Engelli Emeklilik Şartları Nelerdir? - 2025

Engelli bireylerde emeklilik, şartları, bireylerin yaşam standartlarını koruyup iyileştirmeyi hedefleyerek, onlara özgür ve bağımsız bir yaşam sürdürme olanağı tanır. Engelli emeklilik şartları arasında engellilik derecesi, sigortalılık süresi ve prim gün sayısı gibi faktörler yer alır. 

Bu yazımızda engelli emeklilik şartlarına dair tüm detayları birlikte ele alıyoruz.

Engellilik Oranına Göre Emeklilik

Engellilik oranı, engelli bireylerin emeklilik haklarına erişiminde kritik bir rol oynar. Bu oran, bireyin günlük yaşam aktivitelerini ne derece bağımsız bir şekilde yerine getirebildiğini ve ne derece çalışma kapasitesine sahip olduğunu gösterir.

Aşağıda engel oranına göre emeklilik şartlarının 2008 öncesi ve sonrası yapılan yasal düzenlemelere göre listelenmiş halini bulabilirsiniz:

31 Aralık 2008 ve Öncesi Sigortalı Olanlar için Engelli Emeklilik Şartları

1 Ocak 2009 ve Sonrası Sigortalı Olanlar için Engelli Emeklilik Şartları

Bu tablolar, engellilik derecesine ve sigorta başlangıç tarihine göre engelli emeklilik için gerekli olan sigortalılık süresi ve prim gün sayısını özetlemektedir. Engellilik derecesi %59 ve üzerinde olan bireyler için çoğu dönemde 3700 gün prim ve 16 yıl sigortalılık süresi yeterlidir. Engellilik oranı düştükçe, gerekli olan sigortalılık süresi ve prim gün sayısı artmaktadır. 

Yüzde 40-49 Engelli Emeklilik Şartları 

2025 yılında yürürlüğe giren yeni düzenlemeyle, %40 ila %49 arasında engellilik oranına sahip bireylerin emeklilik şartlarında önemli değişiklikler yapıldı. Emeklilik koşulları, sigortalılık başlangıç tarihine göre farklılık gösterirken, vergi indirim belgesi uygulamasının da kaldırıldığı açıklandı.

Sosyal Güvenlik Kurumu'ndan (SGK) alınan bilgilere göre, 31 Aralık 2008 öncesinde sigortalı olan engelli bireyler için emeklilik şartları yeniden düzenlendi. Bu kişilerin emekli olabilmesi için gereken sigortalılık süresi 18 yıl, prim gün sayısı ise 4.100 olarak belirlendi. Önceki uygulamada, aynı engellilik oranına sahip bireyler 16 yıl sigortalılık süresi ve 3.760 prim günüyle emekli olabiliyordu. Yeni düzenleme ile süre ve prim gün sayısının artırıldığı görüldü.

Öte yandan 1 Ocak 2009 ve sonrasında sigortalı olan bireyler için ise farklı koşullar getirildi. Bu grup, 18 yıl sigortalılık süresine tabi olmaya devam ederken, toplamda 4.680 gün prim ödemesi yapmaları gerekiyor. Yetkililer, düzenlemenin engelli bireylerin sosyal güvencelerini güçlendirmeyi amaçladığını belirtti.

Yeni düzenlemeyle birlikte, daha önce uygulanan vergi indirim belgesi şartı tamamen kaldırıldı. Emeklilik işlemleri artık yalnızca SGK tarafından belirlenen çalışma gücü kaybı oranına dayanarak yürütülecek. Bu haktan yararlanmak isteyen bireyler, öncelikle SGK'nın sağlık kurullarından çalışma gücü kaybı raporu almak zorunda. Raporda belirtilen engellilik oranı, sağlık kurulu tarafından onaylandıktan sonra, sigortalılık süresi ve prim gün sayısını tamamlayan bireyler emeklilik hakkı kazanacak.

Yüzde 50-59 Engelli Emeklilik Şartları 

2025 yılında yürürlüğe giren yeni düzenlemeyle, %50 ila %59 arasında engellilik oranına sahip bireylerin emeklilik şartları yeniden belirlendi. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından yapılan açıklamada, emeklilik koşullarının bireylerin sigortalılık başlangıç tarihlerine göre farklılık gösterdiği vurgulandı.

