Eksi Bakiye Nedir, Nasıl Açılır? Hesaplama ve Faiz Oranları

Günlük bankacılık işlemlerinde sıkça karşımıza çıkan eksi bakiye konusu, özellikle acil nakit ihtiyacı olanlar için önemli bir finansal araç haline gelmiştir. Ancak bu sistemin nasıl çalıştığını, hangi şartlarda devreye girdiğini ve geri ödeme sürecinde nelere dikkat edilmesi gerektiğini bilmek, kullanıcı açısından büyük fark yaratabilir. 

Bu yazımızda, kredi kartı eksi bakiyesinden kullanılabilir eksi bakiyeye, eksi bakiye açma sürecinden faiz hesaplama yöntemlerine kadar birçok başlığa değiniyoruz. Ayrıca 2025 yılına ait güncel faiz oranları, limitlerin nasıl belirlendiği, eksi bakiye borcunun ödenmemesi halinde karşılaşılabilecek sonuçlar ve faizlerin günlük işleyip işlemediği gibi kritik noktaları da ele alıyoruz. 

Eksi Bakiye Nedir?

Eksi bakiye, bir banka hesabında veya benzer finansal işlemlerin yapıldığı hesaplarda, mevcut para tükendikten sonra yapılan harcamalar sonucu oluşan borç durumudur. Yani hesabınızda para kalmadığı durumda işlem yapılması halinde bakiye sıfırın altına iner. Bu da borçlu duruma düşüldüğü anlamına gelir.

Kredi kartı eksi bakiye, genellikle kart limitinin aşılması veya borcun zamanında ödenmemesiyle ortaya çıkar. Bu durumda, kart borcunuz limitin üzerine çıkar ve faiz işlemeye başlar. Vadesiz hesaplarda ise bankalar, hesabınıza ek bir harcama limiti tanımlayabilir. Bu limit sayesinde hesapta para olmasa bile harcama yapılabilir. Ancak bu da bir tür kredidir ve kullanılan tutara faiz uygulanır.

Kullanılabilir Eksi Bakiye Nedir?

Kullanılabilir eksi bakiye, banka hesabında para kalmasa bile harcama yapmaya devam etmenizi sağlayan bir ek limit hakkıdır. Banka tarafından tanımlanan bu özellik sayesinde, hesabınız sıfırın altına inse bile belirli bir tutara kadar işlem yapabilirsiniz. Bu durum, genellikle ek hesap veya kredili mevduat hesabı gibi adlarla sunulan hizmetler üzerinden gerçekleşir. 

Örneğin hesabınızda hiç para kalmasa bile, bankanın tanımladığı belirli bir limit doğrultusunda para çekebilir, fatura ödeyebilir ya da kartla alışveriş yapabilirsiniz. Bu limitin tamamı kullanılmamışsa, kalan kısım kullanılabilir eksi bakiye olarak görünür. Ancak bu bir borç olduğu için, kullanılan tutar üzerinden günlük faiz işler ve zamanında ödeme yapılmazsa faiz yükü hızla artar. 

Eksi Bakiye Nasıl Açılır?

Eksi bakiye açma işlemi için genellikle bir bankada vadesiz hesap açılması gerekir. Vadesiz hesap açma işlemi ise bankaya bizzat giderek ya da mobil uygulama ve internet bankacılığı gibi dijital yollarla kolayca yapılabilir. Kredi kartı üzerinden oluşan eksi bakiye durumlarında ise vadesiz hesap açma zorunluluğu bulunmaz.

Hesap açıldıktan sonra, ek hesap ya da kredili mevduat hesabı olarak bilinen eksi bakiye hizmeti için başvuru yapılmalıdır. Bu başvuru da yine dijital kanallar ya da banka şubeleri aracılığıyla gerçekleştirilebilir. Bankalar, başvuru yapan kişinin bu hizmete uygun olup olmadığını anlamak için bazı bilgiler de ister. Genellikle gelir durumu ve kredi notu gibi finansal veriler değerlendirilerek maaş bordrosu gibi belgeler de talep edilebilir.

