Spot kredi, ticari işletmelerin acil nakit ihtiyacını karşılayan ve kısa vadeli finansman sağlayan kredi türüdür. Bu kredi türünde bankalar tarafından belirlenen faiz oranı, herhangi bir değişime uğramaz. Böylece hem banka hem de birey piyasanın dalgalanmalarından etkilenmez. Spot kredi kullanan bireyler, bu krediyi kullanmak için bankalar tarafından hazırlanan sözleşmeyi imzaladığında faiz oranlarını ve vade tarihlerini de kabul eder. Dolayısıyla borcun ertelenmesi ya da faizin düşürülmesi gibi taleplerde herhangi bir işlem uygulanmaz.
Bu yazımızda spot kredi nedir, nasıl hesaplanır ve spot kredi sunan bankalar hangileridir gibi sorulara kapsamlı yanıtlar vereceğiz. Ayrıca spot kredinin 2024 yılı içerisindeki faiz oranları hakkında bilgi verdikten sonra spot ve rotatif kredinin farklarını ele alacağız.
Spot kredi özellikleri; kredi tutarının, vade süresinin ve faiz oranının vade sonuna kadar sabit kalması ile şekillenmektedir. Burada kredi ve faiz oranları, işlem yapılan tarihlerde belirlenir ve işletmeler, piyasada oluşan dalgalanmalardan etkilenmeden anaparanın ücretini vade sonunda öder. Dolayısıyla kredi vadesinden önce herhangi bir ödeme yapılmaz.
Spot kredi, kısa ya da orta vadelerde planlanır ve KOBİ’lerin, şahıs firması sahiplerinin ve esnafların finansman ihtiyacını karşılar. Bu krediyi alabilmek için ticari unvana sahip olmak ve bankalar tarafından belirlenen kredi limitini taşımak gerekir. Bankaların belirlediği şartları taşıyan bireyler; yükümlülük belgesi, son 3 yıla ait gelir belgesi, gelir tablosu, bilanço, mal varlığına ilişkin evraklar ve kefil alınacak kişinin kimlik kartı ile banka şubelerine giderek ya da online bankacılık üzerinden başvuru yaparak finansman desteği elde edebilir.
Spot kredi hesaplama sırasında anapara, faiz oranı ve vade süresi dikkate alınır. Faizi bulmak için anapara, gün sayısı ve faiz oranı çarpılır. Ardından elde edilen sayı sabit olarak 3600’e bölünür ve faiz oranı bulunur.
Spot kredi hesaplama formülü aşağıdaki gibidir;
Örneğin; 17 Eylül tarihinde 200.000 TL spot kredi kullanmak isteyen bir ticari müşteri için vade süresi 60 gün, kredinin yıllık faiz oranı ise %15 olarak belirlenirse;
Ticari müşteri spot kredi hesaplama sonrası elde edilen toplam geri ödeme miktarını, yaptığı anlaşma ve sözleşmenin şartlarına göre bankaya ödeyecektir. Ayrıca banka, müşteriden faiz miktarı ve anapara ile birlikte faiz tutarının belirli bir kısmını da BSMV tahsis ederek krediyi sonlandıracaktır.
Spot kredi faiz oranları, kredinin kullanım tarihinde belirlenir ve bu tarihten itibaren sabitlenir. Böylelikle bireyler, kredi vadesi sonunda sabit kalan anapara ve faiz oranı karşılığında tahsilatını gerçekleştirebilir. 2024 yılı için belirlenen faiz oranları konusunda herhangi bir netlik bulunmamakla birlikte bu oranların %15 ila %25 arasında değişeceği öngörülmektedir. Bu belirsizliğin nedenleri arasında kur değişimleri ve enflasyon oranlarının yüksek seyretmesi yer alır.
Spot kredi sunan bankalar arasında Ziraat Bankası, Akbank, Albaraka, Finansbank, Garanti BBVA, İş Bankası, Halkbank, TEB ve Yapı Kredi Bankası yer alır. Her bankanın politikası farklı olsa da spot kredinin amacı, faiz oranının ve anapara miktarının aynı kalmasıdır. Bu bankalar, işletmelerin acil nakit ihtiyaçlarını kolay bir şekilde karşılamaya yardımcı olur. Aynı zamanda spot kredi sunan bankalar; esnaf, KOBİ ve ticari işletmelerle birlikte yaptığı sözleşme doğrultusunda herhangi bir faiz artırımına gitmeden vade sonunda BSMV ile birlikte geri ödeme tutarını alır ve krediyi sonlandırır.
Gelin birlikte spot kredi sunan bankaları inceleyelim.
