Emekli olma yaşına ulaşmış kişilere her ay düzenli olarak belirli bir miktarda nakit ödeme yapılır. Türkiye’de bu kriterleri karşılayan bireylere verilen nakit ödeme, emekli maaşı olarak adlandırılır. Bireyin sigortalı olmak şartı ile prim gün sayısını doldurmasının ardından emekli olması ve emekli maaşı alması mümkündür. Ancak çeşitli borçlardan kaynaklanan durumlar neticesinde emekli maaşına haciz konulabilir.
Bu yazımızda emekli maaşına hangi durumlarda haciz konulabileceği hakkında kapsamlı bilgiler sunacağız. Ayrıca haciz koyma durumunu bankaların ya da vergi dairelerinin gerçekleştirip gerçekleştiremeyeceğine dair merak edilen sorulara da kapsamlı yanıtlar vereceğiz.
Banka ve Borsa tarafından emekli maaşına haciz konulması mümkün değildir. Ancak nafaka ya da SGK borçları neticesinde emekli maaşının dörtte biri yani %25’i kesilebilir.
Dolayısıyla emekli maaşına haciz konulabilmesinin iki yolu vardır.
Bunlar:
1-) Bireyin rızası olsun yada olmasın SGK ve nafaka borcu nedeniyle emekli maaşına haciz konulabilmesi,
2-) 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 93. maddesi gereğince borçlunun rızası halinde emekli maaşına haciz konulabilmesi.
Biraz daha açacak olursak: emekli olan birey hakkında başlatılan bir icra takibi söz konusu ise birey, icra dairesine muvafakat vererek emekli maaşının haczine izin verebilir. Ancak bireyin rızası yok ise nafaka ve vergi borçları haricinde emekli maaşına haciz konulamaz.
Emekli maaşına haciz konulması, belirli durumlarda mümkündür. Bireyin geçmişten gelen bir SGK borcunun ya da nafaka borcunun olması durumunda emekli maaşının yalnızca bir kısmına haciz konulabilir. Geçmişten gelen vergi borçları ya da şahıslar arasında gerçekleşen borçlar neticesinde emekli maaşına haciz konulamaz. Ancak bireyin kendi rızası var ise emekli maaşına haciz talebi mümkün hale gelir.
Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 93. maddesinde yer alan mevzuat gereği nafaka ve SGK borcu istisnaları dışında SSK, Bağ - Kur, Banka ve Borsa sandıklarından emekli olan kişilerin maaşına kişinin açık rızası olmadan haciz konulamaz. Dolayısıyla SGK ve nafaka borçları dışında bireylerin herhangi bir borcu için emekli maaşına haciz konulması, usule aykırı bir durumdur.
Hayır, yargıtay kararı gereği herhangi bir borç nedeniyle varlık şirketleri tarafından emekli maaş hesabına haciz konması mümkün değildir. Varlık yönetim şirketleri, borçlu bireylerden bankaların alamadığı borçları haciz yoluyla tahsil etmeye çalışabilir. Ancak emekli aylıklarına kişinin kendi izni ve beyanı olmadan haciz konulamaz. Eğer emekli, borcundan dolayı emekli aylığına haciz konulmasına izin verdiyse, varlık yönetim şirketleri icra yoluyla alacaklarını tahsil edebilir.
Hayır, Yargıtay kararına göre emekli maaşına haciz konulması usule uygun değildir. Örneğin emekli olan bireyin geçmiş yıllarda kredi çekmiş olmasının ardından borcunu ödeyememesi durumunda emekli maaşına haciz konulamaz. Ancak birey, kendi rızası ile bu duruma onay verirse emekli maaşından kesinti yapılabilmektedir.
Hayır, vergi daireleri tarafından vergi borcundan emekli maaşına haciz konulması usule uygun değildir. Yargıtay kararı gereğince yalnızca nafaka ve SGK borcu olan bireylerin emekli maaşına haciz konulabilir. Dolayısıyla bu borç türlerinde dışında yer alan vergi borcu gibi borçlar için emekli maaşına haciz konulamaz.
Evet, SGK borcundan dolayı emekli maaşına haciz gelebilmektedir. SGK’nın emekli kişiden prim ve SGDP gibi alacağının olması durumunda emekli maaşı haczedilebilir. Bu durumda bireyin emekli aylığından her ay düzenli olarak dörtte bir oranında kesinti yapılır.
Emekli maaşına konulan haczin kaldırılması için öncelikle borcun ödenmesi gerekir. Ancak bu durum mümkün değilse daha önce verilen muvafakatnamenin iptali için dava açılabilir. Kişinin emekli maaşına konulan haciz yersiz ise Vergi Dairesine haczin iptali için dilekçe yazılmalıdır. Bu doğrultuda Vergi Daireleri, gerekli mevzuatları inceleyerek emekli maaşına konulan haczi kaldırır.
Emekli maaşına haciz konulamaz dilekçesinin yazılması için Tüketici Mahkemelerine başvuruda bulunmak mümkündür. Dilekçenin yazılabilmesi için aşağıdaki bilgilerin yer alması gerekir:
Evet, 5434 sayılı kanun gereği emekli maaşlarına nafaka ve SGK borçları haricinde haciz konması yasak olsa da memurlar bu yasağın dışındadır. Dolayısıyla memur maaşlarından SGK ve bankanın yanı sıra varlık şirketleri ve vergi daireleri kesinti yapabilir.
Emekli maaşına haciz gelen bireylerin dilekçesinde öncelikle dosya numarası ve tarih belirtilmelidir. Ardından hangi emekli türüne mensup olduğu ve bu doğrultuda haciz işleminin uygulanamayacağı, kanun maddesi ile birlikte yazılmalıdır. Son olarak emekli maaşına konulan haczin kaldırılmasına ilişkin istek belirtilmelidir.
Hayır; SSK, Bağ - Kur, Banka ve Borsa sandıklarından emekli olan işçi statüsündeki emeklilerin rızası olmadan haciz işlemi gerçekleştirilememektedir. Ancak istisnai olarak prim ve SGDP alacaklarının olması durumunda emekli maaşı haczedilebilir.
Evet, nafaka alacağı için emekli maaşına haciz konulması mümkündür. Birikmiş nafaka borcundan dolayı da emekli maaşına haciz konulabilir.
Evet, emeklinin maaşına haciz gelmese bile bankadaki birikimleri, mal varlığı, evi yada arsasına icra gelebilir.
Hayır, kredi borcundan dolayı emekli maaşına haciz gelmesi mümkün değildir.
Hayır, Yargıtay kararı ile emekli maaşının tamamına haciz konması mümkün değildir. Yaşam koşulları ve yasalarda yer alan maddelere göre emekli maaşının dörtte biri kadar yani %25 oranında kesinti uygulanabilmektedir.
Hayır, kişinin borçlarından dolayı SGK’dan alınan engelli emeklilik maaşına haciz ve bloke konulması mümkün değildir.