aracılığıyla da yapılabilir.
Emekli aylığının bağlandığını anlamak için e-devlet sistemine giriş yapılarak SGK hizmetleri sekmesinden "Emekli Aylığı Sorgulama" bölümüne bakılabilir. Ayrıca SGK il/ilçe müdürlüklerine giderek veya Alo 170 hattını aranarak da emekli aylığının bağlanıp bağlanmadığı öğrenilebilir. Aylık bağlandığında, bilgilendirme yapılacak ve ödemeler düzenli olarak banka hesabına yatırılmaya başlanacaktır.