Enflasyona Endeksli Tahvil Nedir?
Enflasyona Endeksli Tahvil Nedir?
Piyasada belirli bir değeri olan malların ya da hizmetlerin fiyatı artarken ülkenin para biriminin alım gücünün düşmesi enflasyona neden olur. Bu durumsa yatırımlarını güvence altına almak isteyenleri “Enflasyona endeksli tahvil ne demek?” ve “Enflasyona endeksli tahvil nasıl alınır?” gibi sorulara iten bir etken hâline gelir.
Bir devletin ya da şirketin, nakit ihtiyaçlarını karşılama amacıyla belirli kurallar dâhilinde çıkardığı borç senetleri tahvil olarak adlandırılır. Tahvil süresi bir yıldan uzundur, sürenin bir yıldan kısa olduğu durumlarda borç senedine bono denilmektedir.
Hazine; Türk lirası borçlanmalarını enflasyona endeksli, sabit ve değişken faizli tahvil olmak üzere üç enstrümanla gerçekleştirir. Enflasyona endeksli tahvil, yatırımcının anapara ve faiz ödemelerini belirli bir orandaki sabit fiyat göstergesine endeksleyerek birikimin enflasyon karşısında zarar görmemesi adına geliştirilmiş bir yatırım aracıdır.
Enflasyona endeksli tahvil piyasadaki olası dalgalanmalara göre değer kaybı yaşamayan bir tahvil türü olduğundan enflasyon karşısında sermayesinin erimesini istemeyen yatırımcıların sık tercih ettiği bir yatırım aracı olma özeliğine sahiptir.
Enflasyona Endeksli Tahvil Hesaplaması Nasıl Yapılır?
Enflasyona endeksli tahvillerin amacı yatırımcıları enflasyon nedeniyle yaşanabilecek zarardan korumaktır. Bunun için enflasyona endeksli tahviller enflasyon oranı üzerinde getiri sağlar. Yatırımcı enflasyona endeksli tahvil alarak belirsiz piyasa şartlarından korunduğu gibi ülkedeki alım gücünün azaldığı zamanlarda yatırımlarını güvence altına alma avantajını elde eder.
Devlet İç Borçlanma Senetleri (DİBS), yani hazine bonoları ve devlet tahvilleri kupon ödemeli ve ödemesiz olarak iki farklı türe sahiptir. Reel getiri garantisi veren TÜFE’ye endeksli DİBS’ler yatırımcılarına enflasyon oranında ya da bu oranın üzerinde bir getiri sağlamaktadır. Bu kapsamda yatırımcıya, ilk ihraç sırasında belirlenen faizin üzerine ilgili kupon dönemi için enflasyon farkı eklenerek ödeme yapılmaktadır.
Enflasyona endeksli tahvil getiri ödemesi anapara ödemesi, kupon ödemeleri ve garanti getiri şeklinde yapılır. Enflasyona endeksli tahvil hesaplaması anüite olarak adlandırılan bir formül türü kullanılarak gerçekleştirilir.
Enflasyona endeksli tahvil hesaplama formülü:
(1 + Reel Faiz Oranı) = (1 + Nominal Faiz Oranı) / (1 + Enflasyon Oranı)
Formüle göre hesaplama işlemi yapıldıktan sonra elde edilen sonuca tahvilin vade sonundaki değeri eklenir. Böylece elde edilecek tahvil kazancı hesaplanabilir.
Enflasyon Endeksli Tahvili Kimler Alabilir?
Yapacakları yatırımları piyasadaki dalgalanmalardan korumak isteyen kişiler enflasyon endeksli tahvil alabilirler. Yerli, yabancı, birey ya da kurum fark etmeksizin tüm yatırımcılar enflasyona endeksli tahvil alma hakkına sahiptirler.
Türkiye Cumhuriyeti Hazine ve Maliye Bakanlığı her ayın son iş gününde takip eden ayın ihale takvimini açıklamakta, bankalar ve kurumlar bu ihalelere katılabilmektedir. Devletin açtığı çoklu fiyat ihale yöntemine katılan ve gerekli şartları karşılayan bankalar satın aldıkları tahvilleri küçük yatırımcılara ihraç edebilirler.
Küçük yatırımcılar bankalar üzerinden alım işlemlerini yapabilirler. Devlet tahvili satın alınması için minimum 100 TL nominal sınır vardır. Satış işlemleri 10 TL nominal ve katları olacak şekilde yapılır. Bankalar aracılığıyla enflasyon endeksli tahvil satın almak isteyen kişilerin her banka özelinde değişiklik gösterebilen uygulamalara bağlı olarak bir işlem ücreti ödemesi söz konusu olabilir. Her bankanın alım - satım kuralları farklı olabileceğinden işlem yapmadan önce güncel bilgiler edinmek önemlidir.
Enflasyona Endeksli Tahvillerin Süresi Ne Kadardır?
Bu yatırım aracını merak edenlerin aklını meşgul eden bir diğer soruysa “Enflasyona endeksli tahvil ne zaman kazanç getirir?” olarak karşımıza çıkmaktadır.
Enflasyona endeksi tahvillerin süresi en az 5 yıl olmalı ve tahvilden kazanç elde etmek isteyen yatırımcı tahvilin vadesi dolana kadar beklemelidir. 2022 yılında yararlanılan enflasyona endeksli tahvillerin vadesi 2032 yılına kadar ulaşabilmekle birlikte ek olarak belirlenen zaman dilimi en çok 30 yıl olabilmektedir. Vade uzadıkça enflasyona endeksli tahvillerin getirisi artmaktadır. Bu nedenle yatırımcılar tercihlerini genellikle uzun dönemli tahvillerden yana kullanmaktadır.