Vadeli mevduat hesabı, belirli bir süre için bankaya yatırılan paraya faiz uygulanarak kazanç elde edilen bir hesap türüdür ve vadeli mevduat hesaplarından elde edilen kazançlar üzerinden vergi kesintisi yapılır. Bu kesintiye stopaj adı verilir ve bankalar tarafından otomatik olarak uygulanır. Stopaj, elde edilen faiz geliri üzerinden belirli bir oranda yapılan kesintiyi ifade eder. Bu oran, mevduatın vadesine göre değişiklik gösterebilir. Vergi kesintisi, vadeli mevduat hesabı sahiplerinin gelirlerini vergilendirme sürecinin bir parçasıdır ve devletin gelir elde etmesine katkı sağlar.
Bu yazıda, vadeli mevduat hesaplarının işleyişi, faiz oranları, vergi kesintileri ve sağladığı avantajlar hakkında kapsamlı ve güncel bilgiler sunacağız.
Mevduat getirisi, bankalarda açılan vadeli mevduat hesaplarına yatırılan paranın belirli bir süre sonunda sağladığı kazançtır. Bu kazanç, bankanın mevduat sahibine ödediği faizdir. Faiz oranları bankadan bankaya değişmekle birlikte, genel ekonomik durum ve Merkez Bankası politikalarına bağlı olarak da farklılık gösterebilir. Mevduat getirisi, yatırımcının anaparasının üzerine eklenen faiz kazancıdır ve yatırım süresinin sonunda hesap sahibine ödenir.
Stopaj, vadeli mevduat hesaplarından elde edilen faiz gelirleri üzerinden yapılan vergi kesintisidir. Stopaj, devletin doğrudan gelir toplama yöntemlerinden biridir ve vergi yükümlülüğünün kaynağında tahsil edilmesi anlamına gelir. Bankalar, müşterilerinin mevduat hesaplarından elde ettikleri faiz gelirlerinden belirli bir oranı keserek vergi dairesine iletirler. Böylece vergi tahsilatı daha düzenli ve etkin bir şekilde gerçekleştirilmiş olur.
Vadeli mevduat hesaplarından alınan stopaj oranları, mevduatın vadesine göre değişiklik göstermektedir. 1 Mayıs 2024 tarihli ve 32533 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan karar ile güncel stopaj oranları şu şekildedir:
Vadeli mevduat hesabı faiz oranları, bankadan bankaya değişiklik gösterebilir ve birçok faktöre bağlıdır. Bu faktörler arasında Merkez Bankası politika faiz oranları, bankanın likidite durumu, mevduatın vadesi ve yatırım tutarı yer alır. Bankalar, rekabet avantajı sağlamak amacıyla farklı faiz oranları ve promosyonlar sunabilirler. Genellikle uzun vadeli mevduatlar için daha yüksek faiz oranları teklif edilirken, kısa vadeli mevduatlar için daha düşük faiz oranları uygulanabilir.
Bazı bankaların güncel vadeli mevduat faiz oranları aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Bankalar | Faiz (min-max) | Vade (min-max) |
---|---|---|
İş Bankası | %34 - %45 | 28 - 366 gün |
VakıfBank | %47 | 1 - 60 gün |
Halkbank | %21 - %43 | 1 - 999 gün |
Akbank | %2 - %51 | 7 - 400 gün |
Yapı Kredi | %4.5 - %46.5 | 28 - 730 gün |
Garanti BBVA | %39 - %50 | 32 - 370 gün |
Gelir vergisi stopaj kesintisi, mevduat getirisi üzerinden yapılan vergi kesintisidir. Bu kesinti, vadeli mevduat hesaplarından elde edilen faiz gelirleri üzerinden uygulanır ve bankalar tarafından otomatik olarak gerçekleştirilir. Gelir vergisi stopajı, devletin vergi gelirlerini toplama yöntemlerinden biridir ve vergi adaletinin sağlanmasında önemli bir rol oynar.
Mevduat getirisi için alınan stopaj kesintisi, yalnızca faiz getirileri üzerinden hesaplanır ve anapara bu kesintiden etkilenmez. Yani yatırılan ana para üzerinden herhangi bir vergi kesintisi yapılmaz. Bu durumda Gelir Vergisi sadece faiz kazancı üzerinden uygulanır.
Örneğin, hesapta 20.000 TL anapara varsa ve bu tutara ek olarak 500 TL faiz geliri elde edildiyse, toplam bakiye 20.500 TL olur ancak vergi kesintisi bu toplam miktardan değil, yalnızca faiz geliri olan 500 TL üzerinden yapılır.
Bu durum yatırımcıların ana paralarını koruyarak sadece elde ettikleri kazanç üzerinden vergi ödemelerini sağlar. Böylece ana para güvende kalır ve vergi yükümlülüğü sadece elde edilen faiz kazancıyla sınırlı olur. Bu, vadeli mevduat hesaplarının güvenilir ve öngörülebilir bir yatırım aracı olmasının başlıca sebeplerinden biridir.
Vadeli mevduat getirileri, yatırılan ana paranın belirli bir faiz oranı üzerinden hesaplanmasıyla belirlenir. Hesaplama tablosu aşağıda verilmiştir.
Zaman Dilimi | Formül |
---|---|
Günlük Faiz Getiris | (Anapara / 100) x (Faiz Oranı / 365) x Gün Sayısı |
Aylık Faiz Getirisi | (Anapara / 100) x (Faiz Oranı / 12) x Ay Sayısı |
Yıllık Faiz Getirisi | (Anapara / 100) x (Faiz Oranı) x Yıl Sayısı |
Örneğin, 100.000 TL anapara, %25 yıllık faiz oranı ve 1 yıl vade ile hesaplandığında:
Getiri = 100.000 × 0.25 × 365/365 = 25.000 TL
Bu durumda, 1 yıl sonunda elde edilen faiz geliri 25.000 TL olacaktır. Bu hesaplama sonucu, anapara ve faiz getirisi toplamı olarak yatırımcının elde edeceği brüt kazancı ifade eder. Bu brüt kazanç üzerinden stopaj kesintisi yapılır.
Onlarca bankanın sunduğu vadeli mevduat oranlarını incelemek, kazancını hesaplamak, faiz oranlarını öğrenmek, başvurunu dakikalar içinde gerçekleştirmek için mevduat hesaplama aracımıza göz atabilirsin.
Vadeli mevduat hesapları, düşük riskli ve sabit getiri sağlayan yatırım araçları olarak kabul edilir. Banka garantisi altında olması ve belirli bir faiz oranı ile kazanç sağlanması, vadeli mevduat hesaplarını avantajlı kılar. Özellikle ekonomik belirsizlik dönemlerinde güvenli bir liman arayan yatırımcılar için ideal bir seçenek olabilir. Ancak enflasyon oranı ve diğer yatırım araçlarının getiri potansiyeli de göz önünde bulundurulmalıdır. Aynı zamanda kazanç elde etmek için teknik bilgi ve düzenli takip gereklidir. Vadeli mevduat hesapları, risksiz kazanç sağlasa da, enflasyonun üzerinde getiri sağlamadığı durumlarda reel kazanç elde edilmesi zor olabilir.