Yeni düzenlemeye göre, 31 Aralık 2008 tarihinden önce sigortalı olan bireyler için emeklilik şartları şu şekilde açıklandı: Bu kişilerin emekli olabilmesi için en az 16 yıl sigortalılık süresine ve 3.700 gün prim ödemesine ihtiyaçları bulunuyor. Bu düzenleme, önceki uygulamada aynı engellilik oranına sahip bireylerin 15 yıl sigortalılık süresi ve 3.600 prim günüyle emekli olabilmelerine kıyasla süre ve prim gün sayısının artırıldığını gösteriyor.

Öte yandan 1 Ocak 2009 ve sonrasında sigortalı olan bireyler için de yeni şartlar getirildi. Bu bireylerin, yine 16 yıl sigortalılık süresini tamamlamaları gerekiyor. Ancak prim gün sayısı, bu dönemde sigortalı olan bireyler için 4.320 gün olarak belirlendi. SGK yetkilileri, bu düzenlemeyle engellilik oranına göre emeklilik sisteminin daha adil ve sürdürülebilir hale getirildiğini belirtti.

Düzenleme kapsamında, daha önce uygulanan vergi indirim belgesi şartının da tamamen kaldırıldığı açıklandı. Artık emeklilik işlemleri, sadece SGK tarafından belirlenen çalışma gücü kaybı oranına göre yürütülecek. Bu haktan yararlanmak isteyen bireylerin, öncelikle SGK'nın sağlık kurullarından çalışma gücü kaybı raporu alması gerekiyor. Sağlık kurulu tarafından onaylanan raporun ardından, kişi gerekli sigortalılık süresi ve prim gün sayısını tamamlamışsa emeklilik hakkı elde edecek.

Rapor Durumuna Göre Engelli Emekliliği 

Rapor durumuna göre engelli emekliliği, engelli bireylerin emeklilik haklarının, aldıkları sağlık raporunun durumuna göre belirlenmesini ifade eder. Engelli bireylerin emeklilik başvurusunda bulunabilmeleri için, engellilik durumlarını resmi olarak belgeleyen bir sağlık raporuna ihtiyaçları vardır. Bu rapor, engelliliğin derecesini, süresini ve çalışma kapasitesine olan etkisini belirler.

Süresiz Engelli Raporu ile Emeklilik 

Süresiz engelli raporu ile emeklilik, bireyin engel durumunun kalıcı olduğunu ve çalışma hayatına devam edemeyeceğini gösterir. Bu rapora sahip bireyler, belirli bir prim gün sayısını doldurduklarında ve gerekli sigortalılık süresini tamamladıklarında erken emeklilik hakkı kazanabilirler. Süresiz rapor alan bireyler, belirli hak ve yardımlardan yararlanmak için raporlarını yeniden değerlendirme ihtiyacı olmadan sürekli olarak kullanabilirler.

Sürekli Engelli Raporu ile Emeklilik 

Sürekli engelli raporu ile emeklilik, bireyin engellilik durumunun değişmeyeceğini ve sürekli olduğunu belirtir. Bu rapor, bireyin erken emeklilik şartlarını yerine getirmesi durumunda emeklilik hakkı kazanmasını sağlar. Sürekli rapor alan bireylerin belirlenen süre sonunda raporlarını yeniden değerlendirmeleri gerekebilir.

Süresiz Engelli Raporu ve Sürekli Engeli Raporu Arasındaki Fark Nedir?

Sürekli engellilik raporu, bireyin durumunun kalıcı olduğunu ifade eder ve genellikle iyileşme ihtimali olmayan veya zamanla değişmeyecek sağlık koşulları için verilir. Bu rapor, engelli bireyin durumunu ve ona tanınan hakları uzun süreli olarak belgeler. Ancak belirli aralıklarla yeniden değerlendirme gerektirebilir. 

Süresiz engellilik raporu ise adından da anlaşılacağı üzere, herhangi bir yeniden değerlendirme olmaksızın sürekli geçerli olan bir belgedir. Bu rapor, bireyin sağlık durumunun kesinlikle değişmeyeceği ve iyileşme ihtimalinin olmadığı durumları ifade eder. Engelli bireyin hak ve yardımlardan sürekli olarak ve herhangi bir ek değerlendirme gerektirmeksizin faydalanabilmesini sağlar.

Eyt Engelli Emeklilik Şartları Nelerdir?

2025 yılında, Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesi kapsamında engelli bireylerin emeklilik şartlarında önemli değişiklikler yapılmıştır. Daha önce 1 Ekim 2008 öncesinde sigortalı olan engelli bireyler, Gelir İdaresi Başkanlığı'ndan aldıkları vergi indirim belgesiyle yaş şartı aranmaksızın emekli olabiliyordu. Ancak yeni düzenlemeyle bu uygulama kaldırılmış ve emeklilik işlemleri tamamen Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından belirlenen çalışma gücü kaybı oranına göre yürütülmeye başlanmıştır.

Engelli emeklilik hakkından yararlanmak isteyen bireylerin, öncelikle SGK'nın sağlık kurullarından çalışma gücü kaybı raporu almaları gerekmektedir. Bu raporun SGK sağlık kurulu tarafından onaylanmasının ardından, bireyler sigortalılık süresi ve prim günü koşullarını sağladıklarında emeklilik hakkı kazanacaktır. Özellikle 31 Aralık 2008 öncesi sigortalı olan bireyler için emeklilik şartları yeniden düzenlenmiştir. Çalışma gücü kaybı oranı %40 ila %49 arasında olan bireyler, 18 yıl sigortalılık süresi ve 4.100 prim günüyle emekli olabileceklerdir. %50 ila %59 arasında engellilik oranına sahip olan bireyler ise 16 yıl sigortalılık süresi ve 3.700 prim günü şartını sağladıklarında yaşlılık aylığı almaya hak kazanacaktır.

Sigorta Türüne Göre Şartlar

Farklı sigorta türlerine göre belirlenen emeklilik şartları, sigortalının çalışma koşulları, prim ödeme süreleri ve sigorta türüne göre değişiklik gösterir. Her sigorta türü, bireylerin yaşam tarzlarına ve çalışma şartlarına uygun esneklikler ve avantajlar sunar. Bu nedenle emeklilik planlaması yaparken, seçilen sigorta türünün getirdiği şartların iyi anlaşılması ve buna göre bir yol haritası belirlenmesi önemlidir.

Engelli Memurlarda Emeklilik

Engelli memur emeklilik şartları, engellilik derecesi ve hizmet yılına göre farklılık gösterir. Genellikle, daha düşük bir hizmet yılı ve prim günü ile emeklilik hakkı elde edebilirler. Bu, engelli memurların erken yaşta emekli olmalarını sağlar.

2025 yılında, engelli memurların emeklilik şartlarında da önemli değişiklikler yapılmıştır. Daha önce vergi indirim belgesi esasına dayalı olarak yürütülen emeklilik işlemleri, yeni düzenlemeyle birlikte kaldırılmış ve süreçler tamamen Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından belirlenen çalışma gücü kaybı oranına göre yürütülmeye başlanmıştır. Bu değişiklik, emeklilik sürecini daha standart ve şeffaf hale getirmeyi amaçlamaktadır.

Yeni düzenlemeye göre, memuriyete başlamadan önce en az %40 oranında engelli olduğunu gösterir sağlık kurulu raporu bulunan ve bu durumu SGK Sağlık Kurulu tarafından onaylanan bireyler, belirlenen hizmet süresini tamamladıklarında yaş şartı aranmaksızın emeklilik hakkı elde edebilirler. Çalışmaya başladıktan sonra engellilik durumu oluşan memurlar için ise emeklilik şartları, belirlenen engellilik oranlarına göre farklılık göstermektedir. Bu kapsamda, %50 ila %59 oranında engellilik durumu bulunan memurlar, en az 16 yıl hizmet süresini tamamlarken, %40 ila %49 oranında engelli olanlar ise en az 18 yıl hizmet süresiyle emekli olabilmektedir. Her iki durumda da memurlar, yaş koşulu olmaksızın emeklilik hakkını elde edebilmektedir.

Başvuru sürecinde, engelli emeklilik hakkından yararlanmak isteyen memurların, öncelikle SGK tarafından yetkilendirilmiş sağlık hizmet sunucularından aldıkları sağlık kurulu raporlarıyla engellilik durumlarını belgelendirmeleri gerekmektedir. Bu rapor, SGK Sağlık Kurulu tarafından incelenip onaylandıktan sonra, hizmet süresi ve prim gün sayısı koşullarını da karşılayan memurlar, emeklilik başvurusunda bulunabilirler. 

Bağkurlu ve 4b Sigortalı Olanlarda Engelli Emeklilik

Bağkurlu ve 4b sigortalı engelli bireyler, engellilik derecelerine göre farklı emeklilik şartlarına tabidirler. Daha düşük prim gün sayısı ve sigortalılık süresi ile emekli olabilirler. Engellilik oranı yüksek olan bireyler, daha erken emekli olabilirler.

2025 yılında engelli emeklilik başvurusu yapmak isteyen Bağ-Kur'lu ve 4b sigortalıların, öncelikle SGK tarafından yetkilendirilmiş sağlık hizmet sunucularından alınan sağlık kurulu raporuyla çalışma gücü kaybı oranlarını belgelendirmeleri gerekmektedir. Bu rapor, SGK Sağlık Kurulu tarafından onaylandıktan sonra, sigortalılık süresi ve prim gün sayısı koşullarını da karşılayan bireyler emeklilik başvurusunda bulunabilirler.

Engelli Annelere Emeklilik Şartları

Engelli anneler için emeklilik şartları, engellilik derecelerine ve sigortalılık sürelerine göre belirlenir. Engellilik oranı yüksek olan anneler, daha az prim günü ve kısa sigortalılık süresi ile emeklilik hakkı kazanabilirler. Engelli annelerine emeklilik imkanı sunulması, engelli annelerin yaşam koşullarını ve ihtiyaçlarını göz önünde bulundurarak onlara kolaylık sağlar. 

Engelli Çocuğu Olan Annelere Emeklilik Şartları

Engelli çocuğu olan anneler, çocuklarının bakımı için özel emeklilik şartlarından yararlanabilirler. Engelli çocuğu bulunan anneler için erken emeklilik imkanı, sosyal güvenlik mevzuatı kapsamında özel bir düzenlemeyle sağlanmaktadır. 

Bu düzenleme, 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren geçerli olup, annelerin çalışma sürelerine, engelli çocukları için ek hizmet süresi eklenmesini öngörür. Bu eklenen süre hem toplam prim gün sayısına katkıda bulunur hem de emeklilik yaşının düşürülmesine olanak tanır.

Bu haktan yararlanmak için annenin sigortalı bir işte çalışması, engelli bir çocuğa sahip olması, engelli raporu ve dilekçe ile Sosyal Güvenlik Kurumu'na başvuruda bulunması gerekir. Bu düzenleme, engelli çocukların bakımıyla ilgili ek yükü hafifletmeyi ve annelere erken emeklilik yoluyla destek olmayı amaçlamaktadır.

Sık Sorulan Sorular 

Engelliler Nasıl Emekli Olur?

Engellilerin, emekli olabilme kriterleri engellilik derecesi, sigortalılık süresi  ve prim gün sayısı gibi faktörlere bağlı olarak belirlenir.  Genellikle %40 ve üzeri engellilik derecesine sahip olanlar emeklilik için başvurabilir. Sürekli veya süresiz engelli raporuna sahip bireyler de belirli bir prim ve sigortalılık süresini tamamladıklarında erken emekli olabilirler.

Hiç Çalışmayan Engelli Anneleri Emekli Olabilirler Mi? 

Evet, hiç çalışmayan engelli anneleri gerekli prim gün sayısını doldurmaları ve SGK'dan engelli raporu almaları halinde emekli olabilirler. Ancak, prim gün sayısı ve engellilik oranı gibi şartlar SGK tarafından belirlenir ve bu şartların sağlanması gerekmektedir.

Engelli Çocuğu Olan Annenin Emeklilik Hesaplaması Nasıl Yapılır? 

Engelli çocuğu olan annenin emeklilik hesaplaması, çocuğun engel durumu ve annenin sigortalılık süresine göre yapılır. Buna göre emeklilik için gerekli olan prim gün sayısı ve yaş şartları belirlenir.

Engelli Emekli Maaşı İle Normal Emeklilik Arasındaki Fark Nedir? 

Engelli emekli maaşı, engellilik oranına göre belirlenir ve genellikle normal emeklilik maaşından daha yüksek olabilir. Engelli emeklilik maaşı, engelliliğin derecesine göre farklılık gösterirken, normal emeklilik maaşı çalışma süresi ve kazanç miktarına göre hesaplanır.

Engelli Emeklilik Başvurusu Kaç Günde Sonuçlanır? 

Engelli emeklilik başvurusunun sonuçlanma süresi genellikle ilk 1 aydır. Ancak bu süre SGK'nın iş yüküne ve başvurunun karmaşıklığına göre değişebilir.

Engelli Emeklilik ve Malulen Emeklilik Arasındaki Fark Nedir? 

Engelli emeklilik, engellilik oranına göre belirlenirken, malulen emeklilik çalışma gücünün en az %60'ını kaybetmiş kişilere verilir. Her iki durumda da erken emeklilik hakkı sağlanır, ancak malulen emeklilikte gerekli sağlık kriterleri daha katıdır.