Reeskont Nedir? Reeskont Kredisi Avans Faiz Oranı 2024

Günümüz iş dünyasında, nakit akışının sağlanması ve likiditenin korunması, özellikle ihracatçı firmalar için büyük bir öneme sahiptir. Bu bağlamda, reeskont kredileri ve reeskont faiz oranları, finansman kaynakları arasında en çok merak edilen ve tercih edilen yöntemler arasında yer alır.  

Bu yazımızda reeskont kredinin ve reeskont avans faizinin ne olduğuna, TCMB reeskont kredi şartlarına ve reeskont faizinin nasıl hesaplandığına değinecek; bu kredinin nasıl kullanılabileceğine dair değerli bilgiler sunacağız. 

Reeskont Nedir?

Reeskont, işletmelerin vadesi gelmemiş senet veya bonolarını, nakit ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla, belirli bir iskonto oranıyla bankalara veya merkez bankasına satarak likidite elde etme işlemidir. Bu sayede işletmeler, alacaklarını vadesinden önce nakde çevirerek finansal esneklik kazanır. Reeskont kredisi ise özellikle ihracatçılar ve döviz kazandırıcı faaliyetlerde bulunan firmaların, ellerindeki ticari senetleri bankalara teminat göstererek kısa vadeli finansman sağlamalarına olanak tanıyan bir kredi türüdür. Bu krediler, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) kaynağından uygun maliyetli olarak sunulur ve geri ödemeleri döviz cinsinden yapılarak TCMB'nin döviz rezervlerine katkı sağlar.

Reeskont Avans Faizi Nedir?

Reeskont avans faizi, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) bankalara, ellerindeki ticari senetler karşılığında sağladığı kısa vadeli avanslar için uyguladığı faiz oranıdır. Bu oran, bankaların geçici likidite ihtiyaçlarını karşılamada önemli bir rol oynar ve TCMB'nin para politikası araçlarından biridir. Reeskont ve avans işlemleri, TCMB Kanunu'nun 45. maddesine göre düzenlenmiştir. TCMB, bankaların geçici likidite ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla, bankalar tarafından verilecek ticari senet ve vesikaları reeskonta kabul edebilir. Bu işlemler için TCMB tarafından uygulanan faize "reeskont faiz oranı" adı verilir. Ayrıca, TCMB reeskonta kabul edebileceği senetler karşılığında avans da verebilmektedir. Avans için teminat olarak alınan bu senetler; ticari senet ve belgeler, devlet tahvilleri ve borsada kayıtlı tahvillerdir.

Reeskont Kredi Faiz Oranı 2024

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), 1 Nisan 2024 tarihinde reeskont ve avans işlemlerinde uygulanacak faiz oranlarını güncellemiştir. Bu güncelleme ile vadesine en çok 3 ay kalan senetler karşılığında yapılacak reeskont işlemlerinde uygulanacak iskonto faiz oranı yıllık %50,75, avans işlemlerinde uygulanacak faiz oranı ise yıllık %51,75 olarak belirlenmiştir.

TCMB Reeskont Kredisi Şartları Nelerdir?

• Firma Profili: Başvuruda bulunabilecek firmalar arasında ihracatçılar, imalatçı ihracatçılar, ihracata yönelik mal üreten imalatçılar ve döviz kazandırıcı hizmet sunan firmalar vardır.

• Net İhracatçı Olma Şartı: Firmaların, son üç yıldaki veya son yıldaki ihracat tutarının ithalat tutarından en az %10 fazla olması gerekmektedir.

• Kullanım Alanları: Krediler, belirlenen Türk lirası cinsi harcama alanlarında kullanılmalıdır. 

• Geri Ödeme: Kredilerin geri ödemesi sadece ihracat bedelleriyle yapılabilir.

• Vade Süresi: Azami vade süresi 180 gün olarak belirlenmiştir. Anca, yeni pazarlara yapılan ihracat, yüksek teknolojili ürün ihracatı ve döviz kazandırıcı hizmetlerin finansmanı amacıyla kullanılan krediler için azami vade 360 gün olarak uygulanabilir.

