Nakit Akış Tablosu Nedir? Nasıl Hazırlanır? Örneği

Finansal kararların sağlam bir temele oturması, işletmelerin yalnızca ne kadar kâr ettiğiyle değil, paranın ne zaman ve nasıl işlediğinin bilinmesiyle mümkündür. Bu nedenle nakit akış tablosu hem günlük yönetim hem de stratejik planlama açısından önemli bir araçtır. 

Bu yazıda, nakit akış tablosunun işletmelere nasıl katkı sağladığını, hangi durumlarda öne çıktığını ve nasıl hazırlandığını ele alıyoruz. Nakit akış tablosu hazırlama süreci ve nakit akış tablosu hazırlarken kullanılan yöntemleri açıklıyoruz. Ayrıca konuyu somutlaştırmak için bir örnek nakit akış tablosu da sunuyoruz.

Nakit akış tablolarının nasıl yorumlanacağı, hangi kalemlerin yer aldığı, kimler tarafından hazırlandığı ve hangi belgelerle oluşturulduğu gibi başlıklara da yer veriyoruz. Son olarak, işletmeler için bu tabloda öncelikli olarak neye odaklanılması gerektiğini paylaşıyoruz.

Nakit Akış Tablosu Nedir?

Nakit akış tablosu, bir şirketin belirli bir dönemde kasasına giren ve çıkan gerçek parayı gösteren finansal tablodur. Şirketin kâr ettiğini gösteren gelir tablosunun aksine, nakit akış tablosu o kârın gerçekten nakde dönüşüp dönüşmediğini ortaya koyar. Bu yönüyle, şirketin günlük operasyonlarını sürdürebilme, borçlarını ödeme ve yatırım yapma kapasitesine dair net ve somut bir tablo sunar.

Muhasebe dilinde söyleyecek olursak, gelir tablosu ve bilanço genellikle tahakkuk esasına dayanır. Yani paranın fiilen ödenip ödenmediğine değil, işlemlerin muhasebe kayıt tarihine göre hazırlanır. Ancak nakit akış tablosu tamamen nakit esaslıdır. Gerçek para akışına bakar. Örneğin milyonluk satış yapmış ama hiçbir tahsilat gerçekleştirmemiş bir şirketin, gelir tablosu dolu görünürken nakit akış tablosu bomboş kalabilir. Bu da şirketin ödeme gücüyle ilgili riskleri gözler önüne serer.

Nakit Akış Tablosu Ne İşe Yarar?

Nakit akış tablosu, bir işletmenin finansal sağlığını gerçek anlamda gösteren kritik bir araçtır. Şirket kâr ediyor gibi görünse bile, kasasında yeterli nakit yoksa işler ciddi şekilde aksayabilir. Nakit akış tablosu tam da bu noktada devreye girerek, bir dönemde şirketin kasasına giren ve çıkan parayı net biçimde ortaya koyar. Bu sayede şirketin ödeme gücü, borçlarını karşılama kapasitesi ve büyüme hamleleri için yeterli kaynağa sahip olup olmadığı anlaşılır.

Özellikle küçük ve orta ölçekli işletmeler için doğru nakit yönetimi hayati önem taşır. Yanlış yapılan analizler, maaş ödemelerinden stok yönetimine kadar günlük operasyonları sekteye uğratabilir. Oysa nakit akışını düzenli takip eden bir işletme, dar boğazlara girmeden önlem alabilir, yatırım kararlarını zamanında verebilir ve gerektiğinde ek finansmana başvurma ihtiyacını önceden görür.

Pozitif nakit akışı, işletmeye giren paranın çıkan paradan fazla olduğunu gösterir ve bu iyiye işarettir. Negatif nakit akışı ise potansiyel bir tehlike sinyali verir; bu durumun fark edilmemesi, şirketin ayakta kalmasını zorlaştırabilir. Ancak nakit akış tablosu sadece mevcut durumu analiz etmek için kullanılmaz. Mevsimsel dalgalanmalar da analiz edilebilir. Bu sayede ilerleyen süreçler için daha sağlıklı kararlar alınabilir. Aynı zamanda nakit akış tablosu, kredi veren ve yatırım yapan kişiler için bir rehber niteliğindedir. 

Nakit Akış Tablosu Nasıl Hazırlanır?

Nakit akış tablosu hazırlamak, işletmenin sadece geçmişte ne yaptığını değil, gelecekte ne yapabileceğini de anlamak için kritik bir adımdır. Bu süreç, yüzeyde basit gibi görünse de dikkatli bir veri analizi, doğru yöntem seçimi ve disiplinli bir takip gerektirir. Nakit akış tablosu hazırlama sürecinde, işletmenin tüm nakit hareketlerini sistematik şekilde sınıflandırmak ve analiz etmek gerekir. 

Ayrıca nakit akış tablosu hazırlarken kullanılan yöntemler sürecin nasıl yapılandırılacağını belirleyerek tablonun doğruluğunu ve analiz gücünü doğrudan etkiler. Aşağıda bir nakit akış tablosunun nasıl oluşturulacağına dair yol haritasını bulabilirsiniz.

1. Gerekli Verilerin Toplanması

Nakit akış tablosu hazırlamak için öncelikle bazı temel belgelerin hazır olması gerekir. Karşılaştırmalı bilanço, gelir tablosu ve dönem boyunca gerçekleşen tüm nakit işlemlerini gösteren veriler toplanır. Bu belgeler, tablonun sağlam bir zemine oturmasını sağlar.

2. Nakit Esaslı Bakış Açısının Benimsenmesi

Bu tablo, tahakkuk esaslı gelir tablosunun eksik bıraktığı noktaları tamamlar. Amortisman, tahsil edilmemiş alacaklar veya ödenmemiş giderler gibi nakit dışı kalemler, bu tabloda ayıklanarak net nakit hareketi hesaplanır. Böylece finansal gerçeklik daha açık bir şekilde yansıtılır.

3. Başlangıç ve Bitiş Nakit Bakiyelerinin Belirlenmesi

Dönem başındaki nakit miktarı belirlenir. Ardından dönem sonu nakit bakiyesi hesaplanır. Bu iki veri arasındaki fark, toplam nakit değişimini ortaya koyar.

4. Nakit Akışlarının Sınıflandırılması

Nakit hareketleri üç ana başlık altında toplanır. İşletme faaliyetlerinden kaynaklanan nakit akışları, şirketin günlük işleyişinden doğan nakit giriş ve çıkışlarını içerir. Yatırım faaliyetlerinden kaynaklanan nakit akışları, uzun vadeli varlıkların alım-satımıyla ilgili hareketleri kapsar. Finansman faaliyetlerinden kaynaklanan nakit akışları ise kredi kullanımı, borç ödemeleri ve temettü dağıtımları gibi finansal işlemlerle ilgilidir. 

5. Kullanılacak Yöntemin Belirlenmesi

Nakit akış tablosu hazırlarken kullanılan yöntemler ikiye ayrılır: doğrudan ve dolaylı yöntem. Doğrudan yöntemde, tahsilat ve ödemeler kalem kalem tabloya yazılır ve nakit hareketleri net biçimde gösterilir. Dolaylı yöntemde ise net gelirden başlanır, amortisman gibi nakit dışı giderler eklenir ve işletme sermayesindeki değişikliklerle gerekli düzeltmeler yapılır. Uygulamada en sık tercih edilen yöntem dolaylı yöntemdir.

6. Net Nakit Değişiminin Hesaplanması

Her üç faaliyetten elde edilen nakit akışları birleştirilir. Bu toplam, net nakit değişimini verir. Ardından dönem başı nakit bakiyesine eklenerek dönem sonu nakit miktarı doğrulanır.

7. Tabloyu Kontrol Etme ve Analiz Etme

Hazırlanan tablo kontrol edilir. Nakit akışının pozitif mi negatif mi olduğuna bakılır. Olağandışı hareketler tespit edilir. Şirketin kısa ve uzun vadeli ödeme gücü, yatırım kapasitesi ve nakit yönetimi hakkında değerlendirme yapılır.

Nakit Akış Tablosu Örneği 2025

Bir işletmenin ayakta kalıp kalamayacağı çoğu zaman kârlılıktan çok, nakit yönetimine bağlıdır. Satışlar iyi gitse bile, doğru yönetilmeyen nakit akışı şirketi zor durumda bırakabilir. Bu nedenle dönemsel nakit hareketlerini açıkça ortaya koyan tablolar, sadece muhasebe departmanının değil, yöneticilerin ve yatırımcıların da yakından takip etmesi gereken araçlardır. Aşağıda, bu anlayışla hazırlanmış 2025 yılına ait basit bir nakit akış tablosu örneğini inceleyebilirsiniz.

Basit Nakit Akış Tablosu Örneği 

Yorum: 2025 yılına ait bu basit nakit akış tablosu, işletmenin mali açıdan dengeli ve kontrollü bir yapıya sahip olduğunu gösteriyor. Şirket, faaliyetlerinden elde ettiği toplam 53.000 TL net nakit akışıyla operasyonel olarak güçlü bir performans sergilemiş. Bu tutar, net dönem karı, amortisman gibi pozitif kalemlerle birlikte; stok, alacak ve borç değişimlerinin etkisiyle oluşmuştur.

Yatırım faaliyetleri tarafında ise 28.000 TL’lik bir nakit çıkışı görülüyor. Bu, şirketin büyüme ya da altyapı geliştirme hedefiyle hareket ettiğini düşündürüyor. Finansman faaliyetlerinden gelen 15.000 TL’lik net nakit ise kredi kullanımı, geri ödemeler ve temettü dağıtımıyla dengeli bir finansal yönetim anlayışını yansıtıyor. Sonuç olarak, dönem başında 10.000 TL olan nakit mevcudu, dönem sonunda 50.000 TL’ye yükselmiş ve bu tablo, işletmenin yıl boyunca nakit akışını etkin biçimde yönettiğini net biçimde ortaya koymaktadır.

Finansal durumunuzu daha net görmek ve gelir-gider dengenizi analiz etmek istiyorsanız, Kişisel Bilanço Tablosu Nedir? Örnekleri Nelerdir? başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz. 

Nakit Akış Tablosu Nasıl Yorumlanır?

Nakit akış tablosu, bir işletme için sadece rakamları göstermekle kalmaz. Şirketin nakit üretme kapasitesini, yatırımlarını nasıl finanse ettiğini ve borçlarını nasıl yönettiğini de ortaya koyar. Nakit akış tablosunu yorumlarken ilk olarak değerlendirilmesi gereken unsur, işletme faaliyetlerinden elde edilen nakit akışıdır. Bu kalem sürekli pozitifse, şirket faaliyetlerinden sağlıklı ve sürdürülebilir gelir elde ediyordur. Ancak net gelirle tutarsızlık varsa, kazanç kalitesi veya muhasebe uygulamaları sorgulanmalıdır. 

Yatırım faaliyetlerinden elde edilen nakit akışı, sermaye harcamalarıyla büyümeye mi, yoksa varlık satışıyla nakit yaratmaya mı yönelim olduğunu gösterir. Finansman faaliyetlerinden kaynaklanan nakit akışı ise borçlanma, temettü ödemesi ve sermaye hareketlerini yansıtır. Dengeli bir yapı olumlu, sürekli borçlanma ise riskli kabul edilir.

Bunun yanında net nakit değişimi şirketin dönem sonunda elde kalan nakit miktarını gösterirken, serbest nakit akışı (işletme nakdi eksi yatırım harcamaları), şirketin borç ödeme ve büyüme kapasitesi hakkında önemli bir sinyaldir. Sürekli düşüşte olması, sürdürülebilirlik açısından risk oluşturabilir.

Akademik modeller ise üç ana faaliyet kaleminin (+/-) durumlarına göre 8 farklı senaryo sunar. Örneğin, (+,+,+) modeli şirketin güçlü olduğu izlenimini verse de, büyük bir harcama öncesi geçici bir durum olabilir. Tam tersi olan (-,-,-) modeli ise ciddi finansal sorunları işaret eder. Bu modellerin anlamı, şirketin yaşam evresine göre değerlendirilmelidir.

Son olarak, nakit akışı trendleri de dönemsel olarak analiz edilmelidir. Sadece bir dönemlik değil, çok dönemli eğilimler şirketin nakit yönetimi başarısını daha doğru yansıtır. Borç ve vergi ödemelerinin düzenli olarak karşılanıp karşılanmadığı da likidite açısından önemli bir göstergedir.

Nakit Akış Tablosu Kalemleri Nelerdir?

Nakit akış tablosu, üç temel kalemden oluşur: İşletme Faaliyetlerinden Nakit Akışı, Yatırım Faaliyetlerinden Nakit Akışı ve Finansman Faaliyetlerinden Nakit Akışı. Bu ana bölümler, işletmenin nakit hareketlerini faaliyet türüne göre sınıflandırarak detaylı bir analiz imkanı sunar. Ancak nakit akış tablosu yalnızca bu üç kalemle sınırlı değildir. Aşağıda nakit akış tablosunda yer alması gereken tüm kalemler sıralanmıştır.

• Dönem İçi Nakit Girişleri
• İşletme Faaliyetlerinden Kaynaklanan Nakit Akışı
• Yatırım Faaliyetlerinden Kaynaklanan Nakit Akışı 
• Finansman Faaliyetlerinden Kaynaklanan Nakit Akışı 
• Toplam Nakit Giriş ve Çıkış Detayları
• Dönem Sonu Nakit Tutarı

Nakit Akış Tablosunu Kimler Düzenler?

Nakit akış tablosu, genellikle muhasebeciler veya finans yöneticileri tarafından hazırlanır. Büyük şirketlerde bu görev, alanında uzman finansal raporlama ekiplerine aittir. Küçük ve orta ölçekli işletmelerde ise bu tabloyu çoğu zaman işletme sahipleri ya da bağımsız mali müşavirler hazırlar. Özellikle kamuya açık şirketler için nakit akış tablosu, sadece iç kontrol değil aynı zamanda yatırımcılar, kredi verenler ve resmi kurumlar için şeffaflık sağlamak adına da zorunludur. 

Nakit Akım Tablosu Hangi Belgelerden Hazırlanır?

Nakit akış tablosunu oluşturmak için sadece rakamların değil, bu rakamların neye dayandığının da doğru anlaşılması gerekir. Bu sürecin temelini oluşturan başlıca belgeler ise aşağıdaki gibidir:

• Karşılaştırmalı Bilanço: Dönem başı ve dönem sonu bilançoları, varlık ve borçlardaki değişimleri gösterir.
• Gelir Tablosu: Dönemsel gelir ve gider bilgileri sağlar. Nakit dışı kalemler için düzeltme gerekir.
• Amortisman ve Nakit Dışı Kalemler: Amortisman, karşılık gibi nakit etkisi olmayan giderler tabloya eklenir ya da düzeltilir.
• İşletme Sermayesi Kalemleri: Alacaklar, borçlar, stok gibi kısa vadeli hesapların değişimi nakit hareketlerini etkiler.
• Banka Ekstreleri ve Kasa Kayıtları: Gerçekleşen nakit giriş ve çıkışlarını doğrulamak için kullanılır.
• TMS 7 – Türkiye Muhasebe Standardı: Nakit akış tablosunun yapısını ve sunum kurallarını belirler.

Nakit Akış Tablosunda İşletme İçin Öncelikli Olan Nedir?

Bir işletme için nakit akış tablosunda en öncelikli ve kritik gösterge, işletme faaliyetlerinden sağlanan nakit akışının pozitif olmasıdır. Çünkü bir şirketin esas işlerinden nakit üretebiliyor olması hem günlük operasyonlarını sürdürebilmesi hem de borçlarını zamanında ödeyebilmesi açısından yaşamsal öneme sahiptir.

Eğer işletme kendi faaliyetlerinden yeterince nakit elde edemiyorsa ve bu açık sürekli olarak yatırım satışları ya da borçlanma yoluyla kapatılıyorsa, bu durum uzun vadede sürdürülebilir değildir. Bu nedenle bir nakit akış tablosu yorumlanırken ilk bakılması gereken yer, şirketin ana faaliyetlerinden gelen nakit hareketleridir. Bu alanın güçlü olması, şirketin finansal dayanıklılığını ve geleceğe güvenle bakabilme kapasitesini gösterir.