Hisse Senedi Kredisi Nedir, Nasıl Hesaplanır? Nasıl Alınır?

Yatırımcılar, hisse senedi alırken finansman desteğine ihtiyaç duyabilir. Bu noktada, hisse senedi alımına yönelik bir krediye başvuru yapmak gerekir. Hisse senedi kredileri, banka ve aracı kurumlar tarafından sunulan ve yalnızca hisse senedi alımına olanak tanıyan finansman seçeneğidir. Bu finansman seçeneğinin hesaplanması ve alımına ilişkin farklı unsurlar bulunur. Dolayısıyla yatırımcıların bu unsurları dikkatle incelemesi gerekir.

Bu yazımızda hisse senedi kredinin ne olduğunu, nasıl hesaplandığını ve nasıl alındığını inceleyeceğiz. Ayrıca bu kredinin kullanımına ilişkin detaylara yer verdikten sonra hisse senedi kredisi veren bankaları ve faiz oranlarını ele alacağız. 

Hisse Senedi Kredisi Nedir?

Hisse senedi kredisi, yatırımcıların ellerindeki hisse senetlerini teminat göstererek aracı kurumlardan veya bankalardan nakit kredi alabilmelerine olanak tanıyan bir finansman yöntemidir. Bu kredi türü genellikle yatırım amaçlı kullanılır ve alınan nakit, yeni hisse senedi alımlarında kaldıraç etkisi yaratmak için değerlendirilir. Ancak teminat olarak gösterilen hisse senetlerinin değer kaybetmesi durumunda yatırımcı ek teminat yatırmak ya da pozisyonunu kapatmak zorunda kalabilir. Bu durum potansiyel getirinin yanında yüksek risk barındırdığı anlamına gelir.

Hisse senedi kredisinde kredi limiti, yatırımcıların teminat olarak gösterdiği hisse senetlerinin mevcut piyasa piyasa değerine bağlı şekilde belirlenir. Ancak bu limit, genel olarak portföy değerinin %50’si ila %70’i arasında olabilir. Bu noktada yatırımcıların risk yönetimi yapması, kredi için teminat gösterilen hissenin değeri ve piyasada yaşanan dalgalanmalar açısından önemlidir. Ayrıca bu kredinin yalnızca hisse senedi alım-satım işlemlerinde kullanılması gerektiğini unutmamak oldukça önemlidir. 

Hisse senedi kredileri, kaldıraçlı bir işlemdir. Kaldıraçlı İşlem Nedir, Nasıl ve Nerede Yapılır? başlıklı yazımızı okuyarak kaldıraçlı işlem hakkında kapsamlı bilgi edinebilirsiniz. 

Hisse Senedi Kredisi Nasıl Hesaplanır?

Hisse senedi kredileri, bankaların kriterlerine bağlı şekilde hesaplanır. Yatırımcıların sahip olduğu varlık ve portföyler de kredi tutarının belirlenmesinde etkilidir. Ancak genel olarak pek çok banka ve aracı kurum, öncelikle yatırımcıların hesabında yer alan senetleri, teminat değerleme oranı ile çarpar. Hesaplanan tutar, öz varlık miktarını belirler ve kredinin limiti de öz varlık tutarını aşmamak kaydıyla belirlenir. 

Bankalar ve aracı kurumlar, kredili alım işlemlerinde minimum %50 öz kaynak bulundurma zorunluluğunu şart olarak belirler. SPK mevzuatlarında yer alan verilere göre bu kriter belirli bir süre sonra %35’e düşer ve bu orana düşüldüğü takdirde kredi borcunun azaltılması için işlem yapılır. Ardından öz kaynağın tamamlanması beklenir ve bu kaynak tamamlanana kadar alım emirleri bir süre durdurulur. Hisse senedi kredisi için belirlenen hesaplama formülü şu şekildedir;

Öz kaynak oranı = (Öz Kaynak Tutarı – Kredi Tutarı) / Öz Kaynak Tutarı  

Hesaplama sürecinde bazı noktalara dikkat etmek gerekir. Bu noktalar aşağıdaki gibidir;

1. Kredi ve teminata konu olan senetler, SPK ve Borsa İstanbul tarafından belirlenir. Bu listede yer almayan senetlerin alımı ise kredilendirmeye dahil değildir.
2. %0 ve %35 değerleme oranına sahip olan hisse senetlerinin toplamı, yatırımcıların toplam portföyünün yarısını aşmamalıdır.
3. %50 ile değerlenen hisse senedinin öz kaynak olarak verilmesi halinde, aynı pay senedine dahil kredi verilemez. 