• Toplam Kredi Limiti: Toplam reeskont kredisi limiti 30 milyar ABD dolarıdır. Bu limitin 20 milyar doları Türk Eximbank, 10 milyar doları ise diğer bankalar aracılığıyla kullanılabilir. Ayrıca, bu toplam limitin 5 milyar dolarlık kısmı, döviz yerine Türk Lirası reeskont kredisi olarak kullanılabilir.

• Aracı Banka Komisyonu: Aracı bankaların uygulayabileceği azami komisyon oranı 100 baz puan olarak belirlenmiştir.

Reeskont Limiti Nedir?

Reeskont kredisi limiti, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından ihracatçı firmalara sağlanan finansman desteğinin üst sınırını belirler. Ekim 2021'de toplam reeskont kredisi limiti 30 milyar ABD doları olarak belirlenmiş ve bu limitin 20 milyar dolarlık kısmı Türk Eximbank, 10 milyar dolarlık kısmı ise diğer bankalara tahsis edilmiştir. 2023 yılında günlük kullandırım limitleri artırılarak Temmuz ayında 1,5 milyar TL'ye, Eylül ayında ise 3 milyar TL'ye yükseltilmiştir. Ekim 2024'te ise günlük limit 4 milyar TL'ye çıkarılmıştır. 

Reeskont Avans Faizi Nasıl Hesaplanır?

Reeskont avans faizi, vadesine en çok üç ay kalan senetler karşılığında Merkez Bankası tarafından bankalara verilen avans işlemlerinde uygulanan faiz oranıdır. Bu faiz oranı, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından belirlenir ve dönemsel olarak güncellenir. Örneğin, 1 Nisan 2024 tarihinde TCMB, avans işlemlerinde uygulanacak faiz oranını yıllık %51,75 olarak belirlemiştir.

Reeskont avans faizi hesaplaması için kullanılan formül şu şekildedir:

Reeskont Tutarı = (Nominal Değer × Faiz Oranı × Gün Sayısı) / (36.000 + (Faiz Oranı × Gün Sayısı))

Burada, nominal değer senette belirtilen tutarı, faiz oranı TCMB'nin belirlediği avans faiz oranını, gün sayısı ise işlem tarihinden vade tarihine kadar olan süreyi ifade eder. 

Reeskont Avans Faizi Hangi Hallerde Uygulanır?

Reeskont avans faizi, TCMB tarafından belirlenir ve yine TCMB'nin para politikası araçlarından biri olarak kullanılır ve ekonomideki para arzı ile kredi genişlemesini yönetmek amacıyla dönemsel olarak güncellenir. Reeskont avans faizi, genellikle bankaların nakit akışındaki geçici açıkları kapatmaları ve ticari senetleri teminat göstererek Merkez Bankası'ndan kısa vadeli likidite sağlamaları gerektiğinde uygulanır.

Reeskont İskonto Faizi Nedir?

Reeskont iskonto faizi, vadesi gelmemiş bir senedin, belirli şartlar altında bankalar veya Merkez Bankası tarafından iskonto edilerek nakde çevrilmesi işleminde uygulanan faiz oranıdır. Bu oran, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından belirlenir ve ekonomideki para arzı ile kredi genişlemesi dikkate alınarak dönemsel olarak güncellenir. Örneğin, 1 Nisan 2024 tarihinde TCMB, reeskont işlemlerinde uygulanacak iskonto faiz oranını yıllık %50,75 olarak belirlemiştir.

Merkez Bankası Reeskont Kredisi Nedir?

Reeskont kredisi, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından ihracatçılara ve döviz kazandırıcı hizmetlerde bulunan firmalara sunulan uygun maliyetli, ihracat taahhütlü bir kredi türüdür. Bu kredi, firmaların vadeli alacaklarını iskonto ettirerek kısa vadeli likidite ihtiyaçlarını karşılamalarına olanak tanır. Kredinin geri ödemesi döviz üzerinden yapıldığından, TCMB'nin döviz rezervlerine katkı sağlar. Reeskont kredileri genellikle 360 güne kadar vadelendirilebilir ve faiz oranları TCMB tarafından belirlenir. 

Merkez Bankası Reeskont Kredisi Nasıl Kullanılır?

