Ülkemiz yasalarına göre sigortalı işsizlere yasada belirtilmiş şartları taşımaları durumunda işsiz kaldıkları dönem için belirli süre ve miktarda olmak kaydıyla işsizlik maaşı ödemesi yapılır. Diğer bir deyişle işten çıkarılan her kişi işsizlik maaşı alma hakkına sahip değildir. İşsizlik maaşı alma hakkı kazanmak için yasada belirtilmiş işsizlik maaşı şartları sağlanmalıdır.
İşsizlik maaşı 2023 yılında asgari ücrete yapılan zamların ardından güncellenmiştir. Yapılan artış sonucunda en düşük işsizlik maaşı 3.048,90 Türk lirası ve en yüksek işsizlik maaşı 7.885,40 Türk lirası olarak ödenmeye başlanmıştır.
İşsizlik ödeneği hesaplama yapılırken sigortalının son dört aylık prime esas kazancı dikkate alınır. İşsizlik maaşı sigortalının günlük ortalama brüt kazancının %40’ı olarak hesaplanmakla birlikte işsizlik maaşının alt ve üst sınırları aşılmamak kaydıyla ödeme yapılır.
İşsizlik maaşı almak için işsizlik maaşı alma şartları eksiksiz bir şekilde yerine getirilmelidir. Sağlanması gereken işsizlik maaşı koşulları şu şekilde sıralanabilir:
- İşten ayrılmayı istemediği ve işten ayrılmasını gerektirecek herhangi
bir kusuru bulunmadığı hâlde işten çıkarılmak,
- Hizmet akdi sona ermeden önceki son 120 gün süresince hizmet akdine
tabi bulunmak,
- Hizmet akdinin feshedilmesinden önceki son 3 yıl içinde en az 600 gün
süre olmak kaydıyla işsizlik sigortası primi ödemesi yapmış olmak,
- Hizmet akdinin feshinden sonraki 30 gün içinde en yakın İŞKUR
birimine şahsen ya da elektronik ortamda başvuruda bulunmak.
İşsizlik maaşı başvuru işlemleri hizmet akdi feshedildikten sonraki 30 gün içinde en yakın İŞKUR biriminden gerçekleştirilebilir. Başvuru şahsen en yakın İŞKUR birimine gidilerek yapılabileceği gibi elektronik ortamda İŞKUR resmi internet sitesi adresinden başvuruda bulunulması da mümkündür.
Mücbir sebepler dışında hizmet akdi feshedildikten sonraki 30 gün içinde başvuru yapılmaması durumunda, başvuruda gecikilen süre, kişinin toplam hak sahipliği süresinden düşülmektedir. Yani kişi o kadar süre eksik olmak kaydıyla işsizlik maaşı alabilmektedir.
İşsizlik ödeneği almak için yapılan başvurular, izleyen ayın sonuna kadar sonuçlandırılmakta olup işsizlik maaşı her ayın beşinde hak sahibi olan kişiye ödenir. Sigortalı işsizlere işsizlik maaşı ödemeleri başvuru sırasında kuruma bildirmiş oldukları hesap numarası aracılığıyla yapılır. Başvuru sırasında tercih edilmesi ya da hesap numarasının eksik veya hatalı bildirilmesi durumunda en yakın PTTBank şubesi aracılığıyla işsizlik maaşı ödemesi alınabilir.
Hizmet akdinin feshedilmesinden önceki son 3 yıllık süre içerisinde;
- 600 gün sigortalı olarak çalışan ve işsizlik sigortası primi ödemiş
olan kişilere 180 gün,
- 900 gün sigortalı olarak çalışan ve işsizlik sigortası pimi ödemiş
olan kişilere 240 gün,
- 1080 gün sigortalı olarak çalışan ve işsizlik sigortası primi ödemiş
olan kişilere 300 gün süre ile işsizlik maaşı ödenir.
İşsizlik maaşı çalışanın ortalama brüt kazancının %40’ı kadar ödenmekle birlikte en yüksek işsizlik ödeneği aylık brüt asgari ücretin %80’ini aşamaz. Bu kapsamda en yüksek işsizlik maaşı 2023 yılı için 7.885,40 Türk lirasıdır.
En düşük işsizlik maaşı 2023 yılı için 3.048,90 Türk lirasıdır. Hak sahiplerine ödenen işsizlik maaşından yalnızca damga vergisi kesintisi yapılır. İşsizlik maaşı bir başka vergiye ya da kesintiye tabi değildir. Ayrıca işsizlik ödeneğinin nafaka borçları dışında bir başka borç için haczedilmesi söz konusu olamaz. Bunun yanı sıra işsizlik ödeneği bir başkasına devir ve temlik edilemez.