Aile Bütçesi Nedir? Nasıl Hazırlanır? Ev Gelir Gider Tablosu

Günlük hayatta yapılan harcamaların kontrol altına alınması son derece önemlidir. Bu harcamalar kontrol altına alındığı takdirde, bireylerin beklenmedik durumlarda muhtemel sürprizlere karşı daha temkinli yaklaşmasına yardımcı olur. Tam da bu noktada aile bütçesi, hane içerisinde yaşayan bireylerin gelir ve gider dengesi oluşturmasına imkan tanır. Bu denge oturduktan sonra ise birikimler, yatırımlar ve kişisel giderler için ayrılması gereken nakit para miktarı kolay bir biçimde bulunabilir. 

Bu yazımızda aile bütçesinin ne olduğunu, nasıl hazırlandığını ve hazırlık sırasında nelere dikkat edilmesi gerektiğini inceleyeceğiz. Ayrıca değerli okuyucularımıza örnek bir aile bütçesi tablosu sunduktan sonra aile bütçesi hazırlamanın önemine ve yararlarına vurgu yapacağız. 

Aile Bütçesi Nedir?

Aile bütçesi, hane içerisinde yaşayan ailenin bir ay ya da bir yıl gibi belirlenen süreler içerisinde gelir ve giderleri arasında denge oluşturmasına imkan tanıyan finansman plandır. Bu finansman planı, hesaplanan bütçeye göre yaşam standardı oluşturmaya yardımcı olur. Aile bütçesini oluştururken belirlenen dönem içerisinde elde edilen gelirler ve harcanan giderler bir araya getirilir. Yapılan planın ardından ise harcanması gereken nakit miktarı hesaplanır ve bu hesaba sadık kalarak hareket edilir. 

Aile bütçesi hazırlanırken gelir, gider ve tasarruf kalemleri ele alınır. Ardından hedefler belirlenir ve harcama alışkanlıkları izlenerek uygun bir bütçe hazırlanır. Mali dengenin sağlanması, tasarrufun kolaylaşması ve geleceğe dair finansal hedeflere ulaşılması için aile bütçesi hesaplaması yapılması son derece önemlidir. Aile bütçesi sırasında göz önünde bulundurulması gereken unsurlar aşağıdaki gibidir;

Aile Bütçesi Nasıl Hazırlanır?

Aile bütçesi hazırlarken çeşitli değişkenleri ele almak gerekir. Hazırlık sırasında toplam aile giderleri, gider ve masraf kalemleri, temel giderler, harcama alışkanlıkları ve ortak bütçe hedefleri belirlenir. Son olarak tasarruf planı oluşturulur ve bütçeleme yöntemi belirlenerek aile fertleri ile ortak bir karar alınır.

Hazırlık sırasında önemli olan faktörleri detaylı bir şekilde ele almak gerekirse;

Toplam Aile Gelirinin Belirlenmesi

Aile bütçesi hazırlarken atılması gereken ilk adım, toplam aile gelirinin belirlenmesidir. Bu esnada öncelikle aile içerisinde çalışan her bireyin toplam net aile geliri hesaplanır. Yani bireyin kendisi, çalışan yetişkin çocuklar ve varsa diğer ebeveynlerin gelirleri bir liste halinde hesaplanır. Ayrıca aile içerisinde ek gelir kazançları varsa, bu kazançlar da hesaplamalara dahil edilir. Bu durumda tüm gelir kalemleri ele alınmış olur ve toplam aile geliri bulunur.

Değişken kalemler arasında yer alan ek işler, genellikle sabit olmayan kazanç tutarlarını belirler. Böylelikle aile bireyleri, bütçe hesaplamasının dışında acil nakit ihtiyaçlarında ulaşabilecekleri finansal kaynakları da iyi bir şekilde analiz edebilirler. 

Gider ve Masraf Kalemlerinin Belirlenmesi

Gelir ve masraf kalemleri, aylık maliyetlerin hesaplanması üzerinde etkilidir. Bu hesaplama sırasında ihtiyaçlar, istekler, ulaşım maliyetleri, çocukların bakımı gibi pek çok değişken; gider sınıfında yer alır. Bunun yanı sıra kira ödemeleri, mevcutta ödenen kredi ve elden verilen toplam borç miktarı, faturalar ve da gider hesaplamasına dahil edilir. 

Gider ve masraf kalemleri, borç yönetiminin daha düzgün bir biçimde planlanmasına yardımcı olur. Bu hesaplamanın yapılması halinde hane içerisinde yaşayan bireylerin kişisel aktivitelere ayırabileceği bütçe de bulunabilir. 

Temel Giderlerin Belirlenmesi

Temel giderler, genel olarak yaşam standardının belirlenmesi ve aile refahının sürüdürülmesi için önemli bir unsurdur. Gıda, sağlık, eğlence ve eğitim üzerine yapılan Bu alanda yapılan harcamalar hane giderlerinin daha net bir biçimde anlaşılmasına yardımcı olur. Ancak bu hesaplama sırasında, temel giderlerin değişken olduğunu unutmamak ve hesaplamayı aylık olarak yürütmek önemlidir. Örneğin gıda alışverişleri için harcanan tutarlar değişkendir. Dolayısıyla bir sonraki ay bu alan için ayrılan nakit miktarı değişiklik gösterebilir.   

