Türkiye’nin deprem riski yüksek bir bölge olması, dayanıksız konutların yenilenmesine ilişkin bir takım değişiklikleri gerekli hale getirmekte. Riskli yapıların kentsel dönüşümünü teşvik etmek amacıyla başlatılan TOKİ yarısı bizden kampanyası tam da bu doğrultuda vatandaşların güvenli konutlarda yaşam sürdürmesine destek olmayı amaçlıyor. Bu kampanyanın hayata geçmesi ile birlikte depreme dayanıklı konutların inşa edilmesi planlanıyor. Ancak kampanyadan faydalanmak için çeşitli şartlar bulunmakta.
Bu yazımızda Yarısı Bizden kampanyasının ne olduğuna, şartlarına ve ödeme planına değineceğiz. Ayrıca bu kampanyadan faydalanmak için başvuru sürecine dair kapsamlı bilgiler sunacağız.
Yarısı Bizden kampanyası, İstanbul'da yer alan riskli yapı ve konutların dayanıklı hale getirilmesi için başlatılan bir projedir. Bu proje kapsamında, İstanbul’un 39 ilçesinde riskli yapılarda hak sahibi olan vatandaşlara destek olmak amacıyla dönüşüm maliyetlerinin %50’sinin devlet tarafından karşılanması planlanlanmaktadır. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı; kampanya kapsamında hak sahiplerine 700.000 TL hibe, 700.000 TL kredi veya diğer her bir konut için 1.400.000 TL kredi desteği sağlamaktadır.
Yarısı Bizden kampanyası, 26 Nisan - 2 Haziran 2023 tarihlerinde e-devlet üzerinden ilk başvuru dönemine açılmıştı. Bu tarihlerde oldukça fazla talebin gelmesinin ardından herhangi bir süre kısıtlaması olmaksızın taleplerin toplanmaya devam edeceği açıklanmıştı. 11 Ekim 2024 tarihinde ise Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, yeni bir açıklama daha yaparak alan bazlı dönüşümlerde, projede yer alan hak sahiplerinin dönüşüm şartlarında anlaşmaya varıldığı takdirde Bakanlığın devreye girebileceğini belirtti.
Yarısı bizden kampanyasında sunulan hibe ve kredi desteklerinin yanı sıra vatandaşların miktarı az bulmaları halinde konut kredisine başvurarak ek finansman desteği elde etmelerinin önü ise açık.
Kentsel dönüşüm Yarısı Bizden kampanyasından faydalanmak için belirli şartların karşılanması gerekmektedir. Bu şartlar şöyledir:
Yarısı Bizden kampanyası kapsamında vatandaşları yakından ilgilendiren pek çok detay bulunmaktadır. Öncelikle istanbul’da riski yapılarda hak sahibi olan vatandaşların tümü, bu kampanyadan faydalanabilir. Bakanlığa bağlı olan lisanslı kuruluşlar aracılığıyla karot örneği alınarak ev ve iş yeri gibi yapıların risk durumu tespit edilebilir. Tespitin yapılmasının ardından riskli yapı, hak sahiplerinin ortak kararı ile yükleniciyle sözleşme imzalanır. Böylece projelendirme ve yapı ruhsatı işlemi başarıyla tamamlanır. Bu işlem sonucunda hisse sahiplerinin payları tespit edilir ve Yarısı Bizden kampanyasından faydalanmak isteyen vatandaşlar, ilçe belediyelerine başvuru yapabilir.
İlçe belediyeleri tarafından tespit edilen hak sahipliği işlemleri tamamlandıktan sonra riskli yapılar için Bakanlığın belirlediği tarihte hibe taahhütnamesi ve kredi sözleşmesi imzalanır. Hak sahibi, yalnızca bir konut için 700 bin TL hibe ve 700 bin TL kredi alabilir. Diğer her bir konut için ise 1 milyon 400 bin TL’lik kredi desteğinden faydalanabilir. Bu durum, iş yeri ve dükkan için değişiklik göstermektedir. Hak sahibine yalnızca bir dükkanı için 350 bin TL hibe ve 350 bin TL kredi desteği verilirken, diğer her bir dükkanı için 700 bin TL kredi desteği sağlanmaktadır. Ancak bu destek ödemeleri, hak sahibine değil hak sahibi adına yükleniciye yapılmaktadır.
Yarısı Bizden kampanyası kapsamında ödemeler, %10 ila %30 oranında yapılmaktadır. Yapımın hızlandırılması ve kentsel dönüşüm firmalarının yani yüklenicilerin projeye ilgisini artırmak için ilk ödemenin %30 oranında inşaat başlangıcında yapılması beklenmektedir. Taşıyıcı sistemin bitiminde ve sıva aşamasında olmak üzere %30’arlık iki ödeme daha yapılmaktadır. Son olarak, kalan %10’luk ödeme ise yapı kullanma izin belgesinin alınmasının ardından gerçekleştirilmektedir.
Eski dönemde vatandaşların e-Devlet üzerinden başvuru yapması istenirken yeni dönemde e-Devlet üzerinden başvuru şartı bulunmamaktadır. Bu durumda vatandaşların Yarısı Bizden kampanyası başvuru sürecinde ilçe belediyelerine giderek işlem gerçekleştirmesi bekleniyor.
Yarısı Bizden kampanyasına İstanbul’un 39 ilçesinde riskli yapıda hak sahipliği olan vatandaşlar başvuru yapabilir. Bu başvuru sürecinde kredi verilirken gelir ve kredi puanına bakılmadan finansman desteği sağlanması beklentiler arasında.
Yarısı Bizden kampanyası sonuçlarını öğrenmek için aşağıdaki adımlar izlenebilir:
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, Kentsel Dönüşümde Yarısı Bizden Kampanyası'na yönelik başvuru sayısının 155 bine ulaştığını açıkladı. Bakan Kurum’un verdiği bilgilere göre, bugüne kadar 709 bin bağımsız birimi kapsayan toplam 155 bin başvuru alındı.
Yarısı Bizden kampanyası ile ilgili yapılan son değişikliklerin ardından kampanyadan faydalanmak için belirlenen tarih kısıtlaması ortadan kaldırılarak süresiz başvuru fırsatı vatandaşlara duyuruldu.
Başvuru yapan bireylerin hak kaybını önlemek için otopark ve sığınaklar, inşaat alanı metrekaresinin dışında tutuldu. Kentsel dönüşüm firmaları ile sözleşme yapıldıktan sonra sözleşme bedelinin %30’unun firmaya ödenmesi ve sürecin hızlanması için adımlar atıldı. Ayrıca Bakanlık, kiracılara da destek olmak için bir kereye mahsus olmak üzere 100.000 TL taşınma desteği vereceğini duyurdu.
Evet, Yarısı Bizden kampanyasının başvuru tarihlerinde belirlenen süre kısıtlaması kaldırılarak vatandaşların dilediği tarihte kampanyadan faydalanabileceği belirtildi.
Yarısı bizden kampanyasında belirlenen hibe miktarı hak sabinin bir konutu için 700.000 TL, bir dükkanı için ise 350.000 TL olarak belirlendi.
İstanbul’da Yarısı Bizden kampanyasının yeni dönemi 9 Ağustos 2024’de başlatıldı. Başvurular, süre kısıtlaması olmaksızın belediyeler aracılığıyla yapılacak.
Yarısı Bizden kampanyası kapsamında belirlenen herhangi bir banka bulunmamaktadır. Hak sahipleri, uygun gördükleri bankalar üzerinden kredi işlemlerini gerçekleştirebilirler.
Yerinde Dönüşüm kampanyası kapsamında deprem bölgesindeki konutlar için 750.000 TL hibe, 750.000 TL kredi imkanı sağlanmaktadır. Bu destek kapsamında iş yerlerine 400.000 TL hibe, 400.000 TL kredi fırsatı sunulmaktadır. Proje hazırlığı yapan vatandaşların hazırlık sürecinde yararlanması için ise 40 bin TL proje desteği bulunmaktadır..
Kentsel dönüşüm kapsamında devlet tarafından hak sahibinin bir konutu için 700.000 TL hibe ve 700.000 TL kredi, diğer her bir konut için ise 1 milyon 400 bin TL kredi desteği sağlanmaktadır. Hak sahibinin ticari bir işletmesi için 350 bin TL hibe ve 350 bin TL kredi, diğer her bir dükkanı için ise 700.000 TL kredi desteği sunulmaktadır.
Yarısı Bizden kampanyası kapsamında ödemenin başladığı ilk yıl faiz uygulaması bulunmamaktadır. ancak diğer yıllarda TÜFE oranın yarısı kadar faiz uygulanacaktır.
Yarısı Bizden kampanyasının ödemeleri, hak sahibi adına yükleniciye yani kentsel dönüşüm firmasına %10 ila %30’luk oranlarda yapılmaktadır.
Kentsel dönüşüm adı altında Yarısı Bizden kampanyasından faydalanmak için konutun riskli olarak tespit edilmesi ve İstanbul sınırları içerisinde bulunması gerekmektedir.
Hayır, Yarısı Bizden kampanyası kapsamında İstanbul sınırları içerisinde bulunan tüm riskli binalarda hak sahibi olan vatandaşlar kurasız bir şekilde destekten faydalanabilir.
Kentsel dönüşümde herhangi bir metrekare sınırlaması bulunmamaktadır.
2024 yılında geçerli olacak kentsel dönüşüm kredisi konutlar için 700.000 TL ila 1 milyon 400 bin TL, ticari işletmeler için ise 350.000 TL ila 700.000 TL arasında değişiklik göstermektedir.
Evet, kentsel dönüşüm kapsamında riskli yapının tespit edilmesi ve yıkım işlemlerine geçilmesinin ardından masraflar, mülkiyet sahipleri tarafından ödenecek.
Evet, arsa tapulu evler kentsel dönüşüme girer. Bu evlerin kentsel dönüşüme girebilmesi için tüm bina sakinlerinin başvurusuna gerek kalmadan 1 kişi aracılığıyla başvuru yapılabilir.
Arsa tapulu binanın fiili olarak yıkılmasının ardından kat irtifakı ve kat mülkiyeti ortadan kalkar. Böylece pay sahipleri, arsada yer alan paylarının üzerinden paylı mülkiyete sahip olurlar.
Kentsel dönüşüm projesi kapsamında devlet, ödeme gücü olmayan vatandaşların konutlarına paylı mülkiyet esasına göre ortak olacak. Bu durumda her bir paydaşın pay oranı belirlenecek ancak konut sahibi ve eşi, dilediği süre boyunca o evde oturabilecek.
Arsa tapulu ev, iskan belgesi ve kat irtifakı bulunmayan bir gayrimenkulü satın almak olarak tanımlanır ve arsa tapulu ev satın alındığında resmi olarak ev değil arsa hissesinin satışı gerçekleşir. Bu durumda satın alınan daire tapu kayıtlarında görülmez. Ayrıca bu evlerin iskan belgesi olmaması, bankaların çoğu zaman konut kredisi vermemesine de yol açar.