Kredi kartları günümüzde en çok tercih edilen ödeme yöntemlerinden biridir. Bu yöntemin yaygınlaşmasıyla birlikte, kredi kartı dolandırıcılığı da önemli bir tehdit haline gelmiştir. Kredi kartı dolandırıcılığı, kart sahiplerinin bilgileri izinsiz şekilde ele geçirilerek yapılan yasa dışı işlemleri ifade eder. Zararlı yazılımlar, sahte internet siteleri ve benzeri yöntemler, kişisel bilgilerin çalınmasına ve dolandırıcılık olaylarına neden olabilir.
Bu yazımızda kredi kartı dolandırıcılığında çekilen paranın geri alınıp alınamadığını ve bu işlemin cezasını kapsamlı bir şekilde ele alacağız. Ayrıca kredi kartı dolandırıcılığında bankanın sorumluluklarını, mağdurların yapması gerekenleri ve şikayet edilmesi gereken merciileri inceleyeceğiz.
Kredi kartı dolandırıcılığı durumunda, çekilen paranın iade edilmesi mümkündür. Ancak bu iade, dolandırıcılığın türüne, olayın ispatlanabilirliğine ve bankanın benimsediği politikalara göre değişiklik gösterebilir. Türkiye’de tüketici haklarını korumakla yükümlü olan Tüketici Mahkemesi, bu tür durumlara ilişkin yasal düzenlemeleri yürütmektedir. Bu yasal çerçeve sayesinde, dolandırıcılığa uğrayan kişilerin zararlarını geri alabilmeleri mümkündür.
İade sürecinin başlayabilmesi için öncelikle mağdurun resmi olarak suç duyurusunda bulunması gerekir. Dolandırıcılık fiilinin öğrenilmesinden itibaren en geç altı ay içinde bu başvurunun yapılması önemlidir. Suç duyurusu, dolandırıcılıktan sorumlu kişilerin hukuki olarak yargılanmasını sağlar. Bununla birlikte, mağdurun yaşadığı dolandırıcılığı kanıtlaması ve buna istinaden dolandırıcıya karşı alacak davası açması da sürecin işleyişi açısından büyük önem taşır.
Öte yandan bireylerin paralarını geri alabilmeleri için bankaların da belirli sorumlulukları bulunmaktadır. Öncelikle bankalar, şüpheli işlemlerde hızlı tespit ve bu tespitin ardından işlemi durdurma hakkına sahiptir. Ayrıca müşterilerinin korunması açısından yapılan şüpheli işlemden sonra kart ile yapılabilecek işlemleri kısıtlayabilir.
Yıllık Ödeme
₺630
Alışveriş Faizi
%3,50
Gecikme Faizi
%3,80
Kart bilgilerinin çalındığını fark edebilmek için dikkat edilmesi gereken çeşitli işaretler vardır. Kredi kartı ekstresinde yer alan tanınmayan veya şüpheli işlemler, habersiz şekilde yapılmış kredi başvurularının reddedilmesi, bilinmeyen kurumlardan gelen uyarı veya bildirimler ile hesabınıza yönelik yetkisiz girişim teşebbüsleri, kart bilgilerinizin ele geçirilmiş olabileceğine işaret edebilir.
Bu işaretleri detaylı bir şekilde ele alacak olursak:
Kredi kartı ekstresinde veya hesap hareketlerinde fark edilen habersiz para çekimleri ve bilinmeyen harcamalar, kart bilgilerinizin izinsiz şekilde kullanıldığını gösterebilir. Bu nedenle bireylerin her ay düzenli olarak kredi kartı harcamalarını kontrol etmesi ve şüpheli bir işlem tespit ettiğinde vakit kaybetmeden bankalarıyla iletişime geçmesi büyük önem taşır.
Kredi notunun aniden düşmesi ya da yapılan başvuruların reddedilmesi, bireyin bilgileri kullanılarak sahte hesaplar açıldığını veya mevcut hesapların kötüye kullanıldığını gösterebilir. Bu gibi durumlarda, kredi kayıtlarının kontrol edilmesi ve bankayla iletişime geçilerek detaylı bilgi alınması gerekir.
Bankalar, müşterilerinin hesaplarında olağandışı veya şüpheli hareketler tespit ettiklerinde genellikle SMS ya da e-posta yoluyla uyarı gönderirler. Kullanıcının bilgisi dışında gerçekleşmiş bir işlem hakkında böyle bir bildirim alınması, kart bilgilerinin çalındığının ve kullanılmakta olduğunun habercisi olabilir. Bu nedenle bu tür bildirimler dikkatle incelenmeli ve gerektiğinde hemen harekete geçilmelidir.
Bazı bankalar, hesaba yapılan yetkisiz girişleri algılayarak kullanıcılarını bilgilendirir. Mobil bankacılık uygulamaları üzerinden son girişlerin ve oturum geçmişinin izlenmesi bu açıdan faydalıdır. Eğer hesaba, kullanıcı dışında başka bir giriş tespit edilirse bu durum da kart bilgilerinin ele geçirildiğine işaret edebilir.
Kredi kartı borcunun olağandışı şekilde ve kısa sürede yükselmesi de bir diğer uyarı işaretidir. Harcamalar düzenli olarak takip edilmeli ve bilinmeyen işlemler fark edildiğinde hemen ilgili banka ile iletişime geçilmelidir.
Kart bilgilerinin güvenliğini sağlamak için güçlü ve benzersiz şifreler kullanılmalı, bu şifreler düzenli aralıklarla güncellenmelidir. İki faktörlü kimlik doğrulama sistemi etkinleştirilmeli ve hesap hareketleri düzenli olarak kontrol edilmelidir. Bu tür önlemler, olası güvenlik ihlallerinin önüne geçmek açısından oldukça etkilidir.
Türk Ceza Kanunu’nun 245. maddesi kapsamında kredi kartı dolandırıcılığı, işleniş biçimine göre farklı cezai yaptırımlarla değerlendirilir.
Kredi kartı dolandırıcılığına karşı müşterilerin korunması, bankaların yükümlülüğünde olan önemli bir konudur. Bankalar, müşteri güvenliğini sağlamak, şüpheli işlemleri izlemek ve dolandırıcılığı önleyici sistemler kurmakla sorumludur. Bu sorumluluklar şu başlıklar altında toplanabilir:
Bu durumları ele almak gerekirse;
Kredi kartı dolandırıcılığına maruz kalan bireylerin, hem maddi kaybın giderilmesi hem de yasal sürecin başlatılması açısından bir dizi adımı zaman kaybetmeden uygulamaları gerekir. Aşağıda bu adımlar detaylı şekilde açıklanmıştır:
Mail order yöntemiyle yapılan kredi kartı dolandırıcılığına karşı önlem almak isteyen kişilerin, güvenlik konusunda dikkatli ve bilinçli adımlar atması büyük önem taşır. Bu kapsamda, ilk olarak bankaların dijital bankacılık sistemleri üzerinden mail order işlemlerinin tamamen kapatılması ya da sınırlandırılması, dolandırıcılığı önlemek adına etkili bir yöntemdir. Bunun yanı sıra, internet üzerinden yapılacak alışverişlerde 3D Secure sisteminin aktif hâle getirilmesi tavsiye edilir. 3D Secure, ödeme sırasında banka tarafından kart sahibine gönderilen doğrulama kodu sayesinde işlemin yalnızca gerçek kullanıcı tarafından onaylanmasına olanak tanır ve yetkisiz harcamaların önüne geçer.
Öte yandan, kredi kartı limitinin makul düzeyde tutulması ve düzenli olarak harcama hareketlerinin kontrol edilmesi de olası şüpheli işlemlerin erken tespit edilmesini sağlar. Tüm bunlara ek olarak, tüketiciler sanal kart kullanarak sadece belirli tutarda alışveriş yapabilir ve ana kart bilgilerini paylaşmadan işlem gerçekleştirebilir. Böylelikle kart bilgilerinin üçüncü kişilerin eline geçme riski azaltılmış olur. Bu basit ama etkili önlemler sayesinde, mail order kaynaklı kredi kartı dolandırıcılığına karşı güçlü bir koruma sağlanabilir.
3D Secure hakkında daha fazla bilgi edinmek için 3D Secure Nedir, 3D Secure Ödeme Nasıl Açılır? Tüm Bankalar adlı yazımıza göz atabilirsiniz.
Temassız kredi kartı dolandırıcılığı işlemine karşı önlem almak için aşağıdaki adımlar izlenebilir:
Booking üzerinden gerçekleşebilecek kredi kartı dolandırıcılığına karşı önlem almak isteyen kullanıcıların, rezervasyon işlemlerini yalnızca Booking’in resmi web sitesi veya mobil uygulaması üzerinden gerçekleştirmesi büyük önem taşır. Özellikle arama motorlarında yer alan sahte ve yanıltıcı bağlantılara tıklamaktan kaçınılmalı, web adresinin doğruluğu dikkatle kontrol edilmelidir. Bununla birlikte, rezervasyon yapılacak otelin güvenilirliğine dikkat edilmeli; kullanıcı yorumları olumlu olan, yüksek memnuniyet oranına sahip oteller tercih edilmelidir.
Rezervasyon tamamlandıktan sonra ise otelle doğrudan iletişime geçilerek işlemin teyit edilmesi, olası dolandırıcılık risklerini azaltacaktır. Tüm bu adımların yanı sıra, ödeme işlemleri sırasında iki faktörlü kimlik doğrulama (2FA) sisteminin kullanılması da ek bir güvenlik katmanı sağlayarak kart bilgilerinin izinsiz kullanılmasını önleyebilir. Herhangi bir şüpheli durumda, kullanıcıların vakit kaybetmeden Booking’in müşteri hizmetlerine veya kredi kartının bağlı olduğu bankaya başvurarak durumu bildirmesi son derece önemlidir.
Kredi kartı dolandırıcılığına maruz kalan bireylerin mağduriyetlerini giderebilmek ve gerekli işlemleri başlatabilmek için izleyebilecekleri çeşitli yasal yollar bulunmaktadır. Bu yöntemler aşağıda sıralanmıştır:
Ters ibraz işlemi hakkında daha detaylı bilgi edinmek için Chargeback (Ters İbraz) Nedir, Nasıl Yapılır? İtiraz Süresi adlı yazımıza göz atabilirsiniz.
Kategoriler: Kredi Kartı, Banka
Gizem Yıldırım
Finans Yazarı