Harcama Alışkanlıklarının Belirlenmesi

Harcama alışkanlıklarının belirlenmesi, tasarruf yapılabilecek alanların bulunması açısından önemlidir. Bu alışkanlıkların belirlenmesi sırasında aile bireyleri, gelirin yeterli olduğu durumlarda isteğe bağlı harcamalarını daha rahat bir şekilde yapabilirken, gelirin yeterli olmadığı durumlarda bu harcamalarını azaltabilir. Nitekim harcama alışkanlıklarının gözden geçirilmesi sonucunda alışveriş harcamaları, abonelikler için ayrılan nakit miktarı ve dışarıda harcanan giderler belirlenir. Bu sayede ay içerisinde hangi alandan tasarruf yapılabileceği kolay bir şekilde bulunabilir.  

Ortak Bütçe Hedeflerinin Belirlenmesi

Ortak bütçe hedeflerinin belirlenmesi, aile üyelerinin tamamının bir araya gelmesi ile bulunabilir. Bu hedef için bireyler aynı finansal hedeflere ulaşmak adına çeşitli fikirler ortaya koyar ve bunu sonucunda ortak bir karara varılır. Ortak bütçe hedefleri oluşturulurken ihtiyaç ve istekler birbirinden ayrılır. Dolayısıyla para ve harcama yönetimi arasındaki denge rahat bir şekilde kurulabilir. 

Tasarruf Planının Oluşturulması

Tasarruf planının oluşturulması için evde bulunan kaynaklar değerlendirilir. Yapılan değerlendirmenin sonucunda gelirlerin daha verimli bir şekilde kullanılması için plan yapılır. Gereği olmayan harcamalar fark edilerek bütçenin daha kontrollü bir şekilde yönetilmesi sağlanarak harcama disiplini artırılır. Ayrıca acil durumlar için bir güvence oluşturulur ve böylece, finansal stres azaltılabilir. 

Tasarruf planı, hane içerisinde yaşayan bireylerin bilinçli harcama alışkanlığına katkıda bulunur. Özellikle gelecek neslin farkındalık kazanmasını sağlanacağı için, küçük yaştaki çocuklar para harcama konusunda daha bilinçli bir hale gelebilir. Bunun yanı sıra ilerleyen 

Bütçeleme Yönteminin Belirlenmesi

Bütçeleme yönteminin belirlenmesi; gelir, gider ve harcamaların belirli bir noktada toplanmasına imkan tanır. Bu yöntem için aile fertleri bir araya gelerek bir tablo oluşturabilir. Tablo oluşturduktan sonra her bir bireyin bu tabloya ulaşması sağlanır. Böylelikle harcamaların takibi çok daha kolay hale gelir. 

Aile Fertleri ile İletişimin Kurulması

Aile fertleri ile iletişim kurulması, mali konuların konuşulmasına ve finansal yönetimin güçlü tutulmasına yardımcı olur. Özellikle her birey kendi ihtiyaçlarını ve isteklerini belirlediği takdirde tüm bireyler ile bunu paylaşarak, harcama limiti gibi konularda destek alabilir. Ayrıca bu yöntem, ortak bir şekilde karar almaya, kararın uygulanmasına ve korunmasına imkan tanır. 

Aile fertleri ile iletişimde kalmak, gelir ve giderlerin daha şeffaf bir gözle görülmesini sağladığı gibi hane içerisinde güven ortamının oluşmasına da imkan tanır. Bunun yanı sıra harcamalar daha planlı hale gelir. 

Bütçe Hesaplaması Sonunda Gerçekçi Hedeflerin Belirlenmesi

Bütçe hesaplaması sonucunda hedeflerin gerçekçi olmasına dikkat etmek son derece önemlidir. Özellikle gelir ve gider harcamalarının dışında kişisel ihtiyaçların karşılanması için ayrılan nakit paranın gerçeğe uygun olması gerekir. Örnek vermek gerekirse bir aile, eğlence ve tatil gibi giderlere maksimum şubat ayı içerisinde maksimum 8.000 TL ayırırken, ağustos ayı içerisinde bu giderler için 25.000 TL ayırabilir. Dolayısıyla hesaplamanın tutarlı olması son derece önemlidir.  

Aile Bütçesi Ev Gelir Gider Tablosu Örneği

Aile bütçesi tablosu, geliri bilinçli bir şekilde harcamaya ve ailenin geleceğini güvence altına almaya yardımcı olur. Aşağıdaki aile bütçesi tablosu, bir ailenin aylık örnek gelir ve giderleri üzerine hesaplanmıştır:

Aile Bütçesi Hazırlarken Nelere Gerek Duyarız?

