Kamusal harcamaların daha etkin ve verimli bir şekilde yönetilmesi amacıyla geliştirilen Kamuda Tasarruf Paketi, hükümetin ekonomik politikalarında önemli bir dönüşümü işaret ediyor. Bu paket, kamu kaynaklarının daha bilinçli kullanılmasını teşvik etmeyi ve böylece kamu bütçesinde önemli ölçüde tasarruf sağlamayı hedefliyor. Bu metinde, Kamuda Tasarruf Paketi'nin ne olduğunu, ne zaman yürürlüğe gireceğini, hangi alanlarda tasarruf sağlanacağını ve paketin içeriğinde hangi tedbirlerin bulunduğunu detaylı bir şekilde ele alacağız.
Kamuda Tasarruf Paketi, devlet harcamalarını daha verimli hale getirerek, kamunun mali yükünü azaltmayı amaçlayan bir dizi önlem ve politikayı içermektedir. Bu paket kapsamında, kamu harcamalarında gereksiz yere yapılan masrafların önüne geçilmesi, kaynakların daha etkin kullanılması ve kamu hizmetlerinin kalitesinin artırılması hedeflenmektedir. Özellikle ekonomik zorlukların arttığı dönemlerde, kamusal kaynakların korunması ve doğru alanlara yönlendirilmesi büyük önem taşımaktadır.
Türkiye'nin kamu harcamalarını daha verimli ve etkin bir şekilde yönetme çabası, 30 Haziran 2021 tarihinde yürürlüğe giren yeni bir düzenlemeyle somut bir hal almıştı. Bu düzenleme, kamu harcamalarını belirli kurallar çerçevesinde sınırlandıran ve bu sayede hem ekonomik disiplini güçlendirmeyi hem de kamu kaynaklarının daha bilinçli kullanılmasını amaçlayan bir tasarruf paketini içeriyordu. 2024 yılında bu Kamuda Tasarruf Paketi'nin detayları genişletilerek geliştirilmiş ve bu kapsamlı önlemler 13 Mayıs 2024 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Kamuda Tasarruf Paketi, birçok farklı alanda tasarruf sağlamayı hedeflemektedir. Bu alanlar arasında:
Bu alanlarda yapılan tasarruflar hem kamu maliyesine direkt katkı sağlamakta hem de çevresel sürdürülebilirlik açısından önemli bir adımı oluşturmaktadır.
Kamuda Tasarruf Paketi, çeşitli tedbirler ve uygulamaları içermektedir.
Bu tedbirler genel olarak şu şekilde sıralanabilir:
Yeni düzenlemeyle kamuda bina ve araç alımları durduruldu ve bir Filo Yönetim Sistemi uygulanarak taşıt kullanımı etkinleştirildi. Yeni düzenleme kapsamında, üç yıl boyunca yeni araç satın alma veya kiralama yapılmamasına, bütçe dışı kaynaklardan taşıt kullanımının sıkı denetime tabi tutulmasına karar verildi. Aynı zamanda düzenleme çerçevesinde yabancı menşeli araç kullanımı yasaklandı. Mevcut kiralık araçlar için yenileme izne tabi olması, ihtiyaç fazlası taşıtların tasfiye edilmesi ve toplu taşıma olan yerlerde personel servisi hizmetinin kaldırılması planlandı.
Yeni düzenlemelerle, kamuda haberleşme ve bilgi işlemleri modernleştiriliyor. Kurumsal arşivler elektronik ortama taşınarak dijitalleştirildi. E-yazışma sistemi tamamen devreye sokuldu, tebligatlar için elektronik sistemler kullanılmaya başlandı. Ayrıca, rapor ve yayınlar gibi tanıtım amaçlı basılı dokümanların baskısı yapılmayacak, bu içerikler tamamen dijital formatlarda sunulacaktır.
2024 yılında yapılan yeni düzenlemeler kapsamında üç yıl boyunca, deprem ve doğal afetler dışında, yeni hizmet binalarının yapımı ve alımı askıya alınacaktır. Kamu yerleşkelerinde belirlenen kişi başına metrekare standardına uyulacak, mevcut binalar, daha etkin kullanılmaları için analiz edilecek ve kurumlar arası paylaşım teşvik edilecektir. Yeni binaların kiralanması durdurulacak ve mevcut kiralamalar belirlenen bir takvimle sona erdirilecektir. Ayrıca savunma ve güvenlik dışında lojman ve sosyal tesis alımı ve kiralaması yasaklanacak bu sayede mevcut tesisler ise ekonomiye kazandırılacaktır.
Kamuda enerji tasarrufu önlemleri çerçevesinde, sokak ve cadde aydınlatmalarında daha verimli LED teknolojisine geçiş yapılacaktır. Bu dönüşüm, enerji tüketimini azaltarak önemli maliyet tasarrufları sağlayacak ayrıca temsil ve tanıtım için ayrılan ödeneklerde yüzde 25 oranında kesinti yapılacak bu da kamu bütçesine ek katkı sunacaktır.
Kamuda yapısal düzenlemelerle idari genişleme sınırlanacak ve mükerrer yapılar azaltılacaktır. Bakanlık ve taşra teşkilatları etkinlik odaklı yeniden değerlendirilecek, hizmet içi eğitimler ve toplantılar kamu tesislerinde düzenlenecek, yurt dışı geçici görevler ve bütçeleri sınırlandırılacaktır.
Bakan Şimşek, bütçe disiplinini güçlendirme planları çerçevesinde, deprem ve zorunlu harcamalar dışında, mal ve hizmet alımları için ödeneklerde yüzde 10, yatırım ödeneklerinde ise yüzde 15 kesinti yapılacağını açıkladı. Ayrıca, tek seferlik gelirlere dayalı sürekli harcamaların yapılamayacağını belirtti. Bu yıl için hiçbir bakanlığa ilave ödenek sağlanmayacağını, tüm bakanlıkların bu sınırlar dahilinde hareket etmek zorunda olduğunu vurguladı.
Hazine ve Maliye Bakanı, hizmet içi eğitimlerin artık kamu tesislerinde yapılacağını, otellerde gerçekleştirilemeyeceğini belirtti. Ayrıca yurt dışı görev harcamalarının sınırlandırılacağını ve bu harcamaların başlangıç bütçesini aşmayacağını, enerji ve atık yönetiminde tasarruf yapılacağını, enerji bağımlılığının azaltılacağını ve iletişim giderlerinin dijitalleşme ile düşürüleceğini açıkladı.
Kamuda tasarruf planları çerçevesinde, üç yıl boyunca yalnızca emekli olan kadar yeni personel istihdam edilecektir. Açıktan atama izinlerinin bütçe kanunuyla belirleneceği ve destek personel sayısının programlı bir şekilde azaltılmasının hedeflendiği de dikkat çeken maddeler arasındadır.