Ziraat Bankası spot kredi fırsatları, işletmelerin kısa süreli nakit ihtiyaçlarını karşılamaya yardımcı olur. Banka; kredinin kullanıldığı tarihteki koşulları değerlendirerek kredi miktarını, uygulanacak faiz oranını ve vade süresini belirler. Müşteriler, Ziraat Bankası şubelerine giderek işletmesi için gereken spot kredi çeşidine kolayca ulaşabilir.
Akbank spot kredi fırsatında kredinin tamamını bir defada kullanılır ve faiz miktarını 3 aylık dönemlerde ya da vade sonunda tek seferde ödenir. Bu işletme kredisi sayesinde nakit yönetimi kolay bir biçimde yapılabilir.
Albaraka spot kredi ile işletmelerin kısa vadeli nakit ihtiyacını karşılar. Ayrıca sabit vade süresi ve sabit faiz oranları ile mal alımlarına ya da nakit akışlarına uygun kredi fırsatlarıyla müşterilerini kur değişimlerinden korur.
Finansbank spot kredi fırsatları, kredi limiti dahilinde maksimum 360 güne kadar kullanılabilir. Piyasa koşullarından etkilenmeyen vade süresi ve anapara miktarı sayesinde ticari işletme sahipleri, sabit faiz oranları ile geri ödeme gerçekleştirir.
Garanti Bankası spot kredi çeşitleri 12 ay vade seçenekleri ile birlikte bireylere sunulur. Bireyler; banka ya da dijital kanallar aracılığıyla spot kredisine başvurabilir, vade sonunda sabit anapara ve sabit faiz oranları ile geri ödemelerini gerçekleştirebilirler.
İş Bankası spot kredi fırsatı sunarken kredi vadesini kısa tutar. Dolayısıyla banka, 12 aya varan vade seçenekleri ile ticari işletmelerin, gerçek ya da tüzel kişilerin nakit ihtiyacını karşılamaya yardımcı olur. Bireyler banka aracılığıyla spot kredi limitini öğrenilir, Ticari İnternet Şube ya da Ticari İşCep aracılığıyla kredilerini anında kullanabilirler.
Halkbank spot kredi fırsatları, kısa vadeli finansman ihtiyaçlarının karşılanması için kullanılır. Aynı zamanda banka, esnek ödeme planı sunar ve ticari işletmeler, piyasa koşullarından etkilenmeden finansman desteğinden faydalanabilir. Bireyler, en yakın Halkbank şubesinden başvuru yaparak kredi limitini öğrenebilir, bankaların değerlendirmeleri sonucunda acil nakit ihtiyaçlarını karşılayabilirler.
TEB spot kredi fırsatı sunarken kredi vadesini haftalık, aylık ya da günlük olarak belirler. Dolayısıyla işletmeler, uygun ödeme planı dahilinde sıkıntı çekmeden tahsilatını gerçekleştirebilir. Bankanın spot kredi fırsatını kullanmak isteyen bireyler, TEB şubelerinden ya da online bankacılık üzerinden spot kredi limitlerini öğrenebilirler.
Yapı Kredi spot kredi fırsatı sunarken finansal esnekliği göz önünde bulundurur. Ayrıca bu kredi türünde bireylerin ödeme performansı da belirleyici unsurlardan biridir. Bireyler Yapı Kredi’nin kurumsal internet şubesi üzerinden başvuru yaparak kredi limitlerini kolayca öğrenebilirler.
Spot kredi; esnaflar, KOBİ’ler ve ticari işletmeye sahip olan kişiler tarafından kullanılabilir. Bireyler, kendilerine uygun bankayı seçerek başvuruda yapabilir, başvurunun onaylanması halinde ise kısa süre içerisinde krediyi kullanabilirler. Bankalar, spot kredi kullanan bireyler için sözleşme hazırlar ve bireyler, bu sözleşmeyi imzaladıktan sonra hem faiz miktarını hem de vade süresini kabul etmiş olur. Dolayısıyla kredinin ertelenmesi, faiz indiriminin ya da artırımının yapılması gibi herhangi bir durum söz konusu olmaz. Bankaların resmi kanallarını kullanarak ya da bankaları ziyaret ederek başvuruda bulunmak mümkündür.
Spot kredi çeşitleri, işletmelerin ya da bireylerin acil nakit ihtiyaçlarını karşılamak için sunulan farklı kredi türlerini kapsar. Spot kredilerde belirlenen sabit faiz oranları, vade sonunda anapara ve faiz ile birlikte ödenir.
Spot kredi çeşitleri aşağıdaki gibidir:
Spot kredi maksimum vade süresi 12 ay yani 360 güne kadar çıkabilir. Bankalar, kendi politikaları dahilinde vade süresini günlük, haftalık ya da aylık olarak belirleyebilir. Vade sürelerinde esneklik yapılsa dahi bu süre 360 günü geçemez.