Hisse Senedi Kredisi Nasıl Alınır?

Hisse senedi kredisi almak için öncelikle bu hizmeti sunan banka ya da aracı kurumların araştırılması ve uygun görülen kuruma başvuru yapılması gerekir. Başvuru sırasında, yatırımcının gerekli belgeleri eksiksiz sunması ve ilgili kurumun belirlediği şartları karşılaması beklenir. Örneğin, bazı bankalarda mobil uygulama üzerinden başvuru yapılabilmesi için bireysel müşteri olunması gerekirken, şube aracılığıyla da başvurular kabul edilmektedir. Başvurunun ardından, kurum kredi notunu ve teminat olarak gösterilen hisse senetlerinin değerini inceleyerek, genel piyasa koşulları çerçevesinde bir değerlendirme sürecine girer. Uygun bulunan başvurular için detayları içeren bir sözleşme hazırlanır ve yatırımcı bankaya davet edilerek karşılıklı imzalar atılır.

Sözleşmenin imzalanmasıyla birlikte, yatırımcı belirlenen limitler dâhilinde krediyi kullanmaya başlayabilir. Ancak hisse senetlerinin değer kaybetmesi durumunda, banka ya da aracı kurum ek teminat talep edebilir. Son aşamada ise yatırımcı, belirlenen geri ödeme planı ve taksitler çerçevesinde hem anapara hem de işleyen faizleri düzenli olarak öder; ayrıca bu faiz üzerinden Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi (BSMV) tutarının da eklendiği unutulmamalıdır.

Hisse Senedi Kredisi Nasıl Kullanılır?

Hisse senedi kredisi, kredi sağlayan kurum ya da banka tarafından belirlenen kredi tutarının hesaba yatırılmasının ardından, hisse senetlerinin alınması amacıyla kullanılır. Krediyi sağlayan kurum ya da banka ile yapılan anlaşmanın ardından hisse senedi alımı gerçekleştirilir. Bu işlem sırasında hisse senedi borsasında işlem yapılır ve istenilen şirketin hisse senedi satın alınır. 

Hisse senedinin alınmasının ardından mevcut hisse senetlerinin fiyat takibi yapılır ve fiyatların yükselmesi ön görüldüğü takdirde ilgili senetler saklanır. Ancak fiyatların düşmesi ön görülüyorsa hisse senetlerini satmak ve kredi borcunu kapatmak, yatırımcılar açısından avantaj yaratır. Çünkü teminat oranı %35’in altına inerse, yatırımcının yeni alım yapması engellenir. Ayrıca banka, bu süreçte yatırımcıya teminat tamamlama çağrısı yapar. Bu çağrıda yatırımcının aksiyon alması için belirlenen gün ve saat detayları yer alır. 

Hisse Senedi Kredisi Veren Bankalar

Hisse Senedi Kredisi veren bankalar aşağıdaki gibi sırlanabilir;

• Garanti BBVA,
• Akbank,
• Yapı Kredi,
• HSBC,
• Aktif Bank,
• Deniz Bank
• Ziraat Bankası.

Hisse Senedi Kredisi Faiz Oranları 2025

Hisse senedi kredisi için belirlenen faiz oranları, bankaların politikalarına ve mevcut koşullara göre değişiklik gösterir. Örneğin Garanti BBVA, 2025 yılı için %6,50 faiz oranı belirlemiştir. Ancak bu faiz oranları, piyasanın koşullarına göre belirli dönemlerde güncellenir. Yine de bankanın belirlediği azami faiz oranı %9,90’dır. Ayrıca kredili işlemlerde işleyen faize %5 oranında BSMV miktarı ilave edilir. 

İhtiyaç Kredisi ile Hisse Senedi Alınır mı?

İhtiyaç kredisi ile hisse senedi alınabilir ancak bu işlem, bazı riskleri de beraberinde getirdiği için genel olarak önerilmez. Hisse senedi alımında ihtiyaç kredisi kullanmak, piyasada oluşabilecek olumsuz durumlar karşısında kredi ödeme konusunda sorun yaşamaya neden olabilir. Ayrıca ihtiyaç kredisi için belirlenen kredi faizleri, hisse senedi üzerinden elde edilen kâr miktarının olumsuz etkilenmesine de neden olabilir. Bu durumda hisse senedinin getirisi, ödenen faizden düşükse, yatırımcı finansal açıdan olumsuz etkilenebilir. 