Aile bütçesi hazırlarken aylık toplam net gelirin hesaplanması gerekir. Ardından giderler belirlenir ve farklı bir cetvelde toplanır. Son olarak bireyler öncelik sıralaması yapar ve birikim planı yaparak aile bütçesi oluşturabilir. Bu faktörleri açıklamak gerekirse;

1. Aylık Toplam Net Gelir Hesaplaması: Bu hesaplama fetlerin aldığı toplam maaş, emekli aylığı (varsa), kira geliri (varsa), ek iş (yapılıyorsa) ve devlet yardımları (varsa) ile hesaplanır. Ancak bu noktada brüt gelir değil, net gelirin hesaplaması yapılır. 
2. Giderlerin Ayrı Bir Cetvelde İncelenmesi: Aylık giderler farklı kategorilere ayrılabilir. Dolayısıyla her bir unsurun farklı cetvelde değerlendirilmesi gerekir. Bu giderler genellikle değişken olduğundan tüm faktörleri göz önünde bulundurmak önemlidir. Örneğin kira, elektrik, su ve doğalgaz giderleri zorunlu giderler arasında yer alırken; birikim ve yatırım gibi giderler tasarruf giderleri arasında yer alır. 
3. Giderlerin Belgeli Halde Ortaya Konulması: Giderlerin gerçekçi bir şekilde anlaşılması için belgelendirilmesi son derece önemlidir. Bu belgeler aynı zamanda geçmiş harcamaların incelenmesine ve önceki aylar ile mevcut ayın harcama farkının ortaya konulmasına yardımcı olur. Fatura, kredi kartı ekstresi ve alışveriş fişleri gibi pek çok gider belgelendirilebileceği için farkın daha net görünmesi mümkündür.
4. Öncelik Sıralamasının Yapılması: Öncelik sıralaması, ihtiyaçların belirlenmesi açısından önemlidir. Bu esnada bireyler, yaptığı harcamalar arasında hangisinin önemli olduğunu görebilir. Bunun yanı sıra kısması gereken harcamaları da göz önünde bulundurarak aile bütçesine fayda sağlayabilir.
5. Birikim Planının Oluşturulması: Birikim planının oluşturulması, her ay artan nakit paranın miktarını belirlemeye yardımcı olur. Bu planın oluşturulması sayesinde yatırım planları yapılabilir ve bireyler acil nakit ihtiyaçları sırasında ulaşabileceği paraya kısa sürede erişebilir.

Para Nasıl Biriktirilir? Hızlı Para Biriktirme Yolları başlıklı yazımızı okuyarak para biriktirme yöntemleri hakkında bilgi sahibi olabilirsiniz. 

Aile Bütçesi Neden Önemlidir?

Aile bütçesinin önemini aşağıdaki gibi sıralamak mümkündür;

• Harcamaların kontrol altına alınmasına yardımcı olur.
• Aile bireylerinin planlı bir şekilde harcama yapmasını sağlar.
• Giderler konusunda yaşanan stresten daha uzakta bir yaşam fırsatı sunar.
• Finansal konularda yaşanabilecek sorunların önceden analiz edilmesine imkan tanır.
• Gerçekçi hedefler koyma konusunda alan sağlar.
• Hedeflere ulaşıldığı takdirde bütçenin istikrarını artırır.
• Maddi güçlüklerin önüne geçmeye yardımcı olur.
• Yatırım planlarının yapılmasını ve daha iyi bir geleceğin oluşturulmasını sağlar.

Aile Bütçesi Hazırlamanın Yararları Nelerdir?

Aile bütçesi hazırlamak, gelir ve gider dengesinin sağlanması, korunması ve tespit edilmesi açısından son derece önemlidir. Bu hazırlık, aile bireylerinin günlük yaşamını kolaylaştırdığı gibi geleceğin güvenli bir şekilde inşaa edilmesine de yardımcı olur. Ayrıca tüm aile fertlerinin bilinçli bir şekilde harcama yapması mümkün hale gelir. Yapılan bütçe sonunda yatırım için ayrılması gereken para miktarı çok daha rahat bir biçimde görülebilir. Böylelikle tatil planları yapmak kolay hale gelebildiği gibi, ev ve arabaya yapılacak birikimin miktarı belirlenebilir.

Aile bütçesi hazırlamanın yararlarından bir diğer unsur ise, bireylerin acil durumlara daha hazırlıklı bir şekilde yaklaşabilmesidir. Özellikle oluşabilecek iş kayıpları ya da beklenmedik masraflar doğrultusunda bireyler, kendilerini ekonomik güvence altında hissedeceği için ek masrafların da önüne geçilebilir. Ayrıca bu bütçe, borçlanma riskini azaltacağı için kredi de kredi kartı gibi borçların daha kolay bir şekilde yönetilmesi mümkün hale gelir. Dolayısıyla tasarrufun artırılması ve borçlanma riskinin minimum seviyeye indirilmesi için aile bütçesi hazırlamak gerekir.