Bu krediden yararlanmak isteyen firmalar, öncelikle bankalara başvurarak gerekli belgeleri ve teminatları hazırlar. Başvuru sürecinde, firmaların kredi değerliliği ve ihracat performansı gibi kriterler değerlendirilir. Kredi onaylandığında, firma vadeli alacaklarını teminat göstererek nakit akışı sağlar. Kredinin geri ödemesi, genellikle ihracat bedelleriyle ve döviz cinsinden yapılır. Kredi vadesi, ihracatın türüne ve hedef pazara bağlı olarak 180 ila 360 gün arasında değişebilir. Ayrıca, firmaların kredi kullanımı sırasında belirli ihracat taahhütlerini yerine getirmeleri ve taahhütlerini kredi kullanım tarihinden itibaren 24 ay içinde gerçekleştirmeleri gerekmektedir.

SIK SORULAN SORULAR

Reeskont Kredisi Cezası Nedir?

Reeskont kredisi kullanan firmaların taahhütlerini zamanında yerine getirmemeleri durumunda cezai yaptırımlar uygulanır. Bu cezalar genellikle kredinin taahhüt edilen ihracat süresinde dövize çevrilmemesi veya döviz satış yükümlülüğünün ihlal edilmesi durumunda ortaya çıkar. TCMB, bu durumda krediyi erken geri çağırabilir veya kredi faiz oranının %50 fazlası kadar ceza faizi uygulanabilir. Örneğin, döviz satışının ilgili sürede gerçekleşmemesi halinde, krediye TCMB faiz oranının 1,5 katı kadar ceza uygulanır.

Reeskont Kredi Limiti Nedir?

Reeskont kredisi limiti, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından belirlenen ve bankalar aracılığıyla ihracatçılara sunulan toplam kredi miktarını ifade eder. Bu limit her yıl TCMB tarafından belirlenir ve kredi kullandırımına aracılık eden bankalara tahsis edilir. Örneğin, Ekim 2024'te günlük limit 4 milyar TL'ye çıkarılmıştır.

Reeskont Faizi Kimlere Uygulanır?

Reeskont faizi, vadesi gelmemiş senetlerin nakde çevrilmesi sırasında uygulanan faiz oranıdır ve bu faiz genellikle ihracatçı firmalar, döviz kazandırıcı hizmet sunan işletmeler, finansal kuruluşlar ve bankalara uygulanır. Reeskont faiz oranı, TCMB tarafından belirlenir ve dönemsel olarak güncellenir.

Reeskont Kredisi Kullananlar Döviz Alabilir mi?

Reeskont kredisi kullanan firmalar döviz alımına ilişkin belirli düzenlemelere tabi olabilir. Örneğin, 2023 yılında reeskont kredilerinde %30 ilave ihracat bedeli satış koşulu kaldırılmıştır. Bu düzenleme, reeskont kredisi kullanan firmaların döviz alım işlemlerine daha fazla esneklik sağlamıştır. Ancak bu durum, kredinin kullanıldığı dönemdeki TCMB politikalarına ve ihracat taahhütlerine bağlı olarak değişebilir. 

Reeskont Faizi Yasal Faiz midir?

Reeskont faizi, Merkez Bankası tarafından belirlenen ve finansal piyasalarda belirli işlemler için uygulanan bir faiz oranıdır, ancak yasal faiz değildir. Yasal faiz, genel borç ilişkilerinde ve gecikmiş ödemelerde uygulanan, yasalarla belirlenmiş bir faiz oranıdır. Reeskont faizi ise genellikle vadesi gelmemiş senetlerin iskonto edilmesi ve kredilerin erken nakde çevrilmesi işlemlerinde kullanılan özel bir faiz oranıdır. 

Reeskont Kredisi Hangi Hesapta İzlenir?

Reeskont kredisi, muhasebe kayıtlarında "Kısa Vadeli Banka Kredileri" hesabında izlenir. Bu hesap, işletmelerin kısa vadeli finansman ihtiyaçlarını ve yükümlülüklerini izlemek amacıyla kullanılır. Reeskont kredisi, kısa vadeli bir borç olduğu için, genellikle 300 - "Bankalar" hesabı veya 303 - "Kısa Vadeli Krediler" hesabı altında izlenir. Bu kayıt, işletmenin bilançoda kısa vadeli yükümlülükleri arasında yer alır ve kredi geri ödemesi tamamlandığında hesaptan düşürülür.