Spot ve rotatif kredi çeşitleri, finansman ihtiyaçlarının karşılanmasına yardımcı olur. Aşağıdaki tabloda spot ve rotatif kredinin farkları belirtilmiştir.
Farklar | Spot Kredi | Rotatif Kredi |
---|---|---|
Faiz Oranı | Faiz oranı sabittir ve vade süresince değişmez. Böylece bireyler, faiz oranlarındaki dalgalanmalardan etkilenmez. | Faiz oranları piyasa koşullarına göre değişiklik gösterir ve bu oranlar, bankalar tarafından dönemsel olarak güncellenir. |
Ödeme Şekli | Kredi tutarı, tek seferde kullanılır. Faiz tutarı ve anapara vade sonunda ödenir. | Belirli bir limit ve ihtiyaç dahilinde kullanılır. Geri ödeme esnekliği mevcut olduğundan işletmeler, belirlenen limiti dilediği zaman ödeyebilir. |
Vade Süresi | 12 ay ile sınırlandırılmıştır. Bu nedenle kısa vadeli finansman desteği ihtiyacında kullanılır. | Kısa vadelidir ve anlık nakit ihtiyaçların karşılanması için kullanılır. |
Faiz Hesabı | Faiz, vade ve tutar; kredi alındığında belirlenir. Böylelikle bireyler, borçlarını öngörebilir. | Faiz, yalnızca kredi tutarı üzerinden hesaplanır. Böylece birey, kullanmadığı kredi tutar için faiz ödemez. |
Geri Ödeme | Hem anapara hem de faiz, tek bir ödeme ile vade sonunda yapılır. | Anapara ödendikçe kullanılabilir limit artış gösterir. Kredi tutarın üzerinden aylık hesaplama yapılır. |
Senet karşılığı spot kredi almak isteyen bireyler, bankalara senet sunar ve bu senet içerisinde ödeme vadesi yer alır. Bu senet, kredinin geri ödenmesi için bankanın kabul ettiği bir teminat olarak görülür. Kısa vadeli nakit ihtiyaçları için senet karşılığı spot krediye başvuru yapan bireyler, senet kabul eden bankaları ve bu bankaların faiz oranlarını araştırmalıdır. Aynı zamanda senet, kimlik belgesi, gelir durumu matrahı, imza sirküleri ve oda kayıt belgesi gibi çeşitli evrakları hazırlamalıdır. Ardından bankalara müracaat ederek başvuru yapan bireyler, başvuru onayından sonra ise kredi tutarının banka hesabına aktarılmasını beklemelidir.
Spot kredi erken kapama işlemleri, esnek bir süreç değildir ve sabit vade süreleri bulunmaktadır. Dolayısıyla sözleşmede yer alan erken kapatma ile ilgili hükümler dikkate alınmaktadır. Eğer böyle bir madde yoksa erken kapatma söz konusu değildir. Fakat bazı bankalar, ek maliyetler belirleyerek krediyi erken kapatmak isteyen müşterilere alternatif yol sunmaktadır. Bankalarla iletişime geçerek ya da bankaları ziyaret ederek bilgi almak mümkündür. Spot kredi erken kapama cezası, bankaların politikalarına göre değişiklik göstermektedir. Bu ceza, anaparanın %1-2’si kadar olabilir ancak bankaların ceza oranları değişiklik gösterir.
Spot kredi vadesinde ödenmezse banka tarafından gecikme faizi uygulanır. Bu faiz oranları sözleşmede yer alan oranlar üzerinden hesaplanır. Aynı zamanda banka, firmanın kredi limitlerini de düşürebilir.
Evet, spot kredide faiz oranı kullanım tarihinde belirlenir ve vade süresi boyunca bu oran sabit kalır. Dolayısıyla bireyler faiz indirimi talebinde bulunamaz, bankalar ise faiz artırımına gidemez.
Spot kredi, kısa vadeli krediler ana hesabından izlenir. Bu hesapta işletmenin 12 ay içerisinde ödemesi gereken borçları yer alır. Aynı zamanda “Kredi Faizleri” hesabından spot kredinin faiz giderleri, tahakkuk edilen faizleri ise “Gider Tahakkukları” hesabı üzerinden takip edilebilir.
Evet, spot kredinin alındığı tarihten itibaren belirlenen faiz oranları, vade süresi ve kredi limiti belirlidir. Dolayısıyla bireylerin vade sonunda ödeyeceği tutar da öngörülebildiğinden güvenli bir işlemdir.
Evet, bankaların belirlediği politikalar ve çeşitli şartlar doğrultusunda online bankacılık üzerinden spot kredi başvurusu yapılabilir. Başvurunun yapılmasının ardından tutar, kısa sürede hesaba yatacaktır.