Borsada Yerli ve Yabancı Hisse Senedi Nasıl Alınır? başlıklı yazımızı okuyarak hisse senedinin ne olduğunu öğrenebilir, yerli ve yabancı hisse senedinin nasıl alındığına dair kapsamlı bilgiler elde edebilirsiniz.

Banka Kredisi ile Hisse Senedi Almak Kazandırır mı?

Evet, banka kredisi ile hisse almak, yatırımcıların kazanç elde etmesine yardımcı olur. Ancak çekilen kredinin türü ve banka tarafından belirlenen faiz oranları, kazanç elde etmesi konusunu etkileyen en önemli faktörler arasında yer alır. Öncelikle banka kredisi ile hisse senedi alırken, çekilen kredinin hisse senedi kredisi olmasına dikkat etmek gerekir. Aksi takdirde çekilen ihtiyaç kredisi gibi kredilerin faiz oranları, hisse senedi kredisinin faiz oranlarından yüksekse, yatırımcı bu durumda herhangi bir kazanç elde edemediği gibi zarar da edebilir.

Hisse Senedi Kredisinin Avantajları Nelerdir?

Hisse senedi kredileri, yatırımcıların bazı avantajlardan faydalanmalarına yardımcı olur. Özellikle esnek kredi limiti ve uygun faiz oranlarına sahip olan bu finansman türü, kolay ödeme fırsatı ve geniş teminat seçenekleriyle de öne çıkar. Bu maddeleri kapsamlı bir şekilde anlatmak gerekirse;

1. Esnek Kredi Limiti: Hisse senedi kredileri genel olarak esnek kredi limitleri ile sunulur. Bu durumda yatırımcıların kredi limitleri, kendi portföyündeki teminatın değerine göre oldukça esnektir. 
2. Uygun Faiz Oranları: Hisse senedi kredileri, uygun faiz oranlarına sahiptir. Yatırımcılar, yalnızca krediyi kullandığı gün bazında faiz ödemesi yapar. Böylelikle ek maliyetlerden kurtulmak mümkün hale gelir.
3. Kolay Ödeme Fırsatı: Hisse senedi kredileri, kolay ödeme imkanı ile yatırımcılar arasında sıkça tercih edilen bir finansman türüdür. Bu finansman türünde, kredi bakiyesi gün içerisinde kapatılabilir ve faiz yükünde azalma meydana gelir. 
4. Geniş Teminat Seçeneği: Hisse senedi kredileri, geniş teminat seçeneği ile yatırımcılara sunulduğundan kayıpların yaşanması minimum seviyeye düşer. SPK ve Borsa İstanbul tarafından kredili işlemler için seçilen hisse senetleri esas alındığında, aracı kurum ya da bankanın belirlediği şekilde teminat kullanımı gerçekleştirilebilir. 
5. Günlük İşlemlerde Esneklik: Hisse senedi kredileri, günlük işlemlerde esneklik sunar. Böylelikle yatırımcılar, kendi hesabına tanımlı olan kredi limitinde gün içi alım ve satım işlemlerini rahat bir biçimde gerçekleştirebilir. 

Hisse Senedi Kredisinin Kullanım Şartları Nelerdir?

Hisse senedi kredilerinin kullanım şartı aşağıdaki gibidir;

• Hisse senedi kredisine başvuru yapan yatırımcının yatırım hesabına sahip olması gerekir. 
• Kredi tutarı, doğrudan hisse alımına yöneliktir. dolayısıyla kredi tutarının nakit olarak kullanılması ve hesaptan çekilmesi mümkün değildir.
• Yatırımcının reşit olması (18 yaşını doldurmuş olması) gerekir.
• Teminat olarak sunulan hisse senetlerinin SPK ve BIST tarafından belirlenen listede yer alması gerekir. Dolayısıyla bu hisselerin ilgili kurumlarda krediye uygun görülen hisseler arasında yer almasına dikkat edilmelidir. 
• Yatırımcılar tarafından teminat olarak sunulan hisse senetlerinin minimum %50 başlangıç öz kaynak oranına eşit olması gerekir.
• Kredinin verildiği tarihte öz kaynak oranı %50’nin altına düşmemeli ve takip eden dönemlerde %35’in altına inmemelidir.
• Yatırımcının kredi kullanımına uygun bir kredi notuna ve kredi geçmişine sahip olması önemlidir.  
• Bu kredilerin vade süreleri genel olarak kısadır. Dolayısıyla yatırımcıların ödeme planını incelemesi ve bu plana uygun şekilde ödeme yapıp yapamayacağını kontrol etmesi gerekir.
• Kredinin kullanımı için portföyde birden fazla hisse senedinin bulunması gerekir.