Yapılan değerlendirme sonucunda bankanız size bir limit tanımlar. Bu limit, eksiye düşebileceğiniz maksimum tutarı belirler. Yani hesapta para kalmasa bile bu limit dahilinde işlem yapılabilir. Başvurunun onaylanmasıyla birlikte eksi bakiye özelliği aktif hale getirilir. Bu aşamadan sonra hesabınızda para olmasa bile ek hesap limitiniz sayesinde kullanım sağlayabilirsiniz.

Kullandığınız tutar, hesabınıza para yatırıldığında otomatik olarak kapatılır. Örneğin maaşınız yattığında önce eksi bakiye borcunuz ödenir. Kalan para hesabınızda kalır. Ancak unutulmamalıdır ki bu hizmet bir borç türüdür. Kullanılan tutar için banka günlük faiz uygular. Ödeme gecikirse, ekstra gecikme faizi de eklenebilir. Eğer ek hesabınızı düzenli kullanırsanız ileride daha yüksek bir limit için tekrar başvuru yapabilirsiniz. Bu talep bankanız tarafından yeniden değerlendirilebilir. 

Ek Hesap (KMH) kullanımınıza ait faiz tutarını öğrenmek için Ek Hesap (KMH) Faiz Hesaplama Aracı sayfamızı kullanarak kolayca hesaplama yapabilirsiniz.

Eksi Bakiye Nasıl Hesaplanır?

Eksi bakiye, hesabınızda para kalmadığında kullanılan bir kredi türüdür ve geri ödeme tutarı yalnızca çekilen parayla sınırlı değildir. Bu hizmetten faydalanıldığında, kullanılan miktar üzerinden günlük faiz işler. Ayrıca yasal vergiler de eklenir.  Eksi bakiye faiz hesaplama süreci ise birkaç temel unsura dayanır: ne kadar para çekildiği, bu paranın kaç gün boyunca kullanıldığı, bankanın uyguladığı faiz oranı ve bu faiz üzerinden alınan vergiler. 

Örneğin bir kişi 1.000 TL eksi bakiye kullanmış ve bu tutarı 7 gün sonra kapatmışsa, faiz hesaplaması kullanılan gün sayısına göre yapılır. Aylık %5 faiz oranı baz alındığında, 7 gün için hesaplanan faiz tutarı yaklaşık 11,67 TL olur. Bu faizin üzerine %15 oranında KKDF (1,75 TL) ve %15 oranında BSMV (1,75 TL) eklenir. Böylece toplam geri ödeme tutarı, anapara olan 1.000 TL’ye eklenen 11,67 TL faiz ve 3,50 TL vergiyle birlikte yaklaşık 1.015,17 TL olur. Yani eksi bakiye kullanımı kısa süreli olsa bile faiz ve vergi maliyetleriyle birlikte ek bir yük oluşturur.

Eksi Bakiye Faiz Oranları 2025

2025 yılı itibarıyla bankalar, eksi bakiye yani kredili mevduat hesabı kullanımı için Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın belirlediği yasal sınırlar çerçevesinde aylık en fazla %5 faiz uygulayabilmektedir. Olası bir gecikme durumunda ise bu oran %5,30 seviyesine çıkmaktadır. Bunların dışında, eksi bakiyeye düşüldüğünde, kullanılan tutara her gün faiz işler ve bu faiz üzerine %15 KKDF ile %15 BSMV olmak üzere iki vergi daha eklenir. 

Eksi Bakiye Limiti Ne Kadar Olur?

Eksi bakiye limiti, bankalar tarafından müşterilerin hesaplarına tanımlanan ve ihtiyaç anında kullanıma hazır bir kredi tutarıdır. Bu limit kişiye özel olarak belirlenir ve net tutar, başvuran kişinin aylık gelirine, kredi notuna ve bankayla olan işlem geçmişine göre şekillenir. Genellikle kişiye, düzenli gelirinin bir ya da birkaç katına kadar eksi bakiye limiti tanımlanabilir.

Ancak bu oran her banka için farklılık gösterebilir. Bazı bankalar düşük limitlerle başlarken, bazıları ise yüksek gelirli ve düzenli ödeme geçmişi olan müşterilerine daha yüksek limitler tanımlayabilir. Eksi bakiye limiti zamanla güncellenebilir ve müşteri isterse bankaya başvurarak eksi bakiye limitini artırabilir ya da düşürebilir. 

Eksi Bakiye Ödenmezse Ne Olur?

Eksi bakiyeden kullanılan para zamanında geri ödenmezse, borç giderek büyür ve kişinin maddi durumu olumsuz etkilenir.Çünkü çekilen tutara her gün faiz eklenir ve ödeme geciktikçe bu faize gecikme faizi de eklenerek borç hızla artar. Aynı zamanda ödeme yapılmadığı için kredi notu da düşer.

Kredi notunun düşmesi, ileride kredi çekme ya da kredi kartı alma gibi işlemlerde sorun yaşanmasına neden olur. Eğer borç uzun süre ödenmezse, banka önce müşteriye uyarı gönderir. Uyarıya rağmen ödeme yapılmazsa, yasal takip başlatılır. 

Bu süreçte icra işlemleri devreye girebilir ve borçlunun maaşına ya da mal varlıklarına haciz gelebilir. Böyle bir durumla karşılaşmamak için, eksi bakiye borcu varsa zamanında ödenmeli ya da ödeme güçlüğü yaşanıyorsa bankayla görüşülüp borç yapılandırması talep edilmelidir.

Eksi Bakiye Faizi Günlük mü?

Evet, eksi bakiye devreye girdiğinde kullanılan tutar üzerinden günlük faiz işlemeye başlar. Yani hesabınızın eksiye düştüğü her gün için ayrı ayrı faiz eklenir. Bu süreye hafta sonları ve resmi tatiller de dahildir. Bu durumda sadece iş günlerinde değil yılın her günü faiz işler. 

Örneğin cuma günü eksiye düşen bir hesap, pazartesiye kadar kapatılmazsa üç gün boyunca faiz uygulanır. Bankalar bu faizi genellikle aylık oran üzerinden belirler ve bunu günlük orana çevirerek hesap yapar.  Faizin yanı sıra devlete ödenmesi gereken %15 oranında KKDF ve %15 oranında BSMV tutarı da eklenir. Bu nedenle eksi bakiye kullanmayı düşünen kişilerin yalnızca anaparayı değil, buna ek olarak işleyecek günlük faizi ve uygulanacak vergileri de dikkate alması gerekir.

Eksi Bakiye Kredi Notunu Etkiler mi?

Evet, eksi bakiye kullanımı kredi notunu doğrudan etkileyen bir unsurdur. Ancak bu etkinin olumlu ya da olumsuz olması tamamen ödeme davranışına bağlıdır. Eğer kişi eksi bakiyeyi zamanında kapatıyor ve düzenli ödeme alışkanlığı gösteriyorsa bu durum kredi sicilinde olumlu bir iz bırakır. 

Tam tersine eksi bakiye borcu gecikirse veya uzun süre ödenmezse, bu durum bankalar tarafından riskli bir davranış olarak görülür ve kredi notunun düşmesine neden olur. Çünkü bankalar, kredi notunu hesaplarken borçların zamanında ödenip ödenmediğine dikkat eder. Ayrıca tanımlı KMH (kredili mevduat hesabı) limiti de kredi notunu etkileyen unsurlar arasındadır. Bu nedenle eksi bakiye, sadece bir geçici nakit çözümü değil aynı zamanda kişinin finansal güvenilirliğini doğrudan etkileyen önemli bir faktördür.