Bina Yıkım Maliyeti Nasıl Hesaplanır? (Katlı ve Müstakil)

Eski binaların belirli bir süreden sonra yıkılması gerekir. Bu yıkımın nedenleri arasında, maliklerin güvenliğini sağlamak ya da yeni konutların yapılmasını desteklemek yer alır. Ancak bu işlem, belirli kriterler ve şartlar doğrultusunda bazı maliyetleri de beraberinde getirir. Binanın yıkımı için gereken maliyetler, sürecin başından sonuna kadar harcanan toplam tutarı ifade eder.

Bu yazımızda bina yıkım maliyetinin ne olduğuna ve nasıl hesaplandığına değineceğiz. Ayrıca binanın yıkımı için gereken süreyi, maliyet miktarını ve yıkım için atılması gereken adımları ele alacağız. 

Bina Yıkım Maliyeti Nedir?

Bina yıkım maliyeti, bir binanın bilinçli bir şekilde parçalara ayrılması sürecinde ihtiyaç duyulan harcamaların tamamı için ödenen toplam tutardır. Bu tutarın hesaplanmasını etkileyen çeşitli faktörler vardır. Özellikle binanın yapısı, büyüklüğü, kat sayısı ve yapım sırasında kullanılan malzemeler, yıkım işlemi için gerekli izinlerin alınması ve ilgili düzenlemelere uyum sağlanması; bina yıkım maliyetini etkileyen faktörler arasında yer alır. Ayrıca yıkım süresi boyunca oluşan atıkların doğru bir biçimde ortadan kaldırılması, işçilik ve ekipmanların sağlanması, hava koşulları ve çevresel faktörlere karşı alınan önlemler de maliyetleri etkiler. 

Bina yıkımı, riskli yapıların ortadan kaldırılması ve daha dayanıklı binaların yapılmasını mümkün kılan bir işlemdir. Bu işlem, doğal afet gibi potansiyel risklerin oluşumu sırasında meydana gelebilecek zararların minimize edilmesine destek verir. Nitekim Türkiye, deprem açısından riskli bir bölge olduğu için belirli bölgelerde bina yıkımı yapılır. Bu yapım sırasında riskli binalar tespit edilir ve ideal yıkım yöntemleri belirlenerek gerekli yıkım işlemleri tamamlanır. 

Bina Yıkım Maliyeti Nasıl Hesaplanır?

Bina yıkım maliyeti hesaplaması sırasında etkili olan pek çok faktör vardır. Yıkımın türü, fiyat teklifi alma ve çevresel koşulların değerlendirilmesi gibi unsurlar; bina yıkım maliyeti hesaplaması sırasında önemli bir rol oynar. Bina yıkım maliyeti hesaplamasında öne çıkan bu faktörleri ele alacak olursak;

• Bina Hakkında Gerekli Detayların Alınması: Yıkılacak binanın yapısal özellikleri hakkında detaylı bir şekilde bilgi edinmek, maliyetlerin belirlenmesi için son derece önemlidir. Özellikle yükseklik, büyüklük ve kat sayısı; maliyetin doğrudan etkilenmesine neden olur. 

• Yıkım Türünün Belirlenmesi: Yıkımın türü, maliyetlerin belirlenmesi açısından önemli olan faktörlerden biridir. Binanın yıkılması için uygulanacak olan işlem yani yıkım türü, işlemin hızını ve verimini tespit etmeye imkan tanır. Dolayısıyla işgücü maliyetlerinin belirlenmesi açısından da önemlidir. Yıkım türü, makineli ya da manuel olarak belirlenebilir.

• Koşulların Değerlendirilmesi: Yıkılacak binanın güvenli bir çevreye sahip olması ve çalışanlar için güvenli alan oluşturması son derece önemlidir. Dolayısıyla yıkımdan önce gerekli tedbirlerin ve güvenlik önlemlerinin alınması gerekir. Ayrıca çevre binaların korunması, trafiğin güvenli hale getirilmesi ve bazı maddelerin ortadan kaldırılması gerekir.

• Konum: Yıkılacak binanın bulunduğu konum, maliyetleri doğrudan etkileyen unsurlardan birdir. Trafiğin yoğun olduğu ve erişimin zor olduğu bölgelerde maliyet artış gösterebilir. 

• Atık Maliyetlerinin Hesaplanması: Binanın yıkılması sırasında inşaattan çıkan atıkların taşınması, ayrıştırılması, geri dönüştürülmesi ve bertaraf edilmesi için ek maliyetler söz konusu olabilir. Dolayısıyla yıkım sürecinden önce ya da yıkım sürecinden sonra bu durumları göz önünde bulundurmak gerekir.

• Yıkım İçin Gereken İzinlerin Alınması: Yıkılacak bina üzerinde bu işlemi gerçekleştirmek için resmi izinlerin alınması son derece önemlidir. Özellikle ruhsat alınması ve olası çevresel değerlendirmelerin yapılması, ek maliyetlerin oluşmasına neden olabilir.

• İdari İşlemlerin Uygulanması: Yıkım için gereken proje, belirli idari işlemlerin yapılmasını gerektirebilir. Dolayısıyla idari işlemler için gerekli olacak maliyetin hesaplanması da önemlidir.

Bina Yıkım Maliyeti Ne Kadar?

Bina Yıkımı Kaç Gün Sürer?

Bina yıkımı için belirlenen süre; binanın yüksekliği, yapısı ve yaşı gibi faktörlere göre değişiklik gösterir. Genellikle yıkım için gereken süre 30 gün olarak belirlenebilir. Ancak bu yıkım işleminin gerçekleşmesi için öncelikle binada yaşayan bireylerin apartmandan tahliye edilmesi gerekir ve tahliye için belirlenen süre genellikle 60 gündür.  Bu süreç içerisinde bütün katlarda yer alan maliklerin evi boşaltması gerekir. Tahliye işleminin ardından güneşli bir yıkım aşamasına geçilir. Yıkım sırasında çevre ve çalışan güvenliğinin sağlanması için gerekli tedbirlerin alınması son derece önemlidir. Ayrıca usule uygun bir yıkım işlemi gerçekleştirmek de gerekir.

Bina yıkımı için gereken süre, riskli yapılarda değişiklik gösterebilir. Riskli olarak tespit edilen yapının yıkımı hakkında binada yaşayan malikler tarafından karar alınmasına gerek duyulmaz. Risk kesinleştikten sonra binanın yıktırılması için maliklerin 60 günden az olmamak şartı ile süre verilir. Bu süre içerisinde binanın yıkım durumu sorgulanır ve kontrol edilir, yıktırılmadıysa 30 günden daha az olmak üzere ek bir süre verilir. 

Binayı Yıktırmak İçin Ne Yapmalı?

Bina yıkımı için öncelikle her katta yaşayan maliklerden onay alınması gerekir. Bu durumda her bir malik ortak bir kararda olduğu için karar protokolü çıkarılır. Her birey bu protokolü de kabul ettiğine dair beyan verir ve ardından noter onayı alınır. Binayı yıktırmak için yıkım ruhsatının alınması gerekir. Bu ruhsatı almak için hak sahipleri arasından en az bir kişinin, gerekli belgeler ile birlikte ilgili belediyeye başvuru yapması gerekir. Bina yıkım ruhsatı için tamamlanması gereken belgeler aşağıdaki gibidir;

• Talep için yazılan dilekçe,
• Binanın tapu ve tapu kaydı,
• İlgili belediye ya da müdürlükten alınan risk ve muafiyet raporu,
• Yapılan yıkım planı,
• Binanın tahliye edilmesinin ardından boş olduğuna dair evraklar,
• UAVT (Emlak ve İstimlak Müdürlüğü’nden alınır)
• Binanın mevcut fotoğrafı,
• Altyapı aboneliklerinin kesildiğini belli eden belge,
• Yasal ücretlerin ödendiğine dair makbuzları,
• İmar durumu belgesi.

Bu belgelerin hazırlanmasının ardından müracaat eden maliklerin, yıkım ruhsatı için bu konuda yetkili olan belediyelere başvuru yapması gerekir. Belediye, başvuru tarihinden sonra 6 iş günü içerisinde ilgili ruhsatı oluşturur. Bu ruhsatın oluşturulmasının ardından 60 gün içerisinde binanın tamamen yıkılmış olması gerekir ve bu durum belediye tarafından kontrol edilir. Ruhsat alındıktan sonra, belirlenen süre içerisinde herhangi bir yıkım gerçekleşmezse Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü ya da Bakanlık, yıkım için gerekli çalışmalara